ĐBQH nêu lý do cần thiết đưa tội sử dụng trái phép chất ma túy vào Bộ luật Hình sự

Sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm

Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự đang nhận được sự quan tâm đặc biệt. Một trong những nội dung đáng chú ý tại dự thảo luật là bổ sung tội sử dụng trái phép chất ma túy trong dự thảo luật. 

Thảo luận tại hội trường, nhiều ĐBQH nhất trí đưa nội dung sử dụng trái phép chất ma túy vào Bộ luật Hình sự.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) thông tin, cách đây 10 năm, chúng ta đã bỏ tội danh này không xử hình sự, nhưng trong quá trình từ đó tới nay không xử hình sự tội danh này qua tiếp xúc cử tri, bà con rất phàn nàn về chuyện này.

ĐBQH Phạm Văn Hòa (Ảnh: Media Quốc hội).

Theo đại biểu, có những đối tượng sử dụng trái phép chất ma túy gây nguy hiểm đặc biệt nghiêm trọng cho xã hội, trong đó có gia đình. Người này được xem là con bệnh cho nên bỏ tiền ra để trị bệnh ở trong các trại giáo dưỡng, nhưng sau khi ra trại cũng không sửa chữa được bao nhiêu.

"Tôi đề nghị để phòng ngừa, răn đe đối tượng, tôi thống nhất theo dự thảo của Bộ Công an, đó là phải xử phạt hình phạt tù đối với những đối tượng này, tất nhiên có tính đến vi phạm lần đầu, vi phạm lần thứ hai, sau đó có quy định rạch ròi, cụ thể để xử phạt tù. Tôi rất thống nhất và giữ lại hình phạt tù đối với những đối tượng này theo đề xuất", ĐBQH Phạm Văn Hoà cho hay.

ĐBQH Dương Khắc Mai (đoàn Đắk Nông) cho biết, sau nhiều lần đi giám sát các trung tâm cai nghiện và các trại giam, nhà tạm giữ, trại tạm giam, ông nhận thấy, trước khi sử dụng chất ma túy, người nghiện buộc phải mua và cất trữ trái phép chất ma túy. 

Cũng có không ít trường hợp người sử dụng trái phép chất ma túy sau khi thấy được lợi nhuận và sự cám dỗ của ma túy mang lại đã chuyển hóa thành người mua bán chất ma túy và các loại chất cấm khác, nghĩa là họ đã có hành vi tiếp tay nuôi dưỡng thị trường ma túy, gián tiếp tiếp sức cho các đường dây buôn bán ma túy.

ĐBQH Dương Khắc Mai (Ảnh: Media Quốc hội).

"Hành vi này gián tiếp tiếp tay cho các loại tội phạm có tổ chức, tiếp tay cho cái ác", ông Mai nói và cho rằng, việc xử lý hành vi tàng trữ, sử dụng ma túy chỉ ở mức xử phạt vi phạm hành chính và đang áp dụng biện pháp cai nghiện tự nguyện hoặc bắt buộc là chưa đủ sức răn đe, đang tạo ra một khoảng trống pháp lý.

Cùng với đó, theo ông Mai việc không coi hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm dẫn đến một thực trạng đáng lo ngại, gây bất an và tiềm ẩn nguy cơ cao về mất an ninh, trật tự tại địa phương, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ cho những người thân và trong thực tế đã xảy ra.

Việc cách ly tạm thời người nghiện ma túy ra khỏi xã hội tuy là một biện pháp nghiêm khắc nhưng lại mang tính nhân văn với cộng đồng, không chỉ để xử lý người vi phạm mà còn để bảo vệ người dân, nhất là trẻ em, phụ nữ, người già, những đối tượng yếu thế dễ bị tổn thương.

"Đây chính là biện pháp mang tính nhân văn và phòng ngừa hiệu quả sự gia tăng của các loại tội phạm", ông Mai nói.

Phân tích số liệu thống kê từ nhiều nguồn cho thấy tỉ lệ tái nghiện cao do nhiều nguyên nhân, đại biểu cho rằng cần có biện pháp mạnh hơn, đó là hình sự hóa hành vi sử dụng trái phép chất ma túy để cắt đứt chuỗi liên kết giữa người nghiện với tội phạm buôn bán ma túy, chất gây nghiện.

Đồng thời, tạo điều kiện cho họ cách ly khỏi các phần tử xấu, có cơ hội phục hồi nhân cách, học nghề và tái hòa nhập một cách lành mạnh.

