Xây dựng, kinh doanh trái phép dọc QL1D Quy Nhơn: Quán cưỡng chế tháo dỡ, quán kinh doanh rầm rộ?

Trước đó, Người Đưa Tin có bài "Bình Định: Lạ lùng càng xử lý, vấn nạn lấn chiếm, xây dựng trái phép dọc QL1D càng gia tăng?" (ngày 30/9/2024), phản ánh về tình trạng lấn chiếm, xây dựng công trình kiên cố trên đất có nguồn gốc nông nghiệp trên quốc lộ 1D (QL1D) thuộc phường Ghềnh Ráng, Tp.Quy Nhơn (Bình Định) và kinh doanh trái phép. Theo đó, dọc QL1D có hàng chục cơ sở kinh doanh xây dựng kiên cố như Vườn Kiểng quán, KuBo beer, Quy Nhơn Country Club Vườn nhà… trên đất có nguồn gốc nông nghiệp, vi phạm hành lang an toàn giao thông đường bộ; gây ảnh hưởng tới dòng chảy, gia tăng nguy cơ sạt lở dọc khu vực này.

Ngay sau khi Người Đưa tin phản ánh, ngày 3/10/2024, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định chỉ đạo UBND Tp.Quy Nhơn kiểm tra, chỉ đạo các sở, ngành liên quan gồm: Sở Xây dựng, Sở TN&MT, Sở GTVT và UBND Tp.Quy Nhơn kiểm tra, xử lý vấn đề mà Người Đưa Tin phản ánh các nội dung liên quan đến tình hình quản lý trật tự đô thị, xây dựng, đất đai trên địa bàn Tp.Quy Nhơn.

Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu UBND Tp.Quy Nhơn khẩn trương kiểm tra, xử lý, giải quyết dứt điểm các nội dung liên quan theo phản ánh của Người Đưa Tin. Đồng thời, thực hiện tốt công tác quản lý trật tự đô thị, xây dựng, đất đai trên địa bàn Thành phố, xử lý nghiêm các vi phạm (nếu có) theo quy định.

Người đứng đầu UBND tỉnh Bình Định giao các Sở Xây dựng, Sở TN&MT và các cơ quan liên quan theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, giám sát, hướng dẫn UBND Tp.Quy Nhơn thực hiện đúng quy định.

Tiếp đó, ngày 4/10, UBND Tp.Quy Nhơn chỉ đạo UBND phường Ghềnh Ráng, Phòng Quản lý đô thị Thành phố tiến hành kiểm tra, báo cáo, làm rõ trách nhiệm, thời điểm vi phạm trước hoặc sau thời gian cam kết (20/9/2024) để xảy ra vi phạm trên tuyến quốc lộ 1D (phường Ghềnh Ráng). Theo đó, trường hợp, để xảy ra các trường hợp vi phạm mà không có biện pháp xử lý kịp thời, kiên quyết, tạm đình chỉ công tác 15 ngày để xem xét trách nhiệm người đứng đầu.

Trao đổi với PV, luật sư Hải Nhi - Công ty Luật FDVN, Đoàn luật sư TP.Đà Nẵng cho biết theo quy định thì "Hành lang an toàn đường bộ là dải đất dọc hai bên đất của đường bộ nhằm bảo đảm an toàn giao thông và bảo vệ công trình đường bộ. Giới hạn hành lang an toàn đường bộ xác định theo quy hoạch đường bộ được cấp có thẩm quyền phê duyệt".

Khoản 2 Điều 8 Luật Giao thông đường bộ 2008 nghiêm cấm lấn, chiếm hoặc sử dụng trái phép đất của đường bộ, hành lang an toàn đường bộ.

Do đó, việc sử dụng hành lang an toàn đường bộ để đặt biển quảng cáo, kê bàn ghế, xây dựng các công trình kiên cố để kinh doanh là không đúng với quy định của pháp luật và không đảm bảo an toàn giao thông.

Còn đối với việc xây dựng các công trình kiên cố để kinh doanh trên đất nông nghiệp: Căn cứ Khoản 1 Điều 5 Luật Đất đai 2024 quy định về nguyên tắc sử dụng đất: đúng mục đích sử dụng đất. Bên cạnh đó, khoản 1 Điều 81 Luật Đất đai 2024 quy định các trường hợp thu hồi đất trong đó có việc sử dụng đất không đúng mục đích đã được công nhận.

Căn cứ các quy định trên, người sử dụng đất có nghĩa vụ sử dụng đất đúng mục đích được ghi rõ trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ giao đất khác, người sử dụng đất không được làm trái với mục đích ghi trên các loại giấy tờ này.

Nếu các cá nhân, tổ chức này muốn xây dựng công trình để kinh doanh thì người sử dụng đất phải thực hiện thủ tục chuyển đổi mục đích theo quy định từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp nhằm để xây dựng công trình, nhà ở căn cứ phù hợp theo Điều 116, Điều 121, Điều 122 và Điều 123 Luật Đất đai 2024. Ngoài ra, việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất này còn phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt.

Như vậy, việc xây dựng công trình kiên cố trên đất nông nghiệp chưa được cơ quan quản lý có thẩm quyền cho phép là trái với quy định của pháp luật, các cá nhân, tổ chức cần thực hiện việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất nhằm đảm bảo đúng nguyên tắc sử dụng đất theo quy định tại Luật Đất đai.

Ngoài ra, luật sư Hải Nhi  cho biết thêm: Đối với hành vi xây dựng các công trình kiên cố, nhà ở trên đất nông nghiệp, đất trồng cây lâu năm mà chưa chuyển mục đích sử dụng đất tại các khu vực đô thị thì hình thức và mức xử phạt từ 6 triệu đồng đến 400 triệu đồng, tùy theo diện tích đang sử dụng đất trái phép và các biện pháp khắc phục hậu quả như buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm, buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi vi phạm,… theo khoản 3 Điều 11 Nghị định 91/2019/NĐ-CP.