Bước tiến mới của Hà Nội trên bản đồ thủ công sáng tạo thế giới

(PNTĐ) - Ngày 14/2/2025 tới, tại Hoàng thành Thăng Long, thành phố Hà Nội sẽ long trọng tổ chức Lễ đón nhận làng nghề Gốm sứ Bát Tràng và Dệt lụa Vạn Phúc trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới. Sự kiện hai làng nghề nổi tiếng của Hà Nội là Bát Tràng và Vạn Phúc được công nhận ở tầm quốc tế không chỉ mở ra cơ hội hợp tác với các trung tâm thủ công hàng đầu thế giới, mà còn khẳng định chiến lược phát triển công nghiệp văn hóa (CNVH) của Hà Nội đi đúng hướng...

Bước tiến mới của Hà Nội trên bản đồ thủ công sáng tạo thế giới - ảnh 1
Du khách tham quan sản phẩm trưng bày gốm Bát Tràng (Gia Lâm).
Ảnh: Nguyễn Thực

Thời cơ mới của hai làng nghề nổi tiếng 
Hai làng nghề Gốm sứ Bát Tràng (Gia Lâm) và Dệt lụa Vạn Phúc (Hà Nội) chính thức trở thành thành viên của Mạng lưới các Thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới không chỉ là niềm tự hào cho hai làng nghề, cho Hà Nội và Việt Nam mà còn mở ra một chân trời mới đầy triển vọng, là tấm vé thông hành đưa tinh hoa nghề thủ công Việt Nam vươn xa, hội nhập sâu rộng với thế giới.
Với danh hiệu này, Bát Tràng và Vạn Phúc sẽ có cơ hội tiếp cận những thị trường rộng lớn hơn, nơi mà giá trị của sự thủ công, tinh tế và truyền thống được trân trọng và nâng niu. Những sản phẩm mang đậm dấu ấn văn hóa Việt Nam sẽ không chỉ dừng lại ở việc lưu hành trong nước mà sẽ xuất hiện nhiều hơn tại các hội chợ quốc tế, trong những không gian sang trọng của các nước châu Âu, châu Mỹ, Nhật Bản hay Hàn Quốc. Từ những đôi bàn tay tài hoa của nghệ nhân, mỗi đường nét gốm sứ, mỗi thớ lụa mềm mại sẽ kể một câu chuyện về lịch sử, về tâm hồn người Việt, chạm đến trái tim của những ai trân quý giá trị truyền thống.

Không chỉ dừng lại ở việc mở rộng thị trường, việc gia nhập mạng lưới này còn giúp các làng nghề học hỏi, kết nối và hợp tác với những cộng đồng nghề thủ công xuất sắc trên toàn cầu. Những nghệ nhân của Bát Tràng và Vạn Phúc sẽ có cơ hội giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với các đồng nghiệp từ những quốc gia có nền thủ công mỹ nghệ lâu đời như Pháp, Ý, Nhật Bản hay Ấn Độ. Họ sẽ được tiếp cận với công nghệ mới, kỹ thuật hiện đại nhưng vẫn giữ được cốt cách nghề truyền thống. 

Danh hiệu này cũng mang đến động lực mạnh mẽ để các làng nghề phát triển bền vững. Một trong những tiêu chí quan trọng của Hội đồng Thủ công Thế giới là bảo vệ môi trường và đảm bảo phát triển xanh. Điều này buộc các làng nghề phải cải tiến quy trình sản xuất, sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường, giảm thiểu lãng phí và ô nhiễm. Đây chính là chìa khóa để nghề thủ công Việt Nam không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong thời đại mới - khi thế giới ngày càng coi trọng những giá trị bền vững và trách nhiệm với thiên nhiên.

Hơn hết, việc được thế giới công nhận cũng sẽ giúp các làng nghề thu hút được sự quan tâm nhiều hơn từ chính sách của Nhà nước, sự hỗ trợ về mặt tài chính, đào tạo và quảng bá. Khi Bát Tràng và Vạn Phúc trở thành những biểu tượng văn hóa của Hà Nội trên bản đồ thủ công thế giới, chính quyền địa phương sẽ có thêm động lực để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, thúc đẩy du lịch làng nghề, xây dựng các trung tâm trưng bày và giới thiệu sản phẩm. Khách du lịch sẽ không chỉ đến để mua một món đồ lưu niệm mà còn để tận mắt chứng kiến nghệ nhân làm việc, để hiểu được giá trị tinh thần trong từng sản phẩm.

Và sâu xa hơn cả, danh hiệu này còn giúp những người nghệ nhân đã kiên trì giữ lửa nghề có thêm niềm tự hào, thêm động lực để tiếp tục cống hiến, sáng tạo, để từng mảnh gốm, từng sợi lụa của Việt Nam mãi mãi tỏa sáng trên bản đồ thế giới.
Cơ hội mới cho Hà Nội phát huy giá trị sáng tạo của văn hóa
Trước hết, danh hiệu này góp phần làm sâu sắc thêm thương hiệu văn hóa của Hà Nội, một thành phố không chỉ giàu truyền thống mà còn có khả năng sáng tạo và hội nhập mạnh mẽ. Trong bối cảnh các đô thị trên thế giới đang tìm kiếm những bản sắc riêng để tạo dấu ấn, Hà Nội - với bề dày lịch sử và sự phong phú của các làng nghề thủ công - càng khẳng định được vai trò là trung tâm sáng tạo, nơi giao thoa giữa di sản và hiện đại. Đây không chỉ là câu chuyện của Bát Tràng hay Vạn Phúc, mà còn là câu chuyện chung của hơn 1.300 làng nghề trong lòng thành phố, là động lực để Hà Nội tiếp tục phát triển CNVH, xây dựng một nền kinh tế dựa trên sáng tạo và bản sắc dân tộc.

Bước tiến mới của Hà Nội trên bản đồ thủ công sáng tạo thế giới - ảnh 2
Một công đoạn dệt lụa ở làng Vạn Phúc (Hà Nội). Ảnh: Int

Bên cạnh đó, việc gia nhập Mạng lưới các Thành phố Thủ công sáng tạo Thế giới sẽ giúp Hà Nội mở rộng hợp tác quốc tế, thu hút sự quan tâm của các tổ chức, nghệ nhân, nhà đầu tư từ khắp nơi trên thế giới, biến Hà Nội thành điểm đến hấp dẫn không chỉ với khách du lịch mà còn với giới nghiên cứu, các nhà thiết kế và các doanh nghiệp trong lĩnh vực thủ công sáng tạo. Điều này tạo ra một hệ sinh thái mới, nơi truyền thống và sáng tạo hiện đại hòa quyện, mang đến cơ hội giao lưu, học hỏi, đồng thời giúp các làng nghề của Hà Nội tiếp cận với công nghệ sản xuất tiên tiến, xu hướng thiết kế đương đại, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị xuất khẩu.

Không chỉ dừng lại ở yếu tố kinh tế và văn hóa, danh hiệu này còn mang đến một sự chuyển biến tích cực trong chính sách phát triển của thành phố. Khi Bát Tràng và Vạn Phúc được công nhận trên trường quốc tế, chính quyền Hà Nội càng có thêm cơ sở để đầu tư vào bảo tồn và phát triển làng nghề, từ cơ sở hạ tầng, quy hoạch không gian đến các chính sách hỗ trợ nghệ nhân và doanh nghiệp. Những con đường làng nghề sẽ được cải thiện, các trung tâm sáng tạo và trải nghiệm văn hóa sẽ được mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho việc kết hợp giữa du lịch, thương mại và sản xuất.

Hơn nữa, với sự công nhận từ Hội đồng Thủ công Thế giới, Hà Nội có thêm một cơ hội để thúc đẩy du lịch làng nghề, đưa những không gian thủ công truyền thống trở thành điểm nhấn quan trọng trong hành trình khám phá của du khách trong và ngoài nước. Điều này không chỉ giúp du lịch Hà Nội thêm đa dạng, hấp dẫn mà còn kéo dài thời gian lưu trú của du khách, tạo ra giá trị kinh tế bền vững hơn.

