Đơn giản hóa hồ sơ quốc tịch, mở cơ hội cho nhà đầu tư và chuyên gia

Vừa qua Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam số 79/2025/QH15, mở ra cơ hội thuận lợi cho người Việt Nam ở nước ngoài, nhà đầu tư, chuyên gia quốc tế và cộng đồng người Việt muốn trở về đầu tư, sinh sống, kinh doanh tại quê hương. 

Luật có hiệu lực từ ngày 01/7/2025 cùng với Nghị định 191/2025/NĐ-CP và Thông tư 12/2025/TT-BTP hướng dẫn chi tiết thủ tục và quản lý giấy tờ liên quan. 

Việc sửa đổi Luật nhằm thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng về người Việt Nam ở nước ngoài nhấn mạnh việc tạo điều kiện thuận lợi cho đồng bào về thăm, đầu tư, hợp tác khoa học – công nghệ, hoạt động văn hóa, nghệ thuật, đồng thời giải quyết nhanh chóng các vấn đề liên quan đến quốc tịch.

Trao đổi với phóng viên, bà Võ Thị Hạnh - Cục Hành chính tư pháp, Bộ Tư pháp cho biết: "Điều 19 Luật Quốc tịch Việt Nam 2025 mở rộng các điều kiện nhập quốc tịch, không chỉ dựa vào quan hệ huyết thống trực tiếp hay hôn nhân. 

Người có cha, mẹ, ông bà nội, ông bà ngoại là công dân Việt Nam hoặc có công lao đặc biệt, nhà đầu tư, chuyên gia có thể được nhập quốc tịch Việt Nam mà không cần đáp ứng một số điều kiện cư trú và khả năng bảo đảm cuộc sống".

Bà Võ Thị Hạnh - Cục Hành chính tư pháp, Bộ Tư pháp phát biểu tại Hội nghị cung cấp thông tin cho báo chí về công tác nhân quyền và thông tin đối ngoại.

Điểm mới nổi bật của Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2025 là chính sách nới lỏng nhập hoặc trở lại quốc tịch, đặc biệt cho các trường hợp có vợ, chồng, con, cha mẹ, ông bà nội hoặc ông bà ngoại là công dân Việt Nam, trẻ em chưa thành niên xin nhập quốc tịch theo cha, mẹ, người có công lao đặc biệt hoặc lợi ích cho Nhà nước và nhà đầu tư, chuyên gia quốc tế có đóng góp cho phát triển khoa học công nghệ, chuyển đổi số. 

Bà Hạnh nhấn mạnh: "Trước đây, chỉ những trường hợp huyết thống trực tiếp và một số trường hợp đặc biệt mới được miễn một số điều kiện về thời gian cư trú, khả năng bảo đảm cuộc sống hay biết tiếng Việt. Luật Quốc tịch Việt Nam 2025 đã mở rộng tới thế hệ ông bà và người chưa thành niên tạo thuận lợi hơn cho cộng đồng người Việt ở nước ngoài".

Một thay đổi quan trọng khác là quyền giữ quốc tịch nước ngoài khi nhập hoặc trở lại quốc tịch Việt Nam. 

Theo Luật Quốc tịch Việt Nam năm 2025, người xin nhập hoặc trở lại quốc tịch có thể giữ quốc tịch nước ngoài nếu việc giữ quốc tịch nước ngoài phù hợp với pháp luật của nước đó và không sử dụng quốc tịch nước ngoài để gây phương hại đến lợi ích quốc gia và trật tự xã hội Việt Nam, đồng thời được Chủ tịch nước cho phép. 

Luật cũng đơn giản hóa thủ tục hành chính, loại bỏ yêu cầu nộp phiếu lý lịch tư pháp do cơ quan Việt Nam cấp, đồng thời cho phép cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tiếp nhận hồ sơ nhập hoặc trở lại quốc tịch mà không yêu cầu cư trú tại Việt Nam trong một số trường hợp, hồ sơ lý lịch nước ngoài chỉ cần được cấp trong vòng 90 ngày trước ngày nộp, giảm bớt gánh nặng hành chính mà vẫn đảm bảo thẩm tra nhân thân.

Luật Quốc tịch 2025 đơn giản hóa hồ sơ, mở đường cho nhà đầu tư và chuyên gia nhập quốc tịch.

Về trẻ em, Luật quy định rõ trẻ em sinh ra có cha hoặc mẹ là công dân Việt Nam sẽ được cấp quốc tịch Việt Nam, kể cả khi cha hoặc mẹ không thỏa thuận lựa chọn quốc tịch cho con.

Trẻ em có thể đồng thời giữ quốc tịch nước ngoài nếu phù hợp pháp luật quốc gia liên quan và tên của trẻ có thể là tên ghép Việt Nam – nước ngoài, tạo thuận lợi cho hội nhập quốc tế. 

Một số quy định quan trọng khác bao gồm bổ sung nguyên tắc một quốc tịch Việt Nam đối với các chức vụ quan trọng, lực lượng vũ trang, công chức trung ương nhằm bảo đảm an ninh và lợi ích quốc gia, quy định các quyết định hành chính về quốc tịch không bị khiếu nại, khiếu kiện để khẳng định chủ quyền tuyệt đối của Việt Nam trong vấn đề quốc tịch, đồng thời thêm các giấy tờ chứng minh quốc tịch Việt Nam bao gồm giấy khai sinh, CMND hoặc CCCD, hộ chiếu, quyết định nhập hoặc trở lại quốc tịch và trích lục sổ hộ tịch nước ngoài.

Bà Hạnh chia sẻ thêm: "Luật Quốc tịch Việt Nam 2025 vừa bảo đảm quyền lợi của người Việt Nam ở nước ngoài, vừa tạo cơ chế thuận lợi cho chuyên gia, nhà đầu tư quốc tế đóng góp vào phát triển đất nước. 

Việc đơn giản hóa hồ sơ, kết hợp xác minh qua cơ quan đại diện và Bộ Công an giúp vừa minh bạch vừa nhanh chóng, phù hợp xu thế chuyển đổi số và hội nhập quốc tế".

Không chỉ là bước cải cách thủ tục hành chính, Luật Quốc tịch Việt Nam 2025 còn thể hiện tinh thần mở cửa hội nhập, góp phần thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế. 

Luật cũng tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc, nâng cao chính sách hòa hợp dân tộc và tạo niềm tin cho cộng đồng người Việt trên toàn thế giới. 

Đặc việt, Luật Quốc tịch Việt Nam 2025 còn là cơ hội thực tiễn để người Việt ở khắp năm châu về nước đầu tư, làm việc, học tập và đóng góp trực tiếp vào sự phát triển của đất nước trong kỷ nguyên mới.