Doanh nghiệp đề xuất giao thẳng, bỏ cơ chế đấu thầu xây NOXH

Nhà ở xã hội (NOXH) đang là vấn đề trọng tâm của chính sách phát triển nhà ở tại Việt Nam. Trước những khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực tế, nhiều doanh nghiệp đã đưa ra những đề xuất cụ thể nhằm đẩy nhanh tiến độ xây dựng và tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động có cơ hội sở hữu nhà ở.

Cần giao thẳng NOXH cho đơn vị đủ năng lực để triển khai nhanh

Phát biểu tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội chiều 6/3, đại diện Tổng Công ty Viglacera cho biết, doanh nghiệp hiện đang thực hiện 10 dự án NOXH với tổng số 17.200 căn hộ, trong đó đã bàn giao 5.500 căn tại Hà Nội để đưa vào sử dụng.

Viglacera khẳng định sẵn sàng phối hợp với các tổ chức để ứng dụng công nghệ tiên tiến, sản xuất bộ sản phẩm lắp ghép, giảm thiểu thời gian thi công và đảm bảo chất lượng. Điều này giúp đẩy nhanh tốc độ đầu tư xây dựng, đáp ứng kịp thời nhu cầu nhà ở của người dân.

Đại diện Tập đoàn Viglacera phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: VGP).

Tuy nhiên, doanh nghiệp này cũng chỉ ra một số vướng mắc trong thủ tục đầu tư và đề xuất hai giải pháp quan trọng. 

Thứ nhất, Viglacera kiến nghị Chính phủ giao thẳng dự án cho các đơn vị đủ năng lực triển khai thay vì thông qua đấu thầu, vì quá trình đấu thầu kéo dài làm chậm tiến độ. Theo doanh nghiệp, nếu thiết kế và giá thành đã được phê duyệt, khách hàng cũng được xác định thì không cần thiết phải đấu thầu.

Thứ hai, Viglacera đề xuất sửa đổi quy định về đối tượng thuê NOXH. Hiện nay, nhiều chủ khu công nghiệp muốn thuê lại các tòa nhà NOXH để bố trí chỗ ở miễn phí cho công nhân, nhưng vướng quy định do đối tượng chủ khu công nghiệp không được phép thuê NOXH. Do đó, cần có điều chỉnh để tạo điều kiện cho công nhân có nơi ở ổn định.

Đề xuất áp dụng mô hình nhà bê tông lắp ghép

Đại diện Công ty Cổ phần Địa ốc Kim Oanh cho rằng, để đáp ứng nhu cầu thực tế, cần triển khai các mô hình nhà ở linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng thu nhập thấp. Ngoài các dự án NOXH, doanh nghiệp này còn phát triển nhà ở thương mại giá hợp lý (950 triệu - 1,6 tỷ đồng/căn), đảm bảo chất lượng và tiện ích.

Từ kinh nghiệm quốc tế, Kim Oanh đưa ra một số đề xuất như mở rộng diện tích và phân khúc NOXH, xây dựng các căn hộ 3-4 phòng ngủ như Singapore để phù hợp với gia đình đa thế hệ, xây dựng theo nhu cầu thực tế, đăng ký trước để tránh tình trạng cung vượt cầu, hỗ trợ tài chính linh hoạt với lãi suất ưu đãi (1-2%) cho người thu nhập thấp và đảm bảo chất lượng, hướng tới nhà ở bền vững có giá trị gia tăng theo thời gian.

Đại diện Địa ốc Kim Oanh nêu kiến nghị (Ảnh: VGP).

Bên cạnh đó, Kim Oanh đề xuất Việt Nam áp dụng mô hình nhà bê tông lắp ghép. Phương pháp này giúp thi công nhanh, tiết kiệm chi phí, tăng độ bền vững của công trình. 

Tuy nhiên, một thách thức lớn là việc giải ngân vốn vay còn chậm, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Do đó, doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ đảm bảo nguồn tín dụng 120.000 tỷ đồng với lãi suất ổn định trong 10 năm để hỗ trợ triển khai NOXH nhanh chóng và hiệu quả.

Cần làm thủ tục song song với thực hiện dự án

Đại diện Tập đoàn Phú Cường chia sẻ, doanh nghiệp này từng thực hiện dự án NOXH với 1.271 căn hộ tại Tp.HCM, hoàn tất thủ tục trong 4 tháng, xây dựng trong 18 tháng và bàn giao nhà trong vòng 2 năm. Đây là một trong những dự án được đánh giá có tiến độ nhanh nhất tại Tp.HCM.

Nhìn từ kinh nghiệm thực tế, Tập đoàn Phú Cường cho rằng thủ tục hành chính là trở ngại lớn đối với doanh nghiệp.

Để đẩy nhanh tiến độ, doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ cho phép thực hiện thủ tục đầu tư song song với thi công dự án. Bên cạnh đó, cần xem xét các cơ chế đặc thù để giải quyết các khu đất bị bỏ hoang do vướng mắc pháp lý, nhằm gia tăng quỹ đất dành cho NOXH.

Đại diện Phú Cường nhấn mạnh rằng nếu Chính phủ, ngân hàng và doanh nghiệp cùng đồng lòng, việc phát triển NOXH sẽ nhanh hơn, hiệu quả hơn, mang lại lợi ích thực sự cho xã hội.

Tập đoàn Phú Cường kiến nghị Chính phủ cho phép thực hiện thủ tục đầu tư song song với thi công dự án (Ảnh: VGP).

Với Tập đoàn Hoàng Quân, một trong những doanh nghiệp tiên phong trong lĩnh vực NOXH, cho biết đã đăng ký thực hiện 50.000 căn hộ từ năm 2022 đến 2030. Đến nay, doanh nghiệp này đã triển khai 24 dự án NOXH với hơn 35.000 căn.

Từ thực tế triển khai, Hoàng Quân đưa ra kiến nghị cần thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về NOXH và nhà ở thu nhập thấp để giải quyết các vấn đề cấp bách. Các Bộ, ngành như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính cần có Ban chỉ đạo riêng để xử lý các vướng mắc cụ thể.

Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cần chủ trì phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng thương mại để đảm bảo giải ngân vốn vay cho NOXH.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh số hóa dữ liệu để dễ dàng quản lý và phân loại đối tượng mua NOXH.

Đặc biệt, doanh nghiệp đề xuất cho phép chỉ định thầu đối với các dự án NOXH dưới 2.000 tỷ đồng để giảm bớt thủ tục hành chính, đảm bảo tiến độ triển khai.