Chuyên gia góp ý kích cầu tiêu dùng, tháo gỡ vướng mắc cho ngành đồ uống

Tọa đàm "Kích cầu tiêu dùng để tăng trưởng kinh tế – góc nhìn từ ngành đồ uống" - Ảnh: VGP/HT

Bức tranh kinh tế toàn cầu, giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa

Phát biểu tại Tọa đàm "Kích cầu tiêu dùng để tăng trưởng kinh tế – góc nhìn từ ngành đồ uống" diễn ra ngày 25/9, chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội đã phân tích toàn cảnh bối cảnh quốc tế và tác động đến Việt Nam.

Ông Kiên nhấn mạnh giai đoạn 2026–2030 sẽ là thời điểm quan trọng định hình mô hình kinh tế thế giới và cũng là giai đoạn Việt Nam nỗ lực hướng tới đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, tình hình địa chính trị toàn cầu diễn biến phức tạp với nhiều điểm nóng mới.

Trong bối cảnh đó, tăng trưởng toàn cầu được dự báo chỉ ở mức 2,8–3%, trong khi lạm phát tiếp tục leo thang. Những biến động này tác động trực tiếp đến chính sách ứng phó của Việt Nam, buộc phải có bước đi phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh và mục tiêu phát triển.

Các số liệu 8 tháng đầu năm 2025 cho thấy nhiều điểm sáng: chính sách khuyến khích đầu tư tư nhân theo Nghị quyết số 68 bước đầu phát huy tác dụng; xuất khẩu tăng; thị trường tiêu dùng sôi động nhờ dịp lễ lớn. Tuy vậy, sản xuất phục hồi chưa ổn định, lạm phát chịu nhiều áp lực; các động lực tăng trưởng ngoài đầu tư công và chi tiêu chính phủ vẫn hạn chế.

Sản xuất trong nước còn phụ thuộc lớn vào xuất khẩu, trong khi những tháng cuối năm lại đối diện thách thức: sức mua tại các thị trường chủ lực suy yếu, tồn kho hàng hóa cao, áp lực cạnh tranh gia tăng khi nhiều quốc gia chuyển hướng xuất khẩu. Ông Kiên nhấn mạnh, Việt Nam cần tập trung nhiều hơn vào tiêu dùng nội địa để đạt mục tiêu tăng trưởng như kỳ vọng.

Chuyên gia kinh tế Nguyễn Đức Kiên – nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội phát biểu - Ảnh: VGP/HT

Ông Đậu Anh Tuấn – Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra các giải pháp cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp và người dân, hướng tới mục tiêu kích cầu tiêu dùng trong nước. Theo ông Tuấn, cần triển khai đồng bộ các chính sách về tiền tệ, tài khóa, thương mại; đồng thời đẩy mạnh kênh phân phối và chương trình khuyến mãi quốc gia.

Tuy nhiên, ông Tuấn lưu ý ngành đồ uống có nhiều đặc thù. Với các sản phẩm có cồn như rượu, bia, doanh nghiệp không được hưởng chính sách giảm thuế GTGT 2% theo Nghị quyết số 204/2025/QH15. Chính phủ đã ban hành Nghị định số 174/2025/NĐ-CP kéo dài chính sách giảm 2% thuế GTGT đến hết năm 2026, nhưng loại trừ nhóm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB).

Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp kỳ vọng tháo gỡ khó khăn nhiều hơn trong việc áp dụng chính sách thuế đối với nước giải khát có đường trên 5g/100ml. Sản phẩm sẽ chịu thuế TTĐB từ 1/1/2027 nhưng lại không được hưởng giảm GTGT 2% trong năm 2026. Theo ông Tuấn, cần xem xét cho phép nhóm hàng này tiếp tục được giảm thuế GTGT 2% đến hết năm 2026, trước khi áp dụng TTĐB.

Thực tế, thời gian qua, Chính phủ rất quan tâm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, lãnh đạo Chính phủ đã chủ trì cuộc họp với Hội đồng Tư vấn chính sách về ổn định kinh tế vĩ mô, bàn giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp, trong đó có tháo gỡ khó khăn về thuế cho ngành đồ uống.

"Trong bối cảnh dư địa chính sách tiền tệ không còn nhiều, kích cầu từ chính sách tài khóa được coi là giải pháp quan trọng", ông Đậu Anh Tuấn nói.

Ông Đậu Anh Tuấn – Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) thông tin- Ảnh: VGP/HT

Vướng mắc chính sách và kiến nghị tháo gỡ

Chuyên gia thuế Nguyễn Thị Cúc – Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế Việt Nam (VTCA) phân tích: Luật Thuế TTĐB số 66 đã được Quốc hội thông qua với lộ trình áp dụng từ ngày 1/1/2027 đối với nước giải khát có đường trên 5g/100ml. Thuế suất dự kiến là 8% từ năm 2027 và tăng lên 10% từ năm 2028.

Bà Cúc cho biết, Quốc hội đã cân nhắc kỹ khi lùi thời gian thực hiện để giảm khó khăn cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong năm 2026 sẽ phát sinh bất cập: nước giải khát có đường trên 5g/100ml không được hưởng giảm thuế GTGT 2%, trong khi chưa phải chịu TTĐB. Điều này dẫn tới sự thiếu thống nhất trong chính sách thuế.

"Để đảm bảo quyền lợi doanh nghiệp và tính đồng bộ, cần cho phép mặt hàng này tiếp tục được giảm GTGT 2% đến hết năm 2026. Nếu Nghị định số 174/2025/NĐ-CP và Phụ lục 2 không được điều chỉnh, doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn khi triển khai", bà Nguyễn Thị Cúc nói.

TS Nguyễn Anh Tuấn – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư Nước ngoài (VAFIE) đưa ra đề xuất- Ảnh: VGP/HT

Dưới góc nhìn từ doanh nghiệp và chuyên gia FDI, TS Nguyễn Anh Tuấn – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Đầu tư Nước ngoài (VAFIE) cho rằng: Mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số của Việt Nam là rất cao. Trong bối cảnh đó, cần phát huy tối đa các động lực tăng trưởng, trong đó kích cầu tiêu dùng đóng vai trò then chốt.

Ông Tuấn lưu ý, ngành đồ uống đang gặp nhiều khó khăn, Quốc hội đã cân nhắc lùi thời điểm áp dụng thuế TTĐB để doanh nghiệp có thời gian phục hồi. Tuy nhiên, cần đảm bảo sự nhất quán giữa chính sách thuế GTGT và TTĐB. Bất kỳ sự suy giảm nào của doanh nghiệp FDI do chính sách cũng có thể ảnh hưởng tới môi trường đầu tư và tăng trưởng chung.

Từ góc độ quốc tế, bà Bùi Thị Việt Lâm – đại diện Hội đồng Kinh doanh Mỹ – ASEAN (USABC) cho biết, các chính sách thuế quan của Mỹ và rào cản thương mại toàn cầu đang tác động mạnh đến xuất khẩu và đầu tư. Ngành giải khát Việt Nam có sự tham gia của nhiều doanh nghiệp Mỹ, vì vậy cần chú trọng hơn đến môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch và có thể dự báo.

Bà Lâm nhấn mạnh, việc duy trì chính sách giảm thuế GTGT 2% cho nước giải khát có đường trong năm 2026 là rất cần thiết để giúp doanh nghiệp vượt khó, phục hồi trước khi chịu thuế TTĐB từ năm 2027. USABC sẽ có văn bản chính thức gửi Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi Phụ lục 2 của Nghị định số 174/2025/NĐ-CP, coi đây là tín hiệu tích cực với cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam.

Nêu quan điểm từ cơ quan quản lý, ông Tô Thanh Tùng – chuyên viên chính Cục Giám sát quản lý thuế, phí và lệ phí ghi nhận ý kiến của doanh nghiệp và chuyên gia để báo cáo các cấp thẩm quyền xem xét.

Luật 66 về thuế TTĐB đã được thông qua và có hiệu lực từ 1/12026 trong đó mặt hàng nước giải khát có đường trên 5g/100ml chịu thuế 1/1/2027 một phần là để tạo điều kiện để doanh nghiệp có thêm thời gian chuẩn bị.

"Cá nhân tôi thấy rằng, về nhóm sản phẩm có hàm lượng đường 5g/100 nếu muốn kích cầu tiêu dùng thì các doanh nghiệp, nước giải khát nên nghiên cứu thay đổi công thức sản phẩm cho phù hợp dưới mức chiu thuế TTĐB. Theo Điều 2 Luật 66 đã quy định đối tượng chịu thuế TTĐB là mặt hàng nước giải khát có đường 5g/100ml đã nêu rõ. Do đó, Nghị định 174 quy định tại Phụ lục 2 về Danh mục hàng hóa chịu thuế TTĐB không được hưởng giảm thuế GTGT đã đưa mặt hàng này vào. Hiện nay Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định thi hành luật thuế TTĐB, đề nghị các doanh nghiệp, bộ ngành, chuyên gia góp ý. Dự kiến trình Chính phủ trong thời gian tới", ông Tô Thanh Tùng cho biết thêm.

Anh Minh

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Công điện của Thủ tướng Chính phủ về định hướng chỉ đạo, điều hành chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ

Tham khảo thêm

Thủ tướng chỉ đạo tăng cường hiệu quả điều hành chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa