Sáp nhập tỉnh phải chú ý tính tương đồng về văn hóa, đặc trưng vùng miền, bản sắc dân tộc

Khẳng định rằng, đây là một chủ trương đúng đắn là cuộc cách mạng mang tính lịch sử của dân tộc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ cho biết: Tinh gọn bộ máy không chỉ là bước ngoặt quan trọng mà còn là dấu ấn đầu tiên mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây là giải pháp hiệu quả nhất để hoàn thành việc đổi mới sắp xếp lại bộ máy, tinh giảm biên chế theo tinh thần Nghị quyết 18 của Trung ương Đảng khóa XII.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ (ảnh Quốc hội.vn)

Trung Quốc có diện tích lớn hơn Việt Nam 28 lần và dân số đông hơn 15 lần nhưng chỉ có 33 đơn vị hành chính cấp tỉnh/thành phố tương đương. Nhật Bản được hình thành bởi gần 7.000 hòn đảo dân số hơn 120 triệu cũng chỉ có 47 đơn vị hành chính cấp tỉnh, thành phố.

Nước ta khi bắt đầu bước vào thời kỳ đổi mới năm 1986 cũng chỉ có 44 đơn vị hành chính cấp tỉnh/thành, nhiều người còn nhớ đến những cái tên: Hoàng Liên Sơn, Hà Bắc, Hà Sơn Bình, Hà Nam Ninh; Bình Trị Thiên, Sông Bé…

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ cho biết, “Văn hoá soi đường cho quốc dân đi” hàm chứa đầy đủ tư tưởng, quan điểm của Đảng và Bác Hồ về văn hóa.

Dân tộc Việt Nam có nền văn hiến hơn 4.000 năm, mỗi một địa phương, vùng miền đều có những bản sắc văn hóa riêng, mỗi dân tộc có văn hóa riêng, có phong tục, tập quán, có những truyền thống lịch sử lâu đời gắn với vùng đất đó.

Khi sáp nhập, chúng ta phải lưu ý đến các yếu tố về địa văn hóa, lịch sử, tự nhiên, kinh tế, các yếu tố chính trị, xã hội, dân tộc, tôn giáo… Những yếu tố này là chất kết dính cộng đồng dân cư và làm nên nét văn hóa đặc trưng tại các vùng miền, được hình thành và phát triển bởi hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước, trở thành biểu tượng của vùng đất đó.

Khi sáp nhập, cần chú ý đến cả tên gọi để làm sao vừa đảm bảo kế thừa, gìn giữ… mà vẫn bao quát và phản ánh được nét đặc trưng của địa phương, vùng miền đó.

Thế giới nhìn nhận và đến với Việt Nam nhờ những bản sắc văn hóa truyền thống; họ yêu mến Việt Nam và nhận diện Việt Nam, nhận diện các địa phương của Việt Nam cũng từ yếu tố văn hóa.

Lịch sử phát triển của đất nước đã có nhiều lần tách, nhập địa giới hành chính. Lần sáp nhập này không mới nhưng mang một ý nghĩa lịch sử quan trọng, là một trong những bước quan trọng để Việt Nam vững bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ cho rằng, muốn sáp nhập và phát huy hiệu quả bộ máy chính quyền sau sáp nhập, phải chú ý tính tương đồng về văn hóa, đặc trưng của vùng miền, bản sắc dân tộc, truyền thống lịch sử, điều kiện kinh tế...

Khi sáp nhập, cũng phải quan tâm đến điều kiện địa lý, hạ tầng kết cấu, chú ý đánh giá các yếu tố kinh tế - xã hội của từng vùng. Điều quan trọng khi tiến hành sáp nhập tỉnh cần bảo đảm sự ủng hộ của nhân dân ở địa phương đó, kể cả về tên gọi.

Bộ máy sau khi sắp xếp tinh gọn rồi phải rõ, cụ thể tránh chồng chéo chức năng, nhiệm vụ; đội ngũ cán bộ phải đáp ứng được yêu cầu của nhiệm vụ. Công tác chuyển giao cán bộ cũng phải chú ý. Vùng dân tộc phải có cán bộ am hiểu về chính sách các vùng dân tộc. Cũng phải tính đến các điều kiện tạo thuận lợi cho đội ngũ cán bộ, để họ yên tâm công hiến. Được như vậy, phải bố trí lại công việc; một số cán bộ dôi dư phải có chế độ, chính sách đối với các đối tượng này.

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ, khi bộ máy tinh gọn rồi, cán bộ còn lại phải gánh vác khối lượng công việc lớn hơn, nhiều hơn nên cũng cần có chính sách đãi ngộ phù hợp… để thu hút người tài, "giữ chân" người có năng lực.

Nhà nước không nên ôm nhiều việc, một số dịch vụ công nên để các tổ chức kinh tế tham gia. Tránh tinh gọn bộ máy, con người nhưng khối lượng công việc quá lớn, tăng thêm, dẫn đến cần phải phát sinh bộ máy và con người giải quyết những việc đó.

“Tôi cho rằng, thời điểm này, cơ bản đã chín muồi để chúng ta sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng trong thời gian qua cùng quyết tâm của cả hệ thống chính trị, chúng ta sẽ thực hiện thắng lợi cuộc cách mạng “Sắp xếp tinh gọn bộ máy hành chính” lần này”- Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội Tạ Văn Hạ nhấn mạnh.