PGS.TS. KTS Hoàng Đạo Kính xúc động nhận Giải thưởng Lớn giải Bùi Xuân Phái

Lễ trao giải năm nay được tổ chức trang trọng tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám (Hà Nội) vào tối ngày 8/10/2024 với 4 giải thưởng được trao trên tổng số 9 đề cử chính thức. Bên cạnh Giải thưởng Lớn là 3 giải đồng hạng mang tên Giải Tác phẩm, Giải Ý tưởng, và Giải Việc làm.

Các đại biểu dâng hương trước giờ khai mạc Lễ trao giải 

Phát biểu tại Lễ trao giải, GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính bày tỏ ông không dám nhận danh hiệu “hiệp sĩ của những di tích kiến trúc” mà BTC đã dành tặng cho ông, mà ông chỉ đơn giản là người đam mê việc trùng tu, phục dựng, bảo tồn di tích, di sản những kiến trúc cổ và dành cả đời mình để nghiên cứu, làm công việc mình yêu thích. Điều gây xúc động là GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính nhận Giải thưởng Lớn ngay ở Văn Miếu Quốc Tử Giám, nơi ông đã có công lao không nhỏ trong việc xây dựng, trùng tu, bảo tồn nhiều công trình. Với việc bảo tồn và trùng tu di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, đóng góp quan trọng của KTS Hoàng Đạo Kính phải kể tới việc tạo dựng mái che cho 82 bia Tiến sĩ.

Nhà báo Vũ Việt Trang, Tổng Giám đốc Thông tấn xã Việt Nam và ông Hà Minh Hải, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội trao Giải thưởng Lớn tới GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính

Những năm 1990, có nhiều phương án được đưa ra để bảo quản các tấm bia vô giá ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám khỏi những tác động của môi trường, thời tiết. Như là, phương án tạo mái che hiện đại bằng cấu kiện hợp kim và các tấm kính hoặc phương án dùng hóa chất để bảo quản mặt bia. Đây đều là các phương án được phản biện chưa phù hợp, cũng như chưa có kiểm nghiệm trong thực tế.

Thế rồi, “chúng tôi đưa ra phương án: tạo các mái che, tương tự nhà bia trong kiến trúc cổ truyền, vừa không tương phản và vừa không mạo hiểm, lại dễ thực hiện. Để tránh tạo ra những nhà che bia có kích thước lớn, thách thức Khuê Văn Các và không gian sân thứ 3, chúng tôi chia thành 2 dãy, 8 nhà che bia, ăn nhập về tỷ lệ xích với quần thể Văn Miếu - Quốc Tử Giám” – KTS Hoàng Đạo Kính nhớ lại. Và rồi, Nhà che bia Tiến sĩ đã thực sự trở thành một bổ sung quan trọng, tương thích với diện mạo lịch sử nhiều thế kỷ của Văn Miếu - Quốc Tử Giám, mà không phải ai cũng biết công trình này mới có tuổi đời hơn 30 năm.

Lễ trao giải năm nay được tổ chức trang trọng tại Văn Miếu- Quốc Tử Giám nhân kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô 

Cùng với đó, GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính còn có nhiều đóng góp lớn khi chủ trì dự án trùng tu, tu bổ các công trình nổi tiếng của Hà Nội như đình Tây Đằng, chùa Kim Liên, chùa Tây Phương, chùa Thầy, đặc biệt còn có Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Nhà hát Lớn Hà Nội, v.v… Đây đều là những di tích tiêu biểu định danh cho những giá trị lịch sử, văn hóa trường tồn của Hà Nội qua thời gian.

Hiếm có một kiến trúc sư nào dành cả đời chuyên tâm với công việc bảo tồn di tích và di sản văn hóa như GS-TS-KTS Hoàng Đạo Kính. Gần 50 năm qua, ông đã ghi dấu trí tuệ của mình ở nhiều công trình văn hóa kiến trúc trên cả nước. Cũng vì lẽ đó, bạn bè và đồng nghiệp gọi ông là “hiệp sĩ của những di tích kiến trúc”, mặc dù ông khiêm tốn không nhận về mình danh xưng này.

Sự nghiệp của KTS Hoàng Đạo Kính phủ rộng, trải dài từ Bắc vào Nam với công việc bảo tồn và tu bổ nhiều hệ thống di tích điển hình ở Hà Nội, Huế, Hội An, Mỹ Sơn… Ở bề sâu, ông gắn bó sâu nặng với nơi “chôn nhau cắt rốn” Hà Nội bằng một tình yêu đặc biệt dành cho những di tích lịch sử, di sản văn hóa là biểu tượng của thành phố ngàn năm.

Như lời ông bộc bạch, “Tôi gắn bó nhiều hơn cả vẫn là với Hà Nội, gắn bó cả trong công việc chuyên môn lẫn trong suy nghĩ. Song cũng nghiêm túc mà nói, những việc mà tôi đã làm được cho Hà Nội ở khía cạnh trực quan có lẽ chưa nhiều, bởi không phải lúc nào cũng có thời cơ. Dẫu sao tôi cũng đã dành nhiều công sức, thời gian để lo toan cho những di tích của Hà Nội, được bao nhiêu tôi cũng lấy làm toại nguyện”.

Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội do báo Thể thao và Văn hóa (Thông tấn xã Việt Nam) và gia đình cố họa sĩ Bùi Xuân Phái thành lập từ năm 2008, nhằm trao cho các tác giả, tác phẩm, ý tưởng, việc làm có giá trị khoa học, nghệ thuật cao, thấm đượm tình yêu Hà Nội. Hội đồng giám khảo của Giải thưởng gồm những tên tuổi uy tín như: nhà thơ Bằng Việt, nguyên Chủ tịch Hội Liên hiệp VHNT Hà Nội (Chủ tịch Hội đồng); nhà sử học Dương Trung Quốc, Phó Chủ tịch Hội Sử học Việt Nam; nhà báo Hồ Quang Lợi, Phó Chủ tịch Hội Truyền thông số Việt Nam; nhà báo Ngô Hà Thái, nguyên Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam; nhà báo Lê Xuân Thành, Tổng biên tập báo Thể thao và Văn hóa; và đặc biệt năm nay, Hội đồng giám khảo có thêm một thành viên mới là PGS-TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội.

Các đại biểu tham quan triển lãm bên lề Lễ trao giải 

Từ 54 hồ sơ đề cử ban đầu, qua các vòng sơ khảo, chung khảo, Hội đồng giám khảo đã thông qua Danh sách đề cử chính thức của mùa giải năm nay, gồm 9 đề cử, trên 4 hạng mục. Bên cạnh Giải thưởng Lớn, Giải Tác phẩm được trao cho cuốn sách Hà Nội thời cận đại - từ nhượng địa đến thành phố (1873-1945) của Đào Thị Diến do NXB Hà Nội và Nhã Nam xuất bản; Giải Việc làm được trao cho việc quảng bá du lịch Hà Nội qua MV “Going Home” của nghệ sĩ saxophone Kenny G do báo Nhân dân và IB Group Việt Nam thực hiện; Giải Ý tưởng được trao cho Đồ án cải tạo, chỉnh trang không gian, cảnh quan xung quanh hồ Thiền Quang và phụ cận” do UBND quận Hai Bà Trưng tổ chức nghiên cứu và xây dựng vào năm 2023.

Giải Tác phẩm được trao cho tác giả Đào Thị Diến với cuốn sách Hà Nội thời cận đại - từ nhượng địa đến thành phố (1873-1945)  

Giải Ý tưởng được trao cho Đồ án cải tạo, chỉnh trang không gian, cảnh quan xung quanh hồ Thiền Quang và phụ cận” do UBND quận Hai Bà Trưng tổ chức nghiên cứu và xây dựng vào năm 2023.

Giải Việc làm được trao cho việc quảng bá du lịch Hà Nội qua MV “Going Home” của nghệ sĩ saxophone Kenny G do báo Nhân dân và IB Group Việt Nam thực hiện

Có thể nói, các giải thưởng này đều được trao cho những công trình, việc làm vì một tình yêu Hà Nội vô cùng sâu đậm. Mùa giải năm nay càng ý nghĩa hơn khi được diễn ra đúng dịp Kỷ niệm 70 năm ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), tại Văn Miếu- Quốc Tử Giám Hà Nội.