Học tập suốt đời là mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển đất nước

Học tập suốt đời trở thành một quy luật sống

Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng: Đất nước đang đứng trước thời cơ, vận hội mới để vươn mình, để “sánh vai” với thế giới như ước nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh và khát vọng của toàn dân tộc. Đảng ta không có lợi ích nào khác ngoài đưa đất nước, dân tộc bước vào xã hội giàu mạnh, người dân ấm no, tự do, hạnh phúc, phát triển; hơn lúc nào hết, chúng ta cần có những cán bộ có tư duy, tầm nhìn, việc làm đột phá, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh, đặc biệt trong thực hiện các cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy tinh-gọn-mạnh; hiệu năng-hiệu lực-hiệu quả và thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Cách mạng 4.0 đang diễn ra với quy mô và tốc độ chưa từng có, sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế tri thức, chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số khiến một phần nội dung giảng dạy tại nhà trường hôm nay có thể thành lạc hậu, lỗi thời sau vài năm; hơn thế, những điều phổ biến hiện nay thì 10 năm trước còn chưa xuất hiện và có 65% những công việc hiện nay sẽ bị thay thế bởi công nghệ trong những năm tới.

Với thế giới phức tạp, không ổn định và biến đổi khôn lường, tri thức phải không ngừng được bổ sung, tuổi thọ con người dài hơn, thời gian về hưu đủ dài, buộc người cao tuổi phải học và hoạt động để không bị lạc hậu với xã hội hiện đại.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời chỉ thành công khi mỗi công dân ý thức được trách nhiệm của bản thân mình đối với việc tự học tập suốt đời.

Trong bối cảnh đó, theo Tổng Bí Thư, học tập suốt đời trở thành một quy luật sống; không chỉ giúp mỗi cá nhân nhận biết, thích nghi, không tụt hậu trước sự biến đổi từng ngày của thế giới hiện tại, làm giàu trí tuệ, hoàn thiện nhân cách, vượt qua khó khăn, thử thách để ngày càng tiến bộ và định vị bản thân trong xã hội hiện đại; cao hơn, đây là chìa khoá quan trọng để nâng cao dân trí và đào tạo nhân lực, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, là con đường duy nhất, hướng đi tất yếu của mọi quốc gia để đảm bảo sự phát triển thịnh vượng, bền vững.

Học tập suốt đời giúp mỗi thành viên trong xã hội có đủ điều kiện và cơ hội tự hoàn thiện mình, nâng cao chất lượng cuộc sống của chính mình, của gia đình, họ tộc, thôn, xóm, phường, xã và cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng trên con đường trở thành nước dân giầu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh và xã hội chủ nghĩa.

Chỉ khi đẩy mạnh thực chất học tập suốt đời, chúng ta mới giàu có những ý tưởng, giải pháp, sáng kiến để giải quyết những đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn, những vấn đề mới, chưa có tiền lệ; khắc phục triệt để những “điểm nghẽn” trong cơ chế, chính sách, biểu hiện hình thức trong tự phê bình và phê bình; xóa bỏ tình trạng trì trệ, lúng túng trong giải quyết công việc tại các địa phương, cơ quan, đơn vị; tạo ra được đội ngũ cán bộ dũng cảm, nhận thức đúng quy luật khách quan, chủ động suy nghĩ và làm chủ suy nghĩ, dám nói những vấn đề nảy sinh từ thực tiễn, từ cuộc sống sinh động, từ đòi hỏi của đổi mới và yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của nhân dân; có quyết tâm, dám chịu trách nhiệm về kết quả công việc, lĩnh vực, ngành mà mình đảm trách, dám nhận lỗi, sửa sai, chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, biết làm chủ bản thân và công việc; dám chống lại những sự vinh hoa, phú quý không chính đáng và nếu cần, dám hy sinh lợi ích cá nhân vì Đảng, vì Tổ quốc và nhân dân.

Khi đó, chúng ta sẽ xây dựng thành công đội ngũ cán bộ có trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức tốt, có khát vọng vươn lên, khát vọng phát triển, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm về những quyết định của mình để hiện thực hoá nhiệm vụ cách mạng, tạo ra đột phá vì lợi ích của nhân dân, vì sự phát triển của đất nước.

Chính phủ Việt Nam coi học tập suốt đời là mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục. 

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời chỉ thành công khi mỗi công dân ý thức được trách nhiệm của bản thân mình đối với việc tự học tập suốt đời; mỗi cán bộ, đảng viên luôn ý thức rõ học tập suốt đời là nhiệm vụ cách mạng với thái độ nghiêm túc và ý thức tự giác cao.

Qua học tập suốt đời để nhận thức được trách nhiệm đối với xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong từng giai đoạn, thời điểm cụ thể; có năng lực làm chủ, năng lực tổ chức cuộc sống; để không ngừng tiến bộ, có sức khoẻ, có chất lượng sống tốt hơn; hiểu biết, giữ gìn và góp phần xây dựng truyền thống văn hóa dân tộc; tin tưởng vào tương lai đất nước, vào đường lối và sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, có khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc

Nghiên cứu xây dựng Luật Học tập suốt đời

Thực tế, học tập suốt đời không phải là vấn đề mới. Ngay sau Cách mạng tháng Tám thành công, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát động phong trào toàn dân, toàn quân xóa nạn mù chữ. Trong các giai đoạn cách mạng, đặc biệt trong những năm đổi mới, Đảng ta luôn quan tâm, khuyến khích học tập suốt đời và xây dựng cả nước thành xã hội học tập. Chủ trương học tập suốt đời được đề cập trong nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Kết luận của Đảng như Nghị quyết Trung ương 4 khoá VII về tiếp tục đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo, Nghị quyết Trung ương 2 khoá VIII về định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000…Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII khẳng định “Thúc đẩy xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời”, bởi “Người Cách mạng phải học suốt đời, học trong sách vở, học lẫn nhau và học từ nhân dân; “bể học” mênh mông, không bao giờ cạn.

Thực hiện các quan điểm, chủ trương của Đảng, việc xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời đã trở thành phong trào, thành nhu cầu, thành nếp văn hóa và đạt nhiều kết quả quan trọng. 

Thực hiện các quan điểm, chủ trương của Đảng, việc xây dựng xã hội học tập, học tập suốt đời đã trở thành phong trào, thành nhu cầu, thành nếp văn hóa và đạt nhiều kết quả quan trọng.

Theo PGS.TS Nguyễn Mai Hương (Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Mở Hà Nội), mô hình học tập suốt đời được thể hiện là nền giáo dục đại chúng, xã hội học tập, toàn diện và tích hợp, một xã hội mà trong đó tất cả yêu cầu học tập của người dân, ở mọi nơi, mọi lúc đều được đáp ứng như: Tạo điều kiện đảm bảo cho mọi người có thể tiếp cận với môi trường giáo dục chất lượng. Ai cũng có quyền được học, cung cấp cơ sở hạ tầng giáo dục, giáo viên chất lượng và tài liệu học tập phù hợp. Tạo ra một môi trường học tập tích cực và vui vẻ để khuyến khích sự tham gia và tìm hiểu của người học. Khuyến khích thúc đẩy phát triển các kỹ năng tự học và tư duy sáng tạo của người học. Đưa ra các yêu cầu và bài tập kích thích tư duy phản biện, khám phá và đưa ra giải pháp sáng tạo. Tạo cơ hội tiếp xúc với công nghệ và khoa học mới, hiện đại và cung cấp các thiết bị công nghệ, nguồn tài liệu học tập mở để tạo thuận lợi cho việc học.

Đồng thời, phát triển hệ thống giáo dục mở và toàn diện, bao gồm các kiến thức chung, kiến thức chuyên ngành, phát triển kỹ năng và phát triển nhân cách. Ngoài ra, cần kết nối giữa người dạy, người học và cộng đồng, tạo ra môi trường học tập mở, linh hoạt và gắn kết.

Còn theo PGS.TS Tô Bá Trượng (Viện Nghiên cứu hợp tác phát triển giáo dục), học tập suốt đời nhấn mạnh đến quá trình học tập liên tục của mỗi cá nhân, không giới hạn trong khuôn khổ hệ thống giáo dục chính quy. Nó bao gồm tất cả hình thức học tập, từ chính quy, không chính quy, phi chính quy đến tự học.

PGS.TS Tô Bá Trượng cho rằng, học tập suốt đời thường mang tính linh hoạt, không chỉ gói gọn trong việc giảng dạy hay giáo dục, mà còn bao gồm cả việc tự học, tự tiếp thu kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm thông qua nhiều hình thức, hoạt động khác nhau. Nó còn khuyến khích người dân chủ động trong việc học tập, tìm kiếm kiến thức và phát triển bản thân.

ảnh minh họa.

Tại Việt Nam, với mục tiêu xây dựng nền giáo dục mở, linh hoạt, đáp ứng nhu cầu học tập suốt đời, PGS.TS Tô Bá Trượng cho rằng, nghiên cứu và xây dựng Luật Học tập suốt đời không chỉ là yêu cầu cấp thiết, mà còn là xu hướng phù hợp với sự phát triển chung của thế giới.

Theo PGS.TS Tô Bá Trượng, Luật này sẽ tạo ra khung pháp lý vững chắc, hỗ trợ mọi người dân có cơ hội tiếp cận học tập không ngừng, từ học sinh, sinh viên đến người lớn tuổi, từ thành thị đến nông thôn. Bên cạnh đó, luật sẽ tạo động lực thúc đẩy phát triển toàn diện của nguồn nhân lực, giúp Việt Nam thích ứng tốt hơn với những thách thức trong thời đại mới; đồng thời nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển kinh tế - xã hội.

Việc sớm có Luật Học tập suốt đời hay Luật Giáo dục suốt đời sẽ tạo ra hành lang pháp lý vững chắc để thúc đẩy các hoạt động học tập suốt đời, từ đó nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và đáp ứng tốt hơn những thách thức của thời đại mới.