Nam giới và trẻ em trai tham gia thúc đẩy bình đẳng giới, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới

Ngày 19/11 được biết đến là ngày dành cho Nam giới, được tổ chức đầu tiên vào năm 1999. Người có ý tưởng đặc biệt này là Tiến sĩ Jerome Teelucksingh - giảng viên môn lịch sử tại Đại học Tây Ấn ở Trinidad và Tobago. Ông đã chọn ngày 19/11 như một lời tri ân đối với người cha của mình. Ông cũng khuyến khích mọi người sử dụng ngày này để tuyên truyền các vấn đề ảnh hưởng đến nam giới và trẻ em trai.

Cho đến nay, đã có tới 170 nước trên thế giới ủng hộ và tổ chức ngày 19/11 với các thông điệp khác nhau dành cho nam giới. Tuỳ theo sự quan tâm của thời gian và khu vực, mọi người sẽ tập trung vào các chủ đề về sức khỏe thể chất và tâm thần hay sự đóng góp của nam giới cho đời sống hạnh phúc chung, bao gồm các vấn đề liên quan đến bình đẳng giới, bạo lực trên cơ sở giới với phụ nữ và trẻ em,

Tại Việt Nam, ngày quốc tế Nam giới bắt đầu được quan tâm từ năm 2021 với sự ra mắt Diễn đàn kết nối nam giới vì bình đẳng giới và phát triển bền vững (tên viết tắt VNMENNET). Diễn đàn là sáng kiến của Cơ quan Liên Hợp Quốc về Bình đẳng giới và Trao quyền cho Phụ nữ (UN Women), Viện Nghiên cứu Phát triển Xã hội (ISDS) cùng các nhóm nam giới tiên phong, với mục tiêu kết nối các cá nhân, nhóm, câu lạc bộ, tổ chức nam giới cùng chia sẻ tầm nhìn, mục tiêu, và hoạt động chung vì bình đẳng giới và xoá bỏ bạo lực trên cơ sở giới, hướng đến xã hội phát triển bền vững, mang lại lợi ích cho mọi người bất kể giới tính, xu hướng tính dục hay bản dạng giới nào.

Tại cuộc gặp gỡ, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Đại biểu Quốc hội, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội - Chủ tịch Diễn đàn đã phát biểu: “Diễn đàn VNMenNET với mong muốn tạo ra một không gian kết nối, nơi nam giới và tất cả các giới có thể cùng nhau thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm, và hợp tác để xây dựng một xã hội bình đẳng, bao trùm và khoan dung.

Diễn đàn không chỉ là nơi thảo luận về các sáng kiến chính sách mà còn là môi trường để thúc đẩy hành động thực tiễn, từ việc chấm dứt bạo lực trên cơ sở giới đến việc hỗ trợ phụ nữ và trẻ em trong các lĩnh vực đời sống. Hơn thế nữa, đây cũng là nơi để nam giới đối diện với chính mình, cùng nhau vượt qua các thách thức và đồng hành cùng các giới khác trong mục tiêu phát triển bền vững".

Tham gia cuộc gặp gỡ còn có các cá nhân là đại diện cho các sáng kiến tích cực về sự tham gia của nam giới trong thúc đẩy Bình đẳng giới, các nghệ sĩ, người làm nghệ thuật có mối quan tâm với chủ đề bình đẳng giới. Tại cuộc gặp gỡ, Nghệ sĩ Nhân dân Trần Lực đã chia sẻ về góc nhìn giới và bình đẳng giới trong các sản phẩm nghệ thuật của mình.

“Thông qua các tác phẩm của mình, tôi muốn mang tới cho công chúng cái nhìn trực quan về những định kiến và kỳ vọng đối với nam giới trong xã hội, những điều vẫn tồn tại trong đời sống nhưng không phải lúc nào chúng ta cũng nhận ra. Các nhân vật nam giới trong các tác phẩm của tôi trăn trở, đau khổ và mắc kẹt trong các chính khuôn mẫu và kỳ vọng ấy. Tôi nghĩ đây là một cách nghệ thuật góp phần đưa tới công chúng những nhận thức về giới và đóng góp cho những nỗ lực vì bình đẳng giới”, NSND Trần Lực cho biết.

