Án Nước ngoài-Luật Việt Nam: Tự tố cáo mình xâm hại hơn 20 trẻ em

Án Nước ngoài:

Vu khống bản thân để được... nổi tiếng

Cách đây mấy ngày, cảnh sát Thành phố Phổ Nhĩ (tỉnh Vân Nam, Trung Quốc) nhận được một lá đơn tố cáo rằng một người đàn ông họ Trát đã cưỡng bức, xâm hại hơn 20 trẻ vị thành niên. "Nhiều học sinh đã bị Trát xâm hại. Hiện chưa bắt được đối tượng. Nếu phát hiện, hãy báo ngay cho cảnh sát", người viết đơn tố cáo thống thiết kêu gọi.

Tuy nhiên, sau khi điều tra kỹ lưỡng, cảnh sát phát hiện toàn bộ câu chuyện là bịa đặt. Người tung tin đồn chính là "nghi phạm" họ Trát. Không chỉ gửi đơn, anh ta còn đăng ảnh mình lên mạng xã hội kèm theo nội dung: "Vụ hiếp dâm lớn nhất hiện nay ở Khu tự trị dân tộc Ngõa thuộc huyện Tây Minh. Hơn 20 học sinh đã bị nghi phạm Trát xâm hại". Bài đăng này nhanh chóng thu hút sự chú ý của cư dân địa phương.

Khi bị bắt, Trát thừa nhận rằng anh ta tung tin đồn như vậy là vì muốn nổi tiếng và tăng người theo dõi trên mạng xã hội. Anh chàng nghĩ rằng tung tin đồn về chính mình không phải là hành vi phạm pháp, không ngờ lại bị tạm giữ hành chính.

Trên mạng xã hội, nhiều người kinh ngạc trước hành động của Trát: "Tôi lướt web nhiều năm rồi, chưa bao giờ thấy ai kỳ quặc đến thế, đúng là kỳ hoa dị thảo", "Có lẽ anh ta thực sự quá thèm nổi tiếng", "Không hiểu logic suy nghĩ của người này là gì nữa", "Kiểu người ngốc nghếch này nên bị cấm dùng internet luôn", "Ngu ngốc đến mức khiến người ta thấy xót xa", "Không biết trong đầu anh ta nghĩ gì nữa"...

Vụ việc này khiến dư luận lo ngại về tác động tiêu cực của văn hóa "nổi tiếng bằng mọi giá" trên mạng xã hội; nhiều người nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giáo dục giới trẻ cách sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm và hậu quả pháp lý của hành vi tung tin sai sự thật. Sự việc cũng cho thấy sự cần thiết của việc xác minh thông tin kỹ lưỡng trước khi đưa ra kết luận, nhất là với những cáo buộc nghiêm trọng.

Thèm khát nổi tiếng, thanh niên tự tố cáo mình xâm hại hơn 20 trẻ em-1(Ảnh minh họa: AI)

Luật Việt Nam:

Hoang báo sẽ bị phạt tiền

Thời gian gần đây, vì nhiều lý do khác nhau mà có nhiều người dân tự dựng lên những câu chuyện bị kẻ xấu phá hoại nhà cửa, trộm cắp, cướp giật, lừa đảo chiếm đoạt tài sản… rồi sau đó trình báo thông tin này đến cơ quan công an. Tình trạng báo tin giả, thông tin sai sự thật (hoang báo) làm dư luận bức xúc và khiến cơ quan công an mất thời gian, công sức để kiểm tra, xác minh thông tin.

Chỉ vì muốn được nổi tiếng, Trát đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật khi cố tình thông báo tin không đúng sự thật, tự bịa ra câu chuyện mình đã xâm hại hơn 20 học sinh. Thông tin này quả thật đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cư dân địa phương.

Khi bị cảnh mời lên làm việc, Trát thừa nhận rằng anh ta tung tin đồn như vậy là vì muốn nổi tiếng và tăng người theo dõi trên mạng xã hội. Anh chàng nghĩ "ngây thơ" rằng tung tin đồn về chính mình không phải là hành vi phạm pháp?!

Tuy nhiên, chiếu theo các quy định của pháp luật hiện hành, hành vi hoang báo của Trát là phạm pháp và sẽ bị xử lý nghiêm.

Trước hết, hành vi của Trát có dấu hiệu khai báo gian dối. Bộ luật Hình sự (BLHS) của nước Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam có quy định về tội Khai báo gian dối. Tuy nhiên, chủ thể của tội danh này phải là người giám định, người phiên dịch và người làm chứng. Do Trát không phải là 1 trong 3 đối tượng trên nên không thỏa mãn dấu hiệu về chủ thể.

Người thực hiện hành vi "hoang báo" sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định trong BLHS như tội Tuyên truyền chống Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với hành vi "phao tin, bịa đặt gây hoang mang"; tội Vu khống với hành vi "bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt là người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền"; tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản khi hoang báo nhằm để chiếm đoạt tài sản…

Ở đây, mặc dù Trát đã bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp nhưng lại không phải danh dự, quyền, lợi ích "của người khác" mà là của… chính mình, thậm chí anh ta còn tự gửi đơn tố cáo bản thân với cơ quan chức năng. Nói cách khác, Trát đã có hành vi "vu khống", "làm nhục" nhưng là vu khống, làm nhục chính mình, do đó cũng không thỏa mãn dấu hiệu của tội danh Làm nhục người khác (Điều 155 BLHS) hay tội Vu khống (Điều 156 BLHS).

Bên cạnh đó, những tin báo tố giác tội phạm từ người dân có 2 dạng:

Dạng thứ nhất là tin báo có lợi sẽ giúp công an nắm bắt vụ việc từ đầu, không bị chậm trễ, giúp cơ quan chức năng nhanh chóng vào cuộc điều tra, củng cố nhân chứng…. Tin báo dạng này được khuyến khích, chứng tỏ người dân có tinh thần tích cực trong phong trào đấu tranh tố giác tội phạm.

Dạng thứ hai là vì động cơ, mục đích nào đó mà dựng chuyện hoặc báo những tin bịa đặt, tin sai đến các cơ quan, tổ chức.

Hành vi của Trát thuộc trường hợp thứ hai. Ở đây, anh ta đưa ra những thông tin sai, thậm chí là bịa đặt chỉ để được nhiều người biết đến.

Tuy có thể không bị truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng hành vi "báo thông tin giả đến các cơ quan nhà nước có thẩm quyền" của Trát sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.

Điều 7, Nghị định số 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy, chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình có quy định rõ: "Người nào có hành vi báo thông tin giả, không đúng sự thật đến các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền; gọi điện thoại đến số điện thoại khẩn cấp 111, 113, 114, 115 hoặc đường dây nóng của cơ quan, tổ chức để quấy rối, đe dọa, xúc phạm thì bị phạt tiền từ 2 đến 3 triệu đồng".

Hy vọng câu chuyện của Trát sẽ là bài học cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người đã và đang muốn tìm kiếm sự nổi tiếng theo cách tự hại chính mình!

Ánh Dương (Thực hiện)