"Tôi mạnh mẽ ủng hộ việc coi một số hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm, không phải để hình sự hóa người nghiện một cách vô cảm mà là mở ra một tư duy, phương pháp quản lý mới mạnh mẽ hơn, chủ động hơn, nhân văn hơn và hiệu quả hơn trong công tác phòng, chống ma túy", ông Dương Khắc Mai nêu rõ.

Tuy nhiên, đại biểu cũng kiến nghị trước khi Quốc hội thông qua về chính sách này, cần có lộ trình, giải pháp hợp lý và những hình phạt phù hợp vì hiện nay số lượng người nghiện rất lớn, vượt quá khả năng của các cơ sở cai nghiện, các trung tâm thi hành án và hệ thống tư pháp.

Vì vậy, cần dành nguồn lực về tài chính, cần đầu tư thêm cơ sở vật chất, nhân lực. Đồng thời kết hợp với các chương trình hỗ trợ tái hòa nhập xã hội, đặc biệt là giáo dục nghề nghiệp để người nghiện sau khi được xử lý, có thể trở lại cuộc sống tích cực hơn, thay vì tiếp tục lại sử dụng trái phép chất ma túy lại trở thành tội phạm, trở thành một vòng luẩn quẩn.

"Vì sự an toàn của xã hội và mỗi người dân, vì tương lai của thế hệ trẻ vì sự phát triển vững mạnh của đất nước, chúng ta cần có một biện pháp cương quyết hơn trong cuộc chiến phòng chống ma túy. Hãy xem xét hành vi sử dụng trái phép chất ma túy là tội phạm", ông Mai nêu ý kiến.

Thể hiện chính sách hình sự nhân đạo, khoan dung, tiến bộ

Trao đổi thêm bên hành lang Quốc hội với Người Đưa Tin, ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (đoàn Tp.Huế) bày tỏ tán thành việc bỏ hình phạt tử hình đối với một số tội danh là yêu cầu cấp thiết trong tiến trình hội nhập quốc tế và thực hiện cam kết về quyền con người, đặc biệt khi Việt Nam là thành viên Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị (ICCPR).

ĐBQH Nguyễn Thị Sửu (Ảnh: Hoàng Bích).

Bên cạnh đó, Hiến pháp năm 2013 khẳng định quyền sống là quyền tối thượng của con người, việc thu hẹp phạm vi áp dụng tử hình nhằm phù hợp với xu hướng chung của thế giới, tăng cường bảo vệ quyền con người và thể hiện chính sách hình sự nhân đạo, khoan dung, tiến bộ.

Đồng thời, việc giảm bớt hình phạt tử hình còn nhằm hạn chế hệ quả không thể khắc phục nếu xảy ra sai lầm trong tố tụng hình sự. Từ đó, củng cố niềm tin xã hội vào tính công bằng và nhân đạo của hệ thống tư pháp.

Bên cạnh đó, đại biểu Sửu cũng đề nghị ban soạn thảo nghiên cứu, bổ sung, điều chỉnh quy định tại Điều 256 về Tội chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy của Luật hiện hành.

Tại khoản 1 quy định Người nào cho thuê, cho mượn địa điểm hoặc có bất kỳ hành vi nào khác chứa chấp việc sử dụng trái phép chất ma túy, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 255 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 7 năm và tại khoản 2 quy định các trường hợp tăng năng khung hình phạt.

Đại biểu đề nghị bên cạnh việc tăng nặng định khung đối với trường hợp phạm tội 2 lần trở lên thì cần bổ sung thêm trường hợp người cho thuê thu lợi bất chính.

"Ví dụ trường hợp có những người thuê các nhà chung cư với danh nghĩa để ở, nhưng bên trong lại tổ chức thành các phòng cho các đối tượng thuê lại để sử dụng ma túy, thu lợi rất lớn nếu chậm được phát hiện. Vì vậy, cần phải bổ sung thêm điểm e khoản 2 đối với trường hợp thu lợi bất chính với số tiền cụ thể, để đảm bảo tính nghiêm minh chặt chẽ của luật", đại biểu nêu.

Còn ĐBQH Hồ Thị Minh (đoàn Quảng Trị) cho rằng việc đề xuất bỏ án tử hình với 8 tội danh  thể hiện tính nhân văn rất cao, tiệm cận với luật pháp quốc tế.