Đề xuất chi hơn 116.000 tỷ đồng phổ cập giáo dục mầm non

Tập trung giải quyết ba nhóm chính sách

Sáng 17/4, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 44, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, Nghị quyết nhằm xây dựng hành lang pháp lý để huy động nguồn lực đầu tư đảm bảo các điều kiện thực hiện phổ cập giáo dục mẫu giáo.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chỉ ra hiện nay giáo dục mầm non vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức lớn, còn số lượng khá lớn trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 4 tuổi (chủ yếu là trẻ em ở vùng khó khăn, trẻ em đối tượng yếu thế) chưa được tiếp cận với giáo dục mầm non, tạo ra sự mất công bằng trong tiếp cận giáo dục.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn (Ảnh: Media Quốc hội).

Các điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục mầm non còn nghèo nàn. Chính sách hiện hành dành cho trẻ em mầm non, giáo viên, cơ sở giáo dục, cơ chế, chính sách đầu tư, xã hội hoá giáo dục còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển giáo dục mầm non.

Do đó, dự thảo nghị quyết tập trung giải quyết ba nhóm chính sách bao gồm: 

Chính sách 1:  Ưu đãi đối với trẻ em mẫu giáo trong độ tuổi thực hiện phổ cập, nâng mức hỗ trợ tiền ăn trưa so với quy định hiện hành cho trẻ em mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi.

Chính sách 2: Đề xuất trợ cấp thu hút tuyển dụng giáo viên mẫu giáo từ năm học 2025-2026; hỗ trợ kinh phí cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên tại các cơ sở giáo dục mầm non (không bao gồm các cơ sở giáo dục mầm non có liên kết giáo dục và đào tạo với nước ngoài; cơ sở giáo dục có vốn đầu tư nước ngoài) thực hiện nhiệm vụ phổ cập giáo dục mẫu giáo.

Chính sách 3: Đầu tư phát triển mạng lưới trường, lớp giáo dục mầm non.

Chính phủ dự kiến cần tổng kinh phí hơn 116.000 tỷ đồng để thực hiện phổ cập giáo dục mầm non 3 đến 5 tuổi (giai đoạn 2026-2030).

Trong đó, dự kiến kinh phí thực hiện chính sách đối với trẻ em mẫu giáo 1.062 tỷ đồng/năm bao gồm hỗ trợ chi phí học tập 150.000 đồng/tháng/trẻ trong 9 tháng; hỗ trợ tiền ăn trưa mỗi trẻ 200.000 đồng/tháng/trẻ trong 9 tháng, tăng so với mức cũ 160.000 đồng/tháng.

Tổng kinh phí cần cho cơ sở vật chất để đảm bảo điều kiện tối thiểu theo quy định (chuẩn tối thiểu) là hơn 91.800 tỷ đồng.

Ngoài ra còn có kinh phí thu hút, ưu đãi đối với cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên mầm non thực hiện nhiệm vụ phổ cập.

Dự kiến nguồn kinh phí từ ngân sách Nhà nước; nguồn vốn xã hội hóa giáo dục và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.

Đánh giá kỹ khả năng cân đối ngân sách

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết theo tờ trình của Chính phủ để triển khai thực hiện phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi, Nhà nước phải bảo đảm nguồn tài chính và nguồn nhân lực rất lớn.

Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho rằng, cần xác định lộ trình theo từng năm học trong giai đoạn 2026-2030.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh (Ảnh: Media Quốc hội).

Lộ trình này cần được quy định trong nghị quyết để có cơ sở lập kế hoạch chuẩn bị các điều kiện bảo đảm như: xây dựng trường, lớp; kinh phí thực hiện xây dựng trường, lớp theo đề án hằng năm.

Về đội ngũ giáo viên mầm non, Thường trực Ủy ban cho rằng, cơ quan chủ trì soạn thảo cần tập trung đánh giá số lượng giáo viên mầm non, khả năng bố trí biên chế; xác định cụ thể số lượng giáo viên mầm non thiếu cần bổ sung hằng năm phù hợp với lộ trình phát triển trường, lớp, số biên chế giáo viên mầm non cần bổ sung giai đoạn 2026-2030.

Thường trực Ủy ban cũng đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo, bổ sung đánh giá kỹ lưỡng nguồn kinh phí thực hiện Nghị quyết có thuộc 20% tổng chi ngân sách Nhà nước cho giáo dục, đào tạo; ngân sách nhà nước tăng thêm hằng năm để bổ sung cơ sở vật chất, xây dựng trường, lớp; cân đối chi thường xuyên, chi đầu tư phát triển,... để có đủ cơ sở cho cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Ông Vinh cho rằng cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát đánh giá kỹ lưỡng các số liệu; đánh giá khả năng cân đối ngân sách Nhà nước chi cho lĩnh vực giáo dục và đào tạo; khả năng cân đối ngân sách của các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn.