EU chuẩn bị huấn luyện quân đội Ukraine ngay trên thực địa, với một điều kiện

Liên minh châu Âu (EU) đang tích cực chuẩn bị các biện pháp đảm bảo an ninh cho Ukraine, với kế hoạch triển khai các sứ mệnh hỗ trợ quân sự và dân sự ngay khi giao tranh giữa Ukraine và Nga chấm dứt, đài RFE/RL đưa tin hôm 19/10.

Khối này đang tiến gần hơn đến việc huấn luyện quân đội Ukraine ngay trên thực địa và mở rộng các hình thức hỗ trợ khác – bao gồm giám sát biên giới, hỗ trợ cựu chiến binh và tăng cường an ninh mạng cho Ukraine.

Brussels cũng đang xem xét việc thiết lập các vị trí tiền phương tại Ukraine trong trường hợp đạt được một lệnh ngừng bắn trong tương lai.

Theo các đánh giá chiến lược mà RFE/RL được tiếp cận, các sáng kiến này tập trung vào 2 sứ mệnh chính: Sứ mệnh Hỗ trợ Quân sự EU (EUMAM) và Sứ mệnh Tư vấn EU (EUAM), nhằm tăng cường năng lực quân sự và cải cách an ninh dân sự cho Ukraine.

Việc triển khai quân đội tới Ukraine – được coi là sự bảo đảm an ninh cao nhất – vẫn là quyết định của từng quốc gia, nhưng các phái bộ huấn luyện của EU cho phép Brussels cung cấp hỗ trợ rộng rãi cho Kiev.

Theo đó, EU đang cân nhắc mở rộng EUMAM – vốn ra mắt vào cuối năm 2022 như một phản ứng trực tiếp đối với chiến dịch quân sự của Nga – để huấn luyện binh sĩ Ukraine ngay trên lãnh thổ nước này, nhưng chỉ sau khi đạt được lệnh ngừng bắn.

Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine tham gia huấn luyện bắn súng tại Kharkiv, ngày 28/8/2025. Ảnh: Getty

Hiện tại, EUMAM đã huấn luyện hơn 80.000 binh sĩ Ukraine tại 18 quốc gia EU với ngân sách 360 triệu Euro (420 triệu USD). Các khóa huấn luyện, với 1.750 loại module huấn luyện khác nhau, bao gồm sử dụng máy bay F-16, Mirage và các công nghệ quân sự tiên tiến khác.

Kiev đã liên tục yêu cầu chuyển một phần huấn luyện về Ukraine để giảm thiểu gánh nặng hậu cần và tăng tính thực tiễn, đặc biệt trong việc sử dụng máy bay không người lái (UAV/drone) và tác chiến điện tử.

Báo cáo chiến lược của EUMAM chỉ ra rằng 3 trung tâm huấn luyện ở miền Tây Ukraine đã được thiết lập, nhưng chưa hoạt động đầy đủ do thiếu cơ sở hạ tầng và huấn luyện viên nước ngoài.

Các nhà ngoại giao EU nói với Euractiv rằng nhiều quốc gia thành viên đã bày tỏ sự sẵn sàng sửa đổi nhiệm vụ của phái bộ huấn luyện trong tương lai, mở đường cho việc huấn luyện diễn ra bên trong Ukraine.

Nhưng một số quốc gia vẫn còn ngần ngại vì vẫn chưa rõ khi nào và bằng cách nào lệnh ngừng bắn có thể được thống nhất và thực thi.

Một số quốc gia thành viên EU như Đức, Bỉ và Latvia nhấn mạnh cần có sự rõ ràng về các điều khoản ngừng bắn trước khi mở rộng EUMAM theo hướng trên.

Trong khi EUMAM là một nhiệm vụ tương đối mới và không hiện diện ở Ukraine, EUAM đã có trụ sở tại một số thành phố của Ukraine kể từ sau năm 2014, tiếp tục hỗ trợ cải cách khu vực an ninh dân sự, bao gồm cảnh sát, vệ binh quốc gia và lực lượng biên phòng.

Mặc dù phải rút khỏi Kharkiv và Mariupol do chiến sự, khoảng 400 thành viên EUAM vẫn đang làm việc để đưa các thể chế này đạt tiêu chuẩn EU, chuẩn bị cho Ukraine gia nhập khối này trong tương lai.

EUAM cũng đề xuất mở rộng vai trò, bao gồm giám sát biên giới với Nga và Belarus, bảo vệ cơ sở hạ tầng trọng yếu, và tăng cường an ninh mạng. Ngoài ra, EU sẵn sàng hỗ trợ tái hòa nhập cựu chiến binh vào các lĩnh vực an ninh và bảo vệ dân sự.

Việc thay đổi nhiệm vụ của EUMAM và EUAM yêu cầu sự đồng thuận từ 27 quốc gia thành viên EU. Tuy nhiên, theo Euractiv, điều này có khả năng vấp phải một rào cản quen thuộc: Hungary.

Hungary, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Viktor Orban, thường xuyên cản trở các sáng kiến hỗ trợ Ukraine, bao gồm việc ngăn chặn 6,6 tỷ Euro từ Quỹ Hòa bình châu Âu. Điều này khiến EU đối mặt với thách thức lớn trong việc triển khai các kế hoạch an ninh.

Đại diện cấp cao của EU về Đối ngoại và An ninh, Kaja Kallas, nhấn mạnh rằng mở rộng sứ mệnh huấn luyện sang Ukraine không chỉ củng cố cam kết của khối này với Kiev mà còn gửi một thông điệp tới Mỹ.

"Người Mỹ đã làm rõ rằng châu Âu phải dẫn đầu về đảm bảo an ninh. Vì vậy, một lần nữa chúng ta cần thể hiện cách chúng ta chịu trách nhiệm cho một số hoạt động nhất định… Hoạt động huấn luyện đã diễn ra ở châu Âu, và chúng tôi sẵn sàng thực hiện trên đất Ukraine một khi có lệnh ngừng bắn", bà Kallas nói.

Minh Đức (Theo RFE/RL, Euractiv)