Cuộc gặp gỡ cũng có sự tham gia của vận động viên cử tạ Lê Văn Công - người vừa xuất sắc mang về cho đoàn thể thao Việt Nam tấm huy chương đồng Paralympic Paris 2024. Anh cũng là một thành viên tiêu biểu của VNMenNet. Anh chia sẻ: “Với Công, mỗi lần ra sân đấu đều là những lần thử thách chính bản thân mình và luôn tin mình sẽ làm được. Công đã chiến thắng được chính mình để theo đuổi sự đam mê và có thành tích như hiện tại. Công mong rằng Cuộc gặp gỡ thường niên năm 2024 chào mừng Ngày Quốc tế Nam giới và Hưởng ứng Tháng Hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới tại Việt Nam sẽ mang lại nhiều điều tích cực cho mọi người trong cuộc sống. Chúng ta cùng chung tay cho một đất nước hòa bình thịnh vượng và bình đẳng”.

Sự góp mặt của nam giới trong công cuộc thúc đẩy bình đẳng giới và xóa bỏ bạo lực trên cơ sở giới là vô cùng quan trọng. Bạo lực trên cơ sở giới, bạo lực gia đình tại Việt Nam vẫn là một vấn đề nhức nhối với tỉ lệ 62,9% số phụ nữ đã từng kết hôn phải từng chịu ít nhất một hình thức bạo lực gây ra bởi chồng hoặc bạn tình trong cuộc đời (Theo Điều tra Quốc gia về Bạo lực đối với phụ nữ ở Việt Nam năm 2019). Các báo cáo của chính phủ năm 2023 cũng ghi nhận tình trạng gia tăng nam giới bị bạo lực gia đình, với 565 nam trong tổng số 3.193 nạn nhân của bạo lực gia đình. 

Nam giới tiên phong trong thúc đẩy bình đẳng giới và chấm dứt bạo lực trên cơ sở giới có ảnh hưởng quan trọng đến những nam giới và trẻ em trai khác. Những người nam hạnh phúc, với lối sống lành mạnh, văn minh, thực hành thái độ bình đẳng với mọi người có thể là những tấm gương truyền cảm hứng cho nam giới trẻ, khích lệ một phong cách sống yêu thương, tôn trọng và chia sẻ. Tại Việt Nam, có thể thấy rất nhiều nam giới đã tích cực tham gia vào các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới trong những năm qua. Nhiều nam giới từng gây ra bạo lực cũng thay đổi và trở thành những người truyền lửa cho những nam giới khác trong cộng đồng. 

Các khuôn mẫu củng cố nam tính độc hại như “Nam vô tửu như cờ vô phong”, “Đàn ông phải làm trụ cột gia đình” vô tình đẩy chính nam giới vào tình trạng áp lực và ảnh hưởng đến sức khoẻ thể chất và tinh thần. Những khuôn mẫu này đang dần được thay thế bằng hình ảnh nam giới văn minh, tôn trọng phụ nữ, chia sẻ việc nhà, sống có trách nhiệm với sức khoẻ của chính mình và cộng đồng. 

Huy động sự tham gia của nam giới trong thúc đẩy bình đẳng giới cũng là chủ trương chung của chính phủ Việt Nam. Nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân đã có các hoạt động thiết thực trong việc hiện thực hóa chủ trương này. Có thể kể đển UN Women với phong trào HeForShe “Vì những người phụ nữ quanh ta” và các câu lạc bộ nam giới tiên phong, UNFPA với các câu lạc bộ Người cha trách nhiệm, Làm cha là thế, Plan với câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi, hay CSAGA với các hoạt động thúc đẩy nam thanh niên ngăn ngừa bạo lực giới tại các trường đại học…

Tất các các bên tham gia đều mong muốn góp sức mình vào việc thúc đẩy tinh thần nam giới cùng có trách nhiệm tham gia vào giảm tỉ lệ bạo lực trên cơ sở giới, tinh thần nam giới chia sẻ công việc gia đình và vun đắp yêu thương, xây dựng các chuẩn mực nam tính mới với tinh thần bình đẳng và tôn trọng. Không chỉ có phụ nữ, nam giới sẽ được hưởng lợi từ chính những thay đổi tích cực này.