Hướng tới hệ thống giao thông thông minh, hiện đại

Đầu tháng 7 vừa qua, thành phố Hà Nội đã đưa vào vận hành thí điểm Trung tâm Điều hành giao thông thông minh (đặt tại số 1 phố Kim Mã, quận Ba Đình). Qua đó, kỳ vọng sẽ góp phần tổ chức, quản lý điều hành hệ thống giao thông vận tải một cách hiệu quả.

Đây là một trong những giải pháp quan trọng cụ thể hóa Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 30/12/2022 của Thành ủy Hà Nội về "Chuyển đổi số, xây dựng thành phố thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" xác định mục tiêu đến năm 2030, Hà Nội sẽ cơ bản trở thành thành phố thông minh, hiện đại, từng bước kết nối với mạng lưới đô thị thông minh trong khu vực và trên thế giới. Trong đó, giao thông thông minh là một trong những nội dung quan trọng trong tổng thể thành phố thông minh.

Trên cơ sở nghiên cứu, tham khảo các mô hình giao thông thông minh trong và ngoài nước, Sở Giao thông vận tải Hà Nội đã tổ chức xây dựng và trình UBND Thành phố "Đề án Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội", trong đó hình thành Trung tâm điều khiển Giao thông thông minh và hệ thống các thiết bị ngoại vi với 12 chức năng, bao gồm: Giám sát giao thông; Cung cấp thông tin giao thông; Điều khiển giao thông; Hỗ trợ xử lý vi phạm Trật tự an toàn giao thông; Quản lý Giao thông công cộng; Quản lý đỗ xe; Quản lý sự cố; Quản lý kết cấu hạ tầng giao thông; Quản lý thanh toán vé điện tử Giao thông công cộng; Quản lý vận tải; Quản lý nhu cầu giao thông; Mô phỏng giao thông trong công tác quản lý, khai thác và điều hành giao thông vận tải.

Trung tâm điều hành giao thông thông minh nằm trong Trung tâm Quản lý và Điều hành giao thông thành phố Hà Nội. Tại đây được lắp đặt các thiết bị máy tính, màn hình giám sát giao thông, cùng với đó là các phần mềm điều khiển (phần mềm đo đếm lưu lượng, giám sát vi phạm, cung cấp thông tin, điều khiển đèn tín hiệu giao thông thông minh,…).

Trong giai đoạn đầu, có 9 chức năng sẽ được khai thác là: Hệ thống giám sát giao thông; Cung cấp thông tin giao thông; Điều khiển giao thông; Hỗ trợ xử lý vi phạm Trật tự an toàn giao thông; Quản lý giao thông công cộng; Quản lý sự cố; Quản lý kết cấu hạ tầng giao thông; Quản lý đỗ xe; Quản lý thanh toán vé điện tử giao thông công cộng.

Theo đó, 2 chức năng Quản lý đỗ xe, Quản lý thanh toán vé điện tử giao thông công cộng sẽ được tích hợp khi các dự án thí điểm theo chương trình riêng của Thành phố đã sẵn sàng đưa vào vận hành. Hệ thống được thiết kế bảo đảm tính mở, sẵn sàng mở rộng, tích hợp đủ 12 chức năng khi các ứng dụng hoàn thiện, đủ điều kiện kết nối, chia sẻ dữ liệu và từng bước hoàn thiện hệ thống.

Hà Nội lựa chọn thí điểm hệ thống giao thông thông minh tại 2 nút giao trên đường Phạm Văn Bạch (Cầu Giấy). Ghi nhận thực tế cho thấy, khu vực này thường xảy ra tình trạng ùn ứ vào khung giờ cao điểm buổi sáng và buổi chiều...

Thường xuyên đi làm qua đường Phạm Văn Bạch, anh Nguyễn Văn Hùng (Dương Đình Nghệ, Cầu Giấy) cho biết, khi chưa có đèn tín hiệu tại khu vực này, nút giao Phạm Văn Bạch - Hoàng Quán Chi thường xuyên xảy ra xung đột giao thông. Thế nhưng hiện nay, vấn đề này đã được giải quyết.

Ủng hộ việc ứng dụng công nghệ, lắp đặt thí điểm hệ thống camera thông minh tại trục đường này, anh Vũ Duy Phương (Mễ Trì, Hà Nội) cho rằng: "Người đi ô tô khá chấp hành luật nhưng một bộ phận người đi xe máy hơi lộn xộn, nhất là các tài xế xe ôm công nghệ, nhiều khi vượt nhanh rồi đi ngược đường…Tôi cho rằng, Hà Nội nên phát triển 'mắt thần', đèn giao thông thông minh hơn để"phạt nguội", giúp người dân nâng cao ý thức chấp hành, bảo đảm an toàn giao thông hơn".

Ghi nhận sau hơn chục ngày triển khai, tình hình giao thông trên nhiều tuyến phố, nút giao, các xung đột, va chạm giao thông, tình hình vận hành xe buýt liên tục được cập nhật về trung tâm. Biển số ô tô, xe máy được camera ghi lại rõ nét theo thời gian thực.

Các hành vi vi phạm như đi sai làn, vượt đèn đỏ, đi ngược chiều được tự động ghi lại để lực lượng chức năng làm cơ sở phạt "nguội". Tại một số nút giao thông, thời gian của đèn tín hiệu sẽ tự điều chỉnh theo lưu lượng phương tiện, góp phần giảm ùn tắc giao thông.

Đặc biệt, trên đường Phạm Văn Bạch, nơi triển khai thí điểm, tình hình giao thông khá ổn định, chỉ ùn ứ vào một số khung giờ cao điểm do lưu lượng phương tiện tăng cao…

Điểm ưu việt của hệ thống camera thông minh này là khả năng quét và lưu thông tin của tất cả phương tiện khi đi vào vùng camera soi chiếu với độ sắc nét cao, ngay cả vào ban đêm; đồng thời có thể lọc hành vi vi phạm giữa hàng trăm phương tiện giao thoa để thực hiện tái ghi hình từ trước thời điểm vi phạm và lưu dữ liệu.

Giám đốc Sở Giao thông vận tải Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho hay, việc đưa vào khai thác Trung tâm Điều hành giao thông thông minh có ý nghĩa rất quan trọng. Đây là nền tảng cốt lõi trong việc hình thành hệ thống giao thông thông minh, là cơ sở thực tiễn quan trọng cho việc hoàn thiện đề án "Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội" và tổ chức triển khai trong thời gian tới.

"Hiện nay, mới chỉ là giai đoạn đầu thí điểm nên còn nhiều việc cần tiếp tục triển khai, trong đó có việc tiếp tục hoàn thiện hệ thống, phát hiện xử lý các tồn tại, bất cập nảy sinh trong quá trình khai thác vận hành thí điểm", ông Nguyễn Phi Thường cho biết.

Sau khi hoàn thành thí điểm, Sở Giao thông vận tải sẽ cùng với các đơn vị liên quan tổ chức tổng kết đánh giá toàn diện các ưu nhược điểm, bất cập, tồn tại để đưa ra phương án tối ưu về kỹ thuật, công nghệ đối với hệ thống giao thông thông minh (đặc biệt là Trung tâm Điều hành giao thông thông minh) làm cơ sở cho việc triển khai đề án ''Giao thông thông minh trên địa bàn thành phố Hà Nội" một cách hiệu quả, khả thi, đáp ứng tiến độ theo yêu cầu.

Bích Phương