Tăng cường trách nhiệm, hình thành những “lá chắn” vững chắc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng

Động lực và nền tảng chính trị để toàn xã hội tham gia công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Vấn đề bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã được Nhà nước ta quan tâm từ sớm, với việc ban hành Pháp lệnh bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vào năm 1999, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2010 và Luật sửa đổi, thay thế vào năm 2023 (có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2024).

Đặc biệt, ngày 22/01/2019, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 30-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng; tiếp đó, ngày 26/5/2020, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 82/NQ-CP về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Ban Bí thư.

Bộ Công Thương đánh giá, việc tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy, tổ chức đảng và phát huy vai trò tiên phong, giám sát của chi bộ, đảng viên không chỉ thể hiện sự quan tâm của các cấp, của cả hệ thống chính trị mà còn là động lực và nền tảng chính trị để toàn xã hội tham gia công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Bộ Công Thương và các Bộ, ngành đã ban hành Kế hoạch hoặc lồng ghép vào hoạt động chính trị, chuyên môn của đơn vị mình để triển khai Chỉ thị số 30-CT/TW, thể hiện ở việc các tỉnh uỷ, thành phố, Uỷ ban nhân dân (cấp tỉnh) trên cả nước đã ban hành kế hoạch của tỉnh ủy/ Ủy ban nhân dân tỉnh/thành phố, kế hoạch bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng giai đoạn 2021-2025, Kế hoạch triển khai Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam. 

Lực lượng chức năng kiểm tra hàng hoá.

Sau 5 năm triển khai Chỉ thị số 30-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho biết, đối với sự kiện hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam – ngày 15 tháng 3, hàng năm, trên cơ sở Kế hoạch tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam do Bộ Công Thương ban hành, 100% các tỉnh/ thành phố đã ban hành Kế hoạch tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam trên địa bàn mình.

Toàn quốc đã tổ chức nhiều hoạt động, trung bình mỗi năm gồm: Trên 40 tỉnh, thành phố tổ chức lễ mít tinh, phát động, tuần hành hoặc sự kiện công cộng để hưởng ứng Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam tại địa phương.

100% các tỉnh, thành phố có hoạt động tuyên truyền, đưa tin về Ngày Quyền của người tiêu dùng Việt Nam trong dịp 15 tháng 3 với trung bình mỗi năm đạt trên 1.500 tin bài được đăng trên các đài phát thanh, đài truyền hình và báo địa phương. 

Đáng chú ý, phần lớn các địa phương đã chú trọng triển khai các hoạt động tại các huyện/thị xã trong tỉnh, một số địa phương đã đẩy mạnh tuyên truyền đến cấp xã, có hoạt động tuyên truyền bằng tiếng dân tộc cho người tiêu dùng vùng sâu vùng xa như tiếng Thái, tiếng Mông, tiếng Hà Nhì, tiếng Dao... để nâng cao nhận thức cho bà con.

Cùng đó, cả nước tổ chức trên 150 hội nghị, hội thảo, tập huấn cho các cán bộ quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng trên các địa bàn. Các băng rôn, khẩu hiệu, tài liệu tuyên truyền về quyền của người tiêu dùng cũng được phát hành và gửi tới người dân. 

Cùng với đó, các đơn vị liên quan thực hiện hơn 3.000 hoạt động thanh, kiểm tra, làm việc về việc chấp hành pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng nhằm chấn chỉnh, răn đe, ngăn chặn những biểu hiện, hành vi vi phạm. 

Cộng đồng doanh nghiệp cũng tổ chức gần 6.000 chương trình khuyến mại có quy mô và giá trị lớn hướng tới tri ân người tiêu dùng tại các địa phương trên cả nước. 

Mặc dù vẫn còn một số hạn chế nhất định trong công tác này, song sự chủ động của các cơ quan ở Trung ương và địa phương, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã tiếp tục được chỉ đạo và tăng cường tổ chức thực hiện ngày càng nề nếp, góp phần đạt được nhiều kết quả nổi bật trong thời gian gần đây. 

Bộ Công Thương đã giao trách nhiệm cụ thể về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cho từng đơn vị liên quan thuộc Bộ, đồng thời khẩn trương xây dựng và hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tổ chức bộ máy chuyên trách, nâng cao năng lực thực thi pháp luật, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Đáng chú ý nhất là ngày 20/6/2023, Quốc hội Khóa XV, kỳ họp thứ 5 đã thông qua Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng với tỉ lệ tán thành cao. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng năm 2023 đã cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, quy định cụ thể sự tham gia của toàn bộ hệ thống chính trị vào hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, kịp thời khắc phục các hạn chế, tồn tại và điều chỉnh các vấn đề phát sinh mới trong thực tiễn, góp phần tiếp tục tạo dựng cơ sở pháp lý vững chắc, toàn diện để thúc đẩy sự phát triển của công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thời kỳ mới. 

Để nhanh chóng đưa các quy định của Luật vào cuộc sống, Bộ Công Thương phối hợp các cơ quan, tổ chức đã tiếp tục dự thảo và trình các cấp ban hành 3 văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để triển khai công tác này một cách hiệu quả hơn.

Những bước tiến quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng

Giám đốc Sở Công Thương thành phố Hà Nội Võ Nguyên Phong khẳng định tầm quan trọng của việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên và lâu dài, là trách nhiệm của cấp ủy Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và toàn xã hội. 

Hằng năm, thành phố Hà Nội đều phát động các hoạt động nhằm chung tay bảo vệ quyền của người tiêu dùng.

Trong những năm qua, Trung ương đã ban hành kịp thời chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Quốc hội đã ban hành Luật Bảo vệ người tiêu dùng; Chính phủ đã ban hành nghị quyết; các địa phương đã ban hành kế hoạch, chương trình để đồng bộ triển khai thực hiện, tạo cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, tổ chức Trung ương và địa phương.

Thành ủy và UBND thành phố Hà Nội đã xác định rõ tầm quan trọng trong công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, ban hành các kế hoạch, chương trình, văn bản để chỉ đạo các cấp, ngành, tổ chức chính trị xã hội, hội, hiệp hội tổ chức triển khai thực hiện. Các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã, các tổ chức chính trị xã hội, hội, hiệp hội đã chủ động xây dựng các kế hoạch, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức nhiều chương trình, sự kiện phong phú theo kế hoạch, công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật được quan tâm, công tác thanh tra kiểm tra được tăng cường trên toàn địa bàn thành phố.

Để công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng được triển khai đồng bộ và hiệu quả, Giám đốc Sở Công Thương thành phố Hà Nội đề nghị các sở, ngành, UBND quận, huyện, thị xã và đơn vị có liên quan tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để triển khai có hiệu quả chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Bộ Công Thương và thành phố.

Cùng đó, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, tư vấn hỗ trợ, giải đáp cho người tiêu dùng về Luật Bảo vệ người tiêu dùng với nhiều nội dung, hình thức đa dạng; phối hợp với Sở Công Thương tổ chức các chương trình, sự kiện nhằm đẩy mạnh thực hiện kế hoạch kích cầu của Thành phố và tri ân người tiêu dùng; đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, hướng dẫn nhận biết hàng thật, hàng giả cho người tiêu dùng, giải đáp kịp thời các thắc mắc về quyền lợi của người tiêu dùng.

Qua các chương trình “Hành động vì quyền lợi người tiêu dùng” hằng năm, Hà Nội đã có những bước tiến quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, tăng cường công tác quản lý Nhà nước và xây dựng môi trường tiêu dùng lành mạnh, bền vững. Việc triển khai đồng bộ các hoạt động tuyên truyền, thanh tra, kiểm tra và hỗ trợ người tiêu dùng sẽ góp phần bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, thúc đẩy phát triển kinh tế và xây dựng Thủ đô ngày càng văn minh, hiện đại.