Ưu tiên nguồn lực hỗ trợ pháp lý cho kinh tế tư nhân bứt phá

Tạo cơ sở pháp lý vững chắc để khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận hiệu quả các nguồn lực về vốn, công nghệ, nhân lực chất lượng cao. Ảnh: VGP/DA

Theo Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Ngọc, Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã chỉ rõ vị trí vai trò rất lớn của loại hình kinh tế này trong giai đoạn hiện nay, là động lực quan trọng của nền kinh tế. Cả Nghị quyết 68-NQ/TW và Nghị quyết 66-NQ/TW của Bộ Chính trị đều đặt ra nhiệm vụ rà soát và hoàn thiện thể chế.

Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới của Bộ Chính trị cũng chỉ rõ xây dựng và hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của các cơ quan tư pháp, bổ trợ tư pháp phù hợp với mục tiêu, định hướng cải cách tư pháp. Thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hệ thống dịch vụ pháp lý, hỗ trợ pháp lý, trợ giúp pháp lý, đăng ký biện pháp bảo đảm để người dân và doanh nghiệp dễ tiếp cận pháp luật, quản trị rủi ro pháp lý. Ưu tiên nguồn lực hỗ trợ pháp lý cho khu vực kinh tế tư nhân.

Với quan điểm, mục tiêu rất rõ của Bộ Chính trị, hiện Bộ Tư pháp đang cùng các bộ, ngành nhận diện các điểm nghẽn thể chế, tạo điều kiện cho kinh tế tư nhân phát triển.

Theo các chuyên gia, điểm nghẽn về thể chế và thực thi pháp luật gây cản trả việc phát triển của kinh tế tư nhân, đó là văn bản pháp luật chưa khắc phục triệt để tư duy "không quản được thì cấm", cơ chế "xin-cho". Việc luật hóa quan điểm của Đảng, Nhà nước còn chậm, thủ tục hành chính chậm, một số văn bản dưới luật chưa đồng bộ, cơ chế chính sