ĐBQH: Xăng là mặt hàng thiết yếu, không nên đánh thuế tiêu thụ đặc biệt

Sáng 9/5, tiếp tục chương trình kỳ họp 9, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi).

Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật có nêu nhiều ý kiến đề nghị chuyển mặt hàng xăng sang diện không chịu thuế; nếu tiếp tục áp thuế thì cần tính toán mức thuế suất phù hợp hơn.

Ý kiến khác đề nghị vẫn đánh thuế đối với xăng. Một số ý kiến đề nghị loại trừ xăng sinh học, nghiên cứu giảm thuế đối với xăng E5 và E10 để khuyến khích sử dụng, tăng thuế đối với xăng khoáng.

Đại biểu Nguyễn Trường Giang (Ảnh: Media Quốc hội).

Tham giao thảo luận, đại biểu Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) đề nghị bỏ xăng ra khỏi danh mục các loại hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Ông Giang nói, bản chất của thuế tiêu thụ đặc biệt là "đánh" vào mặt hàng xa xỉ nhằm điều tiết sản xuất, tiêu dùng. Tuy nhiên, xăng là mặt hàng thiết yếu cho đời sống người dân, là đầu vào của nhiều ngành sản xuất, hiện đã chịu thuế bảo vệ môi trường. Việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với xăng vì cho rằng sẽ bảo vệ môi trường là chưa thuyết phục.

"Nếu thấy cần tăng thuế để bảo vệ môi trường thì có thể tăng giá trị tuyệt đối thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, thay vì đưa hàng hóa này vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, như vậy sẽ đúng với bản chất hơn", ông Giang nói.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Ảnh: Media Quốc hội).

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) cho rằng, việc đưa xăng vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt có một số tác động tích cực như khuyến khích sử dụng năng lượng sạch, giảm phát thải khí nhà kính, điều tiết tiêu dùng xăng. Bởi xăng là mặt hàng thiết yếu nhưng có tác động môi trường lớn, đồng thời góp phần tăng nguồn thu ngân sách.

Tuy nhiên, vị đại biểu cho rằng vì xăng là đầu vào thiết yếu cho sản xuất, vận tải, sinh hoạt nên việc đánh thuế có thể đẩy chi phí lên cao, ảnh hưởng tới người thu nhập thấp và gây áp lực lạm phát. Đặc biệt xăng hiện đã chịu nhiều loại thuế, nếu không đánh giá tổng thể sẽ dẫn đến mâu thuẫn chính sách.

Do đó, đại biểu Nguyễn Hữu Thông thống nhất với ý kiến của đại biểu Nguyễn Trường Giang là bỏ xăng ra khỏi đối tượng chịu thuế đặc biệt. Song, nếu vẫn đưa xăng vào đối tượng chịu thuế cần có lộ trình hợp lý, tránh tăng thuế đột ngột và cần điều chỉnh tương ứng các loại thuế khác như thuế bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng để tránh gánh nặng kép cho người dân và doanh nghiệp.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (Ảnh: Media Quốc hội).

Cũng tham gia góp ý, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho biết, xăng là mặt hàng duy nhất phải chịu cả 2 loại thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế bảo vệ môi trường, mặt hàng tương tự như xăng là dầu cũng chỉ chịu thuế bảo vệ môi trường, không chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Hai thuế này có điểm tương đồng về bản chất, đều có mục tiêu nhằm điều chỉnh hành vi sử dụng của doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Tuy nhiên khác nhau về mục đích, thuế bảo vệ môi trường "đánh" vào hàng hoá khi sử dụng gây ô nhiễm hoặc tác động xấu đến môi trường; trong khi thuế tiêu thụ đặc biệt có nhiều mục đích khác nhau, trong đó có hàng hoá không khuyến khích tiêu dùng vì lý do đạo đức xã hội, nguy cơ gây ảnh hưởng sức khoẻ, tai nạn.

Nếu mục tiêu thu thuế nhằm hạn chế tác động xấu đến môi trường thì cần quy về thuế bảo vệ môi trường.

"Tôi tìm lại các tài liệu thuyết minh từ năm 2008 khi chúng ta xây dựng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt tìm hiểu vì sao lại đưa xăng vào mặt hàng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt nhưng thời điểm đó chưa có Luật Thuế bảo vệ môi trường, lý do là do xăng tạo ra khí thải gây ô nhiễm môi trường.

Như vậy cùng một lý do, xăng lại chịu cả 2 loại thuế khác nhau. Tôi cho rằng, chuyển xăng sang mặt hàng chịu thuế bảo vệ môi trường hợp lý hơn, vì thuế này thu trên giá trị tuyệt đối, đúng với bản chất gây ô nhiễm của xăng, sử dụng bao nhiêu, gây ô nhiễm bấy nhiêu, chứ không phải ô nhiễm nhiều hơn khi giá xăng tăng và ít hơn khi giá xăng giảm", ông Đồng nêu ý kiến.