SOS: Trẻ... mang thai ở tuổi dậy thì

Trẻ em làm mẹ… trẻ em
Ngày 9/9/2024, TAND Thị xã Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang đã mở phiên xét xử sơ thẩm, tuyên phạt bị cáo Trần Thanh Điều (21 tuổi) 3 năm tù về tội Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Cáo trạng truy tố, khoảng tháng 3/2023, thông qua mạng xã hội facebook, Điều và em N (16 tuổi) quen biết nhau và có tình cảm yêu đương. Cả hai phát sinh quan hệ tình dục với nhau 3 lần tại các nhà nghỉ trên địa bàn thị xã Cai Lậy. Đến ngày 26/5, em N đến Trung tâm Y tế TX Cai Lậy siêu âm phát hiện mang thai 8 tuần nên thông báo cho gia đình biết. Cả hai gia đình thống nhất giữ thai và cùng nhau chăm sóc N, nhưng do Điều sau đó lẩn tránh N nên mẹ N đã đến công an thị xã Cai Lậy để tố giác hành vi giao cấu với trẻ em của Điều. Ngày 4/1/2024, N sinh được bé gái. 

Mới đây, tại huyện Thanh Trì (Hà Nội), một bé gái 12 tuổi đã mang thai và sinh con trong sự ngỡ ngàng đến đau lòng của người thân, hàng xóm. Bé gái sống trong hoàn cảnh thiếu vắng tình yêu của mẹ từ nhỏ, bố đi làm từ sáng sớm đến tối muộn, không có nhiều thời gian để phát hiện sự thay đổi của con ở tuổi dậy thì. Trước đó, tháng 2/2023, một bé gái 12 tuổi ở Bắc Giang đã tự sinh con trong nhà tắm của gia đình. Qua điều tra, cháu bé có quan hệ tình cảm với N.V.M (17 tuổi, cùng địa phương) và đã nhiều lần phát sinh quan hệ tình dục dẫn đến có thai… Dù người cha của đứa trẻ là ai, phải đối diện với hình phạt thế nào về hành vi vi phạm pháp luật với trẻ em, nhưng hậu quả trước mắt đối với bé gái là không thể phủ nhận. 

Những sự việc trẻ em sinh ra trẻ em nói trên không còn là hiếm thời gian gần đây. Đặc biệt, hiện nay, độ tuổi dậy thì ở trẻ em gái bắt đầu sớm hơn, thường khoảng 9-13 tuổi, thì độ tuổi trẻ em có quan hệ tình dục cũng sớm hơn. Do những nguyên nhân khác nhau, quan hệ tình dục sớm và tình trạng nạo, phá thai ở lứa tuổi vị thành niên đang là vấn đề xã hội của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Theo báo cáo của Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) năm 2022, Việt Nam thuộc nhóm 20 nước có tỷ lệ phá thai vị thành niên cao nhất thế giới với khoảng 300.000 ca/năm. Trong số này 30% là phụ nữ từ 15-19 tuổi, với 70% là học sinh, sinh viên. 

Vấn đề con yêu sớm, quan hệ tình dục và phá thai tuổi vị thành niên đã trở thành nỗi lo của hầu hết phụ huynh có con ở lứa tuổi này. Mạng xã hội đã từng “sốc nặng” bởi một clip được cho là của bé gái 12 tuổi và bé trai 9 tuổi đang làm “chuyện người lớn” với nhau. Trong clip có thể thấy, bé gái chủ động làm “chuyện ấy”, thậm chí chỉnh sửa góc quay cho phù hợp. Các động tác tế nhị bắt chước cảnh người lớn quan hệ cùng biểu cảm thuần thục ít ai ngờ được lại được thể hiện bởi những gương mặt còn rất non nớt, ngây thơ. Thực tế ngày nay, trẻ em được tự do sử dụng thiết bị điện tử để truy cập internet nên có thể dễ dàng tiếp cận mọi thứ. Hiện tượng trong clip tuy là cá biệt, nhưng không thể không lo ngại bởi bất kỳ bố mẹ nào cũng có thể rơi vào tình huống cá biệt ấy.
 Cha mẹ hãy đồng hành cùng con ở tuổi dậy thì
Theo khảo sát, phần đông trẻ vị thành niên yêu và quan hệ tình dục sớm đều cảm thấy cô đơn, không nhận được sự quan tâm, chăm sóc từ cha mẹ. Vì không có người quản lý, hướng dẫn, các em dễ sa vào tình yêu và mù quáng trong tình yêu. Trong khi đó, ở nhiều gia đình, thời gian bố mẹ gặp mặt con cái chỉ duy nhất bữa cơm tối, bố mẹ cũng chỉ hỏi han vài câu qua loa và giao hết trọng trách dạy dỗ con cho nhà trường. Với sự thờ ơ, thiếu trách nhiệm của cha mẹ, nhiều người đã đánh mất đi cả tương lai của các con mình. 

Dành lời khuyên cho cha mẹ khi con đến tuổi cập kê, TS Nguyễn Thành Nam, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội) nhận định: Các bậc phụ huynh nên chủ động giáo dục giới tính cho con từ sớm. Ví dụ: Cha mẹ mua nhiều sách vở có nội dung giáo dục giới để ở những góc con dễ tiếp cận. Những cuốn sách đó đã được cha mẹ đã lựa chọn, nội dung có ý nghĩa cung cấp cho con kiến thức bổ ích. Sau đó, cha mẹ hãy quan sát con tìm hiểu và nói chuyện với con một cách thoải mái về chủ đề này rằng nhu cầu tìm hiểu về giới là bình thường, song một số clip hay hình ảnh trên mạng không hẳn đúng đắn về tình yêu, tình cảm khác giới. Đối với những mối quan hệ tình dục, con cần phải trưởng thành và có thời gian để tìm hiểu về đối phương, có cam kết về trách nhiệm. Chỉ cho con thấy hậu quả nếu “làm bừa” sẽ dẫn đến chuyện có thai ngoài ý muốn, các bệnh lây qua đường tình dục… Thậm chí, có những trẻ quan hệ tình dục sớm ở ngoài sẽ dẫn tới những hậu quả đáng tiếc ra sao…

Thạc sĩ Hoàng Tú Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Sáng kiến sức khỏe và dân số (CCIHP) nhận định, trong thời đại 4.0, các con có thể tiếp cận thông tin từ mạng xã hội, internet, phim ảnh. Để có thể tận dụng nguồn thông tin từ phim ảnh hiệu quả và không bị sa đà vào các nội dung không phù hợp, cha mẹ cần trang bị cho con các kỹ năng về tìm kiếm, sàng lọc thông tin trước, cùng với con xác định các giá trị sống, đặc biệt là các giá trị liên quan tới các vấn đề giới tính và thỉnh thoảng cùng kiểm tra lại các giá trị này. Điều cha mẹ cần biết là thái độ còn quan trọng hơn kiến thức. Với thời đại 4.0, con cái có thể tự tìm kiến thức mà không cần học từ cha mẹ. Sự cởi mở của cha mẹ về vấn đề giới tính, sự quan tâm và tôn trọng với các giá trị của con mới là thứ con cần.

Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần giáo dục pháp luật cho con. Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng văn phòng luật sư Kết Nối, Đoàn Luật sư TP Hà Nội phân tích: Pháp luật quy định, nam thanh niên trên 18 tuổi giao cấu (do tình cảm yêu đương, tự nguyện) với người từ đủ 13-16 tuổi là vi phạm pháp luật và bị xử lý theo quy định tại Điều 145 Bộ luật Hình sự năm 2015. Tùy thuộc vào tính chất, mức độ, hậu quả, số lần giao cấu mà có thể áp dụng khung hình phạt từ 1 năm đến 5 năm tù. Người nào thực hiện quan hệ với người dưới 13 tuổi dù là tự nguyện hay cưỡng đoạt, ép buộc đều phải chịu trách nhiệm hình sự.