Quyền và nghĩa vụ của phạm nhân là người dưới 18 tuổi

Anh thầm nghĩ mình nên tổ chức một buổi liên hoan nho nhỏ để kỷ niệm thành công này. Đột nhiên, điện thoại của anh reo và hiện số của bà Yến, mẹ của một thân chủ khác của anh. Hơi điều chỉnh cảm xúc, Hải nhấc máy. Từ đầu bên kia, Hải nghe một giọng pha lẫn lo lắng:

Chào luật sư Hải, tôi là Yến, mẹ của thằng Hiển đây. Luật sư dạo này có khỏe không ạ?

Trong đầu Hải nhanh chóng lướt qua thông tin của thân chủ này. Hiển là một thanh niên năm nay 17 tuổi. Hơn 1 năm trước, trong một buổi sinh nhật với bạn bè, Hiển và nhóm bạn vô tình xảy ra xô xát với một nhóm người khác. Hậu quả là một người chết. Hiển bị viện kiểm sát truy tố với tội danh giết người với đề nghị mức phạt 16 năm tù . Đây là một vụ việc thu hút được nhiều sự chú ý và quan tâm của dư luận trong thời gian đó. Sau khi Hải vào cuộc, anh đã thành công giúp Hiển giảm mức phạt xuống chỉ còn 7 năm tù. Vụ việc này chỉ vừa kết thúc 2 tháng trước, nên ấn tượng của Hải về cô Yến, mẹ của Hiển vẫn tương đối rõ ràng. Khẽ điều chỉnh tâm trạng, Hải trả lời:

Chào cô Yến ạ, dạo này cháu vẫn bình thường, không biết cô gọi cháu có việc gì đấy ạ?

Nghe giọng của Hải, cô Yến có chút bình tĩnh hơn vì Hải đã giúp đỡ, động viên gia đình cô rất nhiều trong quá trình bảo vệ Hiển gần một năm qua. Cô Yến nhanh chóng đáp lại:

Số là hôm qua cô vừa vào thăm thằng Hiển. Lúc gần về, cô nghe một cán bộ của nhà giam nói là là Luật Thi hành án hình sự 2019 có nhiều quy định ảnh hưởng nhiều đến quyền và lợi ích của các phạm nhân. Cô nghe thế hoang mang quá, không rõ là sau này thằng Hiển sẽ sống thế nào vì nó còn tận 6 năm nữa mới mãn hạn tù. Cháu có biết gì về Luật Thi hành án hình sự năm 2019 không, giải thích giúp cô với!

Nghe cô Yến trình bày, Hải khẽ cười và đáp:

Luật pháp sẽ càng ngày càng hoàn thiện, càng nhân văn và có lợi hơn cho người dân. Vì vậy, cô nên yên tâm là em Hiển sau này sẽ được hưởng chế độ tốt hơn bây giờ sau khi luật mới có hiệu lực.

Cô Yến chợt cảm thấy lòng mình nhẹ nhõm hẳn, cô đáp:

Thế thì may cho Hiển quá, nhưng cháu à, cô muốn biết rõ hơn là Luật Thi hành án hình sự 2019 có những nội dung gì, ảnh hưởng thế nào đến thằng Hiển nhà cô.

Hải đáp:

Vâng ạ, để cháu giới thiệu qua cho cô về luật này nhé. Luật Thi hành án hình sự mới được Quốc Hội thông qua ngày 14/06/2019. Luật này kế thừa và phát huy những nội dung của Luật Thi hành án hình sự năm 2010 và bổ sung thêm một số điểm mới như người bị bệnh nặng phải trưng cầu giám định y khoa, phải kiểm tra thân thể phạm nhân trước khi đưa vào buồng giam hoặc người đồng tính được bố trí buồng giam riêng.

Cô Yến gật nhẹ, thể hiện đã hiểu và hỏi tiếp:

Đối với thằng Hiển, thì luật này ảnh hưởng như thế nào Hải nhỉ?

Hải tiếp tục từ tốn trả lời:

Em Hiển là người dưới 18 tuổi, Luật Thi hành án hình sự đang áp dụng hiện tại gọi là người chưa thành niên. Vì vậy, em Hiển sẽ được hưởng 2 mức chế độ, một chế độ chung như những phạm nhân từ đủ 18 tuổi khác và những chế độ riêng chỉ dành cho những phạm nhân chưa thành niên.

Nghỉ lúc một lấy hơi, Hải tiếp tục giải thích cho cô Yến:

Chế độ chung là những chế độ mà phạm nhân nào cũng được hưởng ví dụ như được bảo vệ an toàn tính mạng, thân thể, tài sản, tôn trọng danh dự, nhân phẩm;được bảo đảm chế độ ăn, ở, mặc, đồ dùng sinh hoạt cá nhân, chăm sóc y tế, sinh hoạt tinh thần, gửi, nhận thư, nhận quà, nhận sách, báo, tài liệu;được lao động, học tập, học nghề; được khiếu nại, tố cáo hành vi vi phạm pháp luật.

Cô Yến gật đầu và tiếp tục hỏi:

Vậy những chế độ cháu vừa nhắc là quyền lợi mà mọi phạm nhân đều được hưởng, và phạm nhân dưới 18 tuổi như thằng Hiển còn được hưởng những chế độ khác phải không?

Hải đáp:

Đúng vậy cô ạ. Luật Thi hành án hình sự 2019 có một mục riêng từ Điều 73 đến Điều 76 quy định những quyền, chế độ đặc thù áp dụng đối với phạm nhân dưới 18 tuổi. Ngoài ra, những chế độ áp dụng cho phạm nhân dưới 18 tuổi còn được quy định rải rác tại một số điều khoản khác. Cháu lấy ví dụ phạm nhân dưới 18 tuổi sẽ được quản lý, giáo dục đặc biệt. Họ sẽ được giam giữ theo chế độ riêng phù hợp với sức khỏe, giới tính và đặc điểm nhân thân, họ sẽ được học văn hóa, pháp luật và được dạy nghề phù hợp . Ngoài ra, phạm nhân là người dưới 18 tuổi được lao động ở khu vực riêng và phù hợp với độ tuổi; không phải làm công việc nặng nhọc, nguy hiểm hoặc tiếp xúc với các chất độc hại.

Cô Yến phấn khởi đáp:

Luật này thật là tiến bộ, thế em Hiển còn được hưởng chế độ gì nữa không cháu?

Hải tiếp tục giải thích cho cô Yến:

Nhiều chứ ạ, phạm nhân dưới 18 tuổi như em Hiển sẽ được hưởng chế độ ăn, mặc, chăm sóc y tế, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, vui chơi giải trí riêng. Ví dụ, em Hiển được bảo đảm tiêu chuẩn định lượng ăn và được chăm sóc y tế như phạm nhân là người từ đủ 18 tuổi trở lên và được tăng thêm thịt, cá nhưng không quá 20% so với định lượng. Ngoài ra, mỗi năm em Hiển được cấp thêm quần áo theo mẫu thống nhất và đồ dùng cá nhân khác theo quy định. Luật còn cho phép phạm nhân dưới 18 tuổi còn được hoạt động thể dục, thể thao, sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, nghe đài, đọc sách, báo, xem truyền hình và các hình thức vui chơi giải trí khác phù hợp với đặc điểm của người dưới 18 tuổi.

Cô Yến nôn nóng hỏi tiếp luật sư Hải:

Thế chế độ gặp gỡ người thân, gia đình trong Luật Thi hành án hình sự 2019 có khác gì không cháu nhỉ:

Hải đáp:

Về cơ bản, chế độ gặp, liên lạc điện thoại với thân nhân trong Luật Thi hành án hình sự 2019 tương tư như luật hiện hành. Cụ thể, em Hiển được gặp gia đình, người thân không quá 03 lần trong 01 tháng, mỗi lần gặp không quá 03 giờ, được liên lạc bằng điện thoại trong nước với gia đình, người thân không quá 04 lần trong 01 tháng, mỗi lần không quá 10 phút. Mặt khác, Luật Thi hành án hình sự 2019 có điểm mới là nếu phạm nhân là người dưới 18 tuổi được khen thưởng thì được gặp thân nhân thêm 01 lần trong 01 tháng.

Cô Yến reo lên vui mừng:

Ôi thế thì hay quá, cô lần sau phải bảo thằng Hiển cố gắng được khen thưởng để bố mẹ gặp nó nhiều hơn mới được.

Hải cười và đáp:

Đúng đấy cô ạ, cháu vừa giải thích cho cô những nội dung cơ bản của Luật Thi hành án hình sự 2019 áp dụng cho phạm nhân dưới 18 tuổi rồi đấy, bây giờ cô đã yên tâm về Luật Thi hành án hình sự 2019 chưa?

Cô Yến đáp:

Giờ thì cô yên tâm rồi, luật nước ta đúng là càng ngày càng tiến bộ, càng nhân văn. May mà cô hỏi cháu kịp thời để được phổ biến thông tin pháp luật, không còn bị hoang mang nữa. Giờ cô phải báo ngay tin này cho bố thằng Hiển mới được. Cảm ơn cháu nhiều nhé.

Hải nhanh chóng đáp lại:

Không có gì cô ạ, nếu lần sau cô có thắc mắc thêm gì về pháp luật thì cô cứ hỏi cháu nhé, cháu sẽ cố gắng giải đáp tận tình hết mức có thể cho cô ạ.

Kết thúc cuộc trò chuyện với cô Yến, Hải cảm thấy vui vẻ hơn vì vừa làm thêm được 1 việc có ích và anh tự hứa sẽ dành nhiều thời gian hơn để phổ biến pháp luật cho những người xung quanh mình. Nụ cười trên mặt của anh chàng luật sư trẻ như đậm hơn và khuôn mặt anh trở nên càng tươi sáng hơn. Anh nghĩ mình sẽ tiếp tục chia sẻ thông tin về Luật thi hành án hình sự 2019 cho những người tham dự buổi liên hoan tối này để mọi người hiểu rõ hơn về những thay đổi pháp luật sắp diễn ra. Bước ra khỏi văn phòng, một ngày làm việc của luật sư Hải kết thúc mỹ mãn và vui vẻ.

Thu Hà