Sắp xếp, tinh gọn bộ máy MTTQ Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội

Trước khi biểu quyết thông qua, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Quang cảnh kỳ họp

Dự thảo Luật đã bám sát, cụ thể hóa đầy đủ, chính xác các quy định tại Điều 9, Điều 10, khoản 1 Điều 84 và Điều 110 Hiến pháp 2013 (đã được sửa đổi, bổ sung tại Nghị quyết số 203/2025/QH15), nhất là thể hiện rõ mối quan hệ "trực thuộc", các nguyên tắc hiệp thương dân chủ, phối hợp và thống nhất hành động do MTTQ Việt Nam chủ trì.

Ngoài ra, dự thảo Luật cũng đã được rà soát, chỉnh lý kỹ để bảo đảm phù hợp, thống nhất với các Luật có liên quan. 

Về Luật Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Điều 1 dự thảo Luật đã cụ thể hóa đầy đủ, chính xác quy định tại Khoản 1 Điều 9 Hiến pháp năm 2013 (đã được sửa đổi, bổ sung) về vị trí, chức năng, quyền và trách nhiệm của MTTQ Việt Nam.

Khoản 2 Điều 5 dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng bỏ cụm từ "các tổ chức thành viên” để bảo đảm phù hợp với khoản 2 Điều 9 Hiến pháp năm 2013 (đã được sửa đổi, bổ sung), sau khi chỉnh lý khoản 2 Điều 5 quy định “2. Các tổ chức chính trị - xã hội (gồm Công đoàn Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu chiến binh Việt Nam) và các hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ trực thuộc Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, được tổ chức và hoạt động thống nhất trong Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”.

Khoản 2 Điều 18 được chỉnh lý theo hướng bỏ cụm từ "từ cấp huyện trở lên" để phù hợp với tổ chức chính quyền địa phương hai cấp và thống nhất với sửa đổi, bổ sung tại Điều 75 dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự.

Các đại biểu nhấn nút biểu quyết

Về Luật Công đoàn, Điều 1 Luật Công đoàn đã được chỉnh lý để bảo đảm phù hợp với Điều10 Hiến pháp năm 2013, theo đó bỏ cụm từ cán bộ, công chức, viên chức, chỉ ghi chung công đoàn đại diện, chăm lo và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho đoàn viên công đoàn và người lao động; bổ sung cụm từ “duy nhất" và thành quy định "là đại diện duy nhất của người lao động ở cấp quốc gia trong quan hệ lao động và quan hệ quốc tế về công đoàn".

Thực hiện chủ trương kết thúc hoạt động của công đoàn viên chức, công đoàn lực lượng vũ trang theo Nghị quyết số 60-NQ/TƯ ngày 12/4/2025 của BCH Trung ương Đảng và theo Kết luận số 157-KL/TƯ ngày 25/5/2025 của Bộ Chính trị, tại dự thảo Luật xác định đơn vị sự nghiệp không hưởng100% lương từ ngân sách nhà nước là đối tượng đóng công đoàn phí (do các đơn vị này vẫn có tổ chức công đoàn). 

Đồng thời, dự thảo Luật bổ sung quy định giao Chính phủ quy định cụ thể về đơn vị sự nghiệp không hưởng 100% lương từ ngân sách nhà nước để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các quyđịnh của Chính phủ về đơn vị sự nghiệp theo các mức độ tự chủ về tài chính, bảo đảm công khai, minh bạch về đối tượng đóng kinh phí công đoàn và tạo thuận lợi cho quá trình áp dụng.

Bên cạnh đó, tại dự thảo Luật bổ sung khoản 7 vào Điều 31 Luật Công đoàn quy định “Hằng năm, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam báo cáo Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam dự toán và quyết toán tài chính công đoàn của Công đoàn Việt Nam quy định tại các điểm a, b, d khoản 1 Điều 29 và khoản 2 Điều 31 của Luật này” nhằm bảo đảm phù hợp với việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy của cơ quan MTTQ Việt Nam khi công đoàn “trực thuộc” MTTQ Việt Nam, bảo đảm sự thống nhất giữa đơn vị dự toán cấp 1 và đơn vị dự toán cấp 2, phù hợp với quy định trách nhiệm của Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam trong lãnh đạo, chỉ đạo toàn diệnvề quản lý tài sản, tài chính của cơ quan Trung ương MTTQ Việt Nam tại Quyết định số 304-QĐ/TƯ.

Về Luật Thanh niên, để bảo đảm tính thống nhất trong kỹ thuật lập pháp khi tại Luật Việc làm năm 2025 không còn quy định về Quỹ quốc gia về việc làm, tại dự thảo Luật đã sửa đổi, bổ sung thêm khoản 3 Điều 17 Luật Thanh niên “Tạo điều kiện cho thanh niên được vay các nguồn vốn ưu đãi để tạo việc làm, phát triển sản xuất, kinh doanh".

Đối với Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, dự thảo Luật đã được rà soát, chỉnh lý về kỹ thuật trình bày, thể hiện, bảo đảm không còn thiếu, sai sót khi bãi bỏ hoặc thay thế các cụm từ liên quan tới tổ chức chính quyền địa phương hai cấp (không còn thị trấn, có đặc khu ở hải đảo; không còn cấp huyện; không còn đội ngũ cán bộ không chuyên trách cấp xã) và khi không còn tổ chức công đoàn cơ sở trong cơ quan, đơn vị.