Gợi ý văn khấn cúng Tất niên đón năm mới Ất Tỵ 2025

Người Việt thường cúng tất niên vào những ngày cuối năm âm lịch nhưng đa số chọn cúng vào ngày cuối cùng của năm. Để thực hiện nghi lễ cúng tất niên, gia chủ cần chuẩn bị một mâm cơm tươm tất kèm một số lễ vật không thể thiếu.

Ảnh minh họa.

Những năm trước đây, mâm cỗ của người Việt thường gồm 4 bát và 4 đĩa; cỗ lớn là 6 bát và 6 đĩa hoặc 8 bát và 8 đĩa. Mâm 6 bát và 6 đĩa bao gồm bát măng, bát bóng, bát mực, bát nấm thả, bát miến, bát mọc và 8 đĩa như thịt gà luộc, giò lụa, chả quế, trứng muối, dưa hành, bánh chưng, lòng gà xào dứa và cá kho. Nhưng ngày nay, những món ăn truyền thống theo thời gian đã được thay thế bằng các món ăn thời hiện đại.

Mâm ngũ quả, hoa tươi, vàng mã đặt ở trên bàn thờ. Mâm cúng mặn đặt ở một chiếc bàn con (bàn thờ phụ), dưới bàn thờ chính. Bánh chưng, xôi có thể đặt lên bàn thờ hoặc cùng mâm cỗ mặn đều được. 

Mỗi gia đình bày trí mâm lễ cúng một khác, tuy vậy cỗ cúng (mặn hay chay) nên đặt ở dưới cái bàn con bên dưới. Trên bàn thờ chính chỉ để hoa tươi, quả tươi, một ít tiền vàng mã mang tính tượng trưng. Cũng có thể đặt bánh chưng, xôi, chè trên bàn thờ chính.

Nếu như các gia đình không muốn cúng mâm cỗ tất niên dạng mặn, cũng có thể cúng tân niên món chay đơn giản nhưng vẫn mang đậm nét truyền thống của mâm cúng tất niên Việt Nam đó là: bánh chưng, xôi, chè...

Mâm ngũ quả dành cúng gia tiên nên chọn các loại hoa quả thông dụng, ăn được, đẹp mắt và phải là hoa quả vừa đủ chín có thể ăn được như chuối, bưởi, dưa hấu, cam, quýt, phật thủ, táo….. Hoa quả xanh, hoa quả giả (bằng nhựa) không được dùng cúng gia tiên.

Ảnh minh họa.

Sau khi hoàn thành mâm cỗ cúng, người lớn tuổi trong nhà sẽ thắp hương và đọc văn khấn tất niên để mời thần linh, gia tiên về ăn Tết cùng gia đình. Sau đó các thành viên khác làm lễ vái.

Dưới đây là bài văn khấn tất niên theo sách Thờ cúng cổ truyền Việt Nam - nghi lễ và thực hành nghi lễ (NXB Thế Giới) các bạn có thể tham khảo:

"Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương;

Con lạy cha mẹ Chân Lý;

Con lạy các chư tiên, chư thần, chư thánh, các đức thánh Mẫu;

Con lạy các đức thần linh cai quản tại nơi đây cùng tiên tổ nội ngoại, các vị tiền chủ, hậu chủ đất đai cùng các vị khuất mày khuất mặt tại nơi đây.

Tín chủ con tên là:... ngụ tại:...

Hôm nay là ngày 29 Tết, con sắm sửa lễ vật cúng tất niên, xin được làm lễ dâng hương tỏ rõ lòng thành đối với ơn trên kính đáp. Kính mong các quý ngài, các chư vị cùng hội đồng gia tiên về dự lễ, thụ hưởng lễ vật chứng tri, độ trì cho gia đình chúng con được khỏe mạnh, bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn tấn tới, phát tài phát lộc.

Sau khi khấn xong, gia chủ đọc văn lễ:

"Tâm thành kính lễ cuối năm

Lòng con hoan hỷ dâng hương tổ đường

Công ơn dưỡng dục sinh thành

Con nào có dám phụ lòng ân sâu

Một lòng tôn kính thảo thơm

Xin lạy tổ đường chứng nguyện tâm con

Chứng cho tâm sáng, lòng son

Chứng cho chữ lễ hiếu luôn tròn đầy

Ông bà nội, ngoại sum vầy

Con ngoan, cháu thảo rạng ngời đón xuân.

Lạy xin chư Phật thương lòng

Ban cho thân tộc, họ hàng đôi bên

Biết nhân, biết quả sửa tâm

Làm nhiều điều thiện, đắp cao phước dày

Xuân về ấm áp tình thân

Xuân về, tài lộc cũng về theo xuân.

Đọc xong, lạy 3 lạy.

Sau buổi lễ, đợi hương cháy hết tuần thứ nhất. Có thể thắp thêm tuần hương thứ hai khi gia chủ hoặc con cháu bắt đầu hóa tiền vàng, tờ văn khấn (nhớ tưới rượu gừng vào phần tro tàn của đồ mã). Vãi gạo, muối ra trước ngõ. Lúc hương tàn hết thì xin hạ lễ.

Văn khấn lễ Tất niên theo sách "Văn khấn cổ truyền Việt Nam" (NXB Văn hóa - Thông tin):

Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)

- Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

- Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.

- Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.

- Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.

- Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.

- Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ...

Hôm nay là ngày 29 tháng Chạp năm:..

Tín chủ (chúng) con là:.. Ngụ tại:..

Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.

Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.

Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thuỳ chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.

Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.

Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).

*Thông tin trong bài chỉ mang tính chất tham khảo, chiêm nghiệm

Minh Hoa (t/h theo Vietnam+, Lao Động)