Thúc đẩy thị trường tiêu dùng bền vững và vai trò của doanh nghiệp Việt

Thúc đẩy thị trường tiêu dùng bền vững và vai trò của doanh nghiệp Việt

Nhằm giúp doanh nghiệp nắm bắt cơ hội, chinh phục thị trường tiêu dụng nội địa, ngày 11/9, tại Hà Nội, Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức “Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam”.

Với sự góp mặt của hơn 200 đại biểu, bao gồm các chuyên gia kinh tế, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp hàng đầu, đây là cơ hội để các bên liên quan cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, từ đó gợi mở các khuyến nghị chính sách thiết thực, đồng thời tìm kiếm giải pháp... Diễn đàn Tiếp thị và Tiêu dùng Việt Nam mang đến bức tranh toàn diện, đa chiều về thị trường.

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang trên đà phục hồi và tăng trưởng, thị trường tiêu dùng tiếp tục chứng tỏ vai trò là động lực quan trọng của phát triển. Sáu tháng đầu năm 2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng đã tăng trên 9% so với cùng kỳ, trong khi GDP đạt mức tăng trưởng ấn tượng 7,52%.

Sức mua trong xã hội được duy trì tích cực, các lĩnh vực dịch vụ du lịch, lưu trú, ăn uống phục hồi mạnh mẽ, còn thương mại điện tử và thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục bứt phá. Những con số này cho thấy tiềm năng lớn của thị trường Việt Nam, đồng thời phản ánh sự thay đổi nhanh chóng trong hành vi của người tiêu dùng, đặc biệt ở nhóm thế hệ trẻ, gắn liền với nhu cầu về sản phẩm xanh, minh bạch và bền vững.

Tuy nhiên, cơ hội luôn song hành với thách thức. Doanh nghiệp Việt Nam hiện nay không chỉ đối diện với áp lực cạnh tranh gay gắt trên thị trường nội địa mà còn phải đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình xanh và năng lực đổi mới sáng tạo. Bối cảnh này càng đặt ra tính cấp thiết khi Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đã xác định chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ là một trong những đột phá chiến lược, trong đó lĩnh vực thương mại và tiêu dùng đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Theo TS. Võ Trí Thành - Viện trưởng BCSI, kích cầu tiêu dùng có sự cải thiện nhưng tiêu dùng của người Việt vẫn còn khá yếu. Mức tăng trưởng tổng bán lẻ nếu trừ yếu tố giá cả thì chỉ tăng khoảng 7,2% - tính đến hết tháng 8/2025. Sau nhiều năm, tiêu dùng vẫn chưa trở thành động lực tăng trưởng.

Về những nguyên nhân của tình trạng này, TS. Võ Trí Thành nêu ba vấn đề nổi bật: Thứ nhất, dù kinh tế tăng trưởng, người dân vẫn duy trì tâm lý chi tiêu thận trọng do niềm tin vào thu nhập và thị trường chưa vững sau đại dịch; thứ hai, xu hướng tích lũy và “tiền phòng thủ” lên ngôi, khi nhiều người ưu tiên tiết kiệm; thứ ba, lối sống xanh, sạch, an toàn ngày càng phổ biến, tạo động lực mới cho xu hướng tiêu dùng.

Ngoài ra, theo TS. Võ Trí Thành, doanh nghiệp Việt Nam hiện không chỉ đối diện áp lực cạnh tranh thị trường nội địa, mà còn phải đáp ứng yêu cầu khắt khe từ quốc tế về tiêu chuẩn chất lượng, quy trình xanh và năng lực đổi mới sáng tạo. Bối cảnh này càng đặt ra tính cấp thiết khi Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển khoa học công nghệ là một trong những đột phá chiến lược, trong đó, lĩnh vực thương mại và tiêu dùng đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Ông Nguyễn Viết Thịnh - Tổng Giám đốc CGS Việt Nam cho biết, người tiêu dùng ngày càng chú trọng yếu tố bền vững trong mua sắm. Doanh nghiệp cần tập trung xây dựng chuỗi cung ứng bền vững tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và tài chính trong toàn bộ quá trình cung ứng từ nguồn cung tới sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Trước xu hướng tiếp thị số, sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng của người trẻ, ông Tạ Hoài Nam - Giám đốc thương mại xã hội của Tập đoàn Novaon cho rằng, thương mại xã hội (Social commerce) là chìa khóa bứt phá doanh thu cho doanh nghiệp. Shopee, TikTok Shop là 2 nền tảng hiện được người tiêu dùng ưu tiên lựa chọn mua sắm online, dẫn đầu trong đóng góp tăng trưởng năm 2025. Thị trường đang chuyển dịch rõ rệt theo hướng nội dung giải trí kết hợp thương mại và trải nghiệm người dùng.

Vai trò của Nhà nước trong kích cầu, như giảm thuế VAT, chương trình khuyến mại quốc gia... theo các chuyên gia là rất cần thiết. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập, vai trò của doanh nghiệp là phải vừa giữ thị phần trong nước, vừa đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, sản xuất xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Đây là những trụ cột chiến lược để xây dựng một thị trường tiêu dùng thông minh, bền vững và có trách nhiệm./.