Quan trọng hơn cả, sự kiện này là nguồn cảm hứng để các làng nghề khác của Hà Nội tiếp tục nỗ lực, đổi mới và vươn xa. Với thành công của Bát Tràng và Vạn Phúc, Hà Nội có thể đặt mục tiêu đưa thêm nhiều làng nghề khác vào mạng lưới sáng tạo toàn cầu, như điêu khắc Sơn Đồng, mây tre đan Phú Vinh hay sơn mài Hạ Thái. Đây không chỉ là sự phát triển riêng lẻ, mà là bước chuyển mình của cả một nền CNVH thủ công của Thủ đô.
Phát huy vai trò của các làng nghề truyền thống trong phát triển CNVH của Hà Nội 
Trong dòng chảy của thời đại, khi CNVH trở thành một trong những động lực then chốt để phát triển kinh tế và định hình bản sắc quốc gia, các làng nghề Hà Nội đang đóng vai trò như những viên gạch vững chắc, tạo nền tảng cho một thành phố sáng tạo, một đô thị của sự giao thoa giữa truyền thống và hiện đại.

Bước tiến mới của Hà Nội trên bản đồ thủ công sáng tạo thế giới - ảnh 3
Những người thợ trẻ đang sáng tạo thủ công bình gốm tại làng gốm Bát Tràng. Ảnh: Nguyễn Thực

Những sản phẩm thủ công mỹ nghệ từ các làng nghề không chỉ mang giá trị sử dụng mà còn chứa đựng linh hồn của dân tộc, thể hiện sự tinh tế, khéo léo và sáng tạo của người thợ Việt Nam. Chính sự độc đáo và đậm chất văn hóa ấy đã biến làng nghề trở thành một phần không thể thiếu trong chiến lược phát triển CNVH của Thủ đô.

Trước hết, các làng nghề truyền thống chính là nguồn tài nguyên quý giá để xây dựng thương hiệu văn hóa của Hà Nội trên trường quốc tế. Khi thế giới ngày càng trân trọng những giá trị thủ công, những sản phẩm mang dấu ấn bản địa và những câu chuyện văn hóa sâu sắc, thì các làng nghề Hà Nội chính là cầu nối đưa bản sắc Việt Nam vươn xa. Ngày nay, cùng với sự phát triển của thị trường và xu hướng tiêu dùng, các sản phẩm thủ công mỹ nghệ không chỉ mang giá trị truyền thống mà còn phải đáp ứng nhu cầu của xã hội hiện đại. Các nghệ nhân làng nghề, bên cạnh việc bảo tồn những kỹ thuật cổ truyền, cũng đang không ngừng tìm kiếm sự đổi mới trong thiết kế, chất liệu và công nghệ để tạo ra những sản phẩm vừa giữ được hồn cốt dân tộc, vừa phù hợp với thị hiếu toàn cầu. Chính sự kết hợp này đã giúp các làng nghề Hà Nội trở thành những trung tâm sáng tạo, nơi mà truyền thống không ngừng vận động để thích nghi và phát triển.

Bên cạnh vai trò kinh tế và sáng tạo, các làng nghề truyền thống còn đóng góp quan trọng vào phát triển du lịch văn hóa - một trong những ngành mũi nhọn của CNVH Hà Nội. Không chỉ đơn thuần là nơi sản xuất, nhiều làng nghề đang trở thành những điểm đến hấp dẫn, không chỉ giúp tăng doanh thu cho địa phương mà còn góp phần lan tỏa tình yêu và sự trân trọng đối với nghề thủ công trong cộng đồng.

Nhìn rộng ra, các làng nghề truyền thống chính là chìa khóa để Hà Nội xây dựng một hệ sinh thái CNVH bền vững, nơi mà văn hóa không chỉ được bảo tồn mà còn trở thành nguồn lực để phát triển kinh tế. Khi thế giới bước vào kỷ nguyên của sự sáng tạo, khi các đô thị lớn đang tìm kiếm những bản sắc riêng để khẳng định vị thế, thì Hà Nội - với kho báu là các làng nghề truyền thống - đang nắm trong tay một lợi thế đặc biệt.

Link nội dung: https://dulichgiaitri.vn/buoc-tien-moi-cua-ha-noi-tren-ban-do-thu-cong-sang-tao-the-gioi-a201753.html