Tổng thống Trump khẳng định, cả hai phe trong cuộc chiến Nga-Ukraine đều phải nhượng lãnh thổ

Ảnh: REUTERS/Annabelle Gordon.

Lãnh đạo các nước châu Âu và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã lên kế hoạch thảo luận với ông Trump trước cuộc họp thượng đỉnh của ông với ông Putin tại Alaska trong ngày thứ Sáu tới, giữa những lo ngại về khả năng chính quyền Washington có thể sẽ đề ra những điều khoản hòa bình không có lợi cho Ukraine.

Lãnh đạo chính sách đối ngoại của EU, Kaja Kallas trong ngày thứ Hai đã khẳng định cần phải có "sự đoàn kết xuyên Đại Tây Dương, ủng hộ Ukraine và áp lực lên Nga" để có thể kết thúc cuộc chiến và "ngăn chặn hành vi gây hấn nhằm vào châu Âu từ phía Nga".

Theo một báo cáo từ chính quyền Phố Downing, Thủ tướng Anh Keir Starmer đã thảo luận với đồng cấp Canada trong ngày thứ Hai. Chính quyền hai nước đã đón chào những nỗ lực ngoại giao "nhằm mang lại hòa bình và đồng tình rằng nền hòa bình này phải được xây dựng xung quanh Ukraine – không phải áp đặt lên quốc gia này".

Trong một cuộc họp báo tại Nhà Trắng, ông Trump đã cho biết về cuộc nói chuyện với ông Putin: "Đây thực sự chỉ là một cuộc họp mang tính thăm dò". Ông cũng khẳng định sẽ nắm rõ về khả năng có thể có tiến triển "trong vòng hai phút đầu tiên".

"Tôi sẽ khẳng định với ông Putin, ‘ông cần phải kết thúc cuộc chiến’. Tôi sẽ xác định rõ những yêu cầu cụ thể. Tôi có thể sẽ rời khỏi cuộc họp và chỉ nói ‘chúc ông may mắn’ và đó sẽ là dấu chấm hết. Tôi có thể sẽ khẳng định ‘tình thế này không thể được giải quyết như vậy’".

Ông cho biết, một cuộc họp có sự góp mặt của ông Zelenskiy có thể được tổ chức trong tương lai, và mục tiêu của chính phủ Mỹ là nhanh chóng kết thúc cuộc xung đột đẫm máu dài 3 năm rưỡi qua. Ông dự kiến sẽ thảo luận với các lãnh đạo châu Âu không lâu sau cuộc họp với ông Putin.

Ông Trump đã từng đề cập đến khả năng trao đổi lãnh thổ nhưng cả Nga và Ukraine đều không đón chào lựa chọn nhượng bộ lãnh thổ để ký kết thỏa thuận hòa bình.

Trước cánh phóng viên, ông Trump cho biết: "Sẽ có những quyết định trao đổi lãnh thổ".

"Tôi biết chắc điều đó thông qua đối thoại với Nga và đối thoại với các nước khác, vì lợi ích của Ukraine".

Ông nhận định Nga đang kiểm soát một số "khu lãnh thổ quan trọng" nhưng phía Mỹ sẽ "cố gắng lấy lại một số khu vực lãnh thổ trong đó".

Chánh văn phòng Tổng thống Zelenskiy, Andriy Yermak cho biết đã nói chuyện với Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trong ngày thứ Hai, và trong một bài đăng trên mạng xã hội X đã khẳng định nền hòa bình lâu dài cần có "một thỏa thuận ngừng bắn vô điều kiện làm tiền đề cho những thương lượng mang tính xây dựng".

Bà Kallas cho biết, EU sẽ cân nhắc loạt lệnh trừng phạt thứ 19 nhằm vào Nga và cảnh báo về các cân nhắc nhượng bộ trước chính quyền Moscow.

"Chừng nào Nga còn không chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn hoàn toàn và vô điều kiện, chúng ta không nên chấp nhận bất kỳ nhượng bộ nào. Những bước này cần được thực hiện đúng quy trình. Trước hết, chúng ta cần một thỏa thuận ngừng bắn vô điều kiện và một hệ thống giám sát cũng như những cam kết an ninh chặt chẽ".

Ảnh: REUTERS/Oleksandr Ratushniak/Ảnh tài liệu.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội X, bà Kallas khẳng định EU cũng sẽ đẩy mạnh viện trợ quân sự cho Ukraine, cung cấp hỗ trợ ngân sách và hậu thuẫn đề nghị tham gia EU của Ukraine.

Ukraine cảnh báo về nhượng bộ

Trong ngày thứ Hai, ông Zelenskiy đã cảnh báo mọi quyết định nhượng bộ trước Nga đều sẽ không thể thuyết phục Nga kết thúc cuộc xung đột và cần phải gây áp lực lên chính quyền điện Kremlin nhiều hơn nữa.

Ông cho biết, Nga đang tập trung lực lượng để chuẩn bị cho một chiến dịch mới thay vì chuẩn bị kết thúc chiến tranh. Ông đã hối thúc các nước tiếp tục áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga cho tới khi Ukraine có được các cam kết về an ninh.

Trên X, ông viết: "Nga tiếp tục từ chối kết thúc chiến tranh và vì vậy không được phép nhận lại thành quả hay lợi ích. Nhượng bộ không thuyết phục được đồ tể".

Trong ngày thứ Hai, ông Zelenskiy đã nói chuyện với lãnh đạo Ấn Độ và Ả Rập Saudi nhằm kêu gọi hậu thuẫn cho chính quyền Kyiv từ các nước ngoài châu Âu ngay trước thời điểm diễn ra cuộc họp thượng đỉnh giữa ông Trump và ông Putin.

Ông Putin cũng đã đề ra hàng loạt các cuộc điện thoại tới lãnh đạo các nước Trung Quốc, Ấn Độ, Brazil và ba nước từng thuộc Liên Xô để thông báo về những thông tin mà ông đã trao đổi với phía chính phủ Mỹ.

Chính phủ Đức sẽ tổ chức họp trực tuyến giữa lãnh đạo các nước châu Âu trong ngày thứ Tư nhằm thảo luận biện pháp gây áp lực lên Nga trước khi tổ chức cuộc điện giữa châu Âu và ông Trump. Ông Zelenskiy, các quan chức EU và quan chức NATO đều sẽ có mặt trong cuộc họp này.

Chính quyền Tổng thống Donald Trump chưa tiết lộ về những đề xuất trao đổi lãnh thổ cũng như những biện pháp đảm bảo Nga sẽ chấp hành thỏa thuận ngừng bắn và không tiếp tục chiến đấu tại Ukraine.

Đặc phái viên của ông Trump tại Ukraine, cựu Đại tướng quân đội Mỹ Keith Kellogg trong đầu năm nay đã đề xuất thành lập "lực lượng bền vững" gồm binh lính từ các nước châu Âu là thành viên NATO để giám sát khu vực chiến tuyến và đề ra một khu vực phi quân sự rộng 18km tại miền Đông Ukraine. Lực lượng này sẽ không bao gồm binh lính Mỹ.

Trong tháng 7, Anh và Pháp đã tổ chức "liên hiệp các nước sẵn sàng" bao gồm hơn 30 nước và tán thành theo đuổi một kế hoạch gồm một "lực lượng đảm bảo" bao gồm không quân, hải quân và lục quân các nước châu Âu, cũng như "khôi phục" quân đội Ukraine.

Ông Kellogg cũng khẳng định, Ukraine sẽ không được tham gia NATO, thỏa mãn một điều kiện mà ông Putin đưa ra.

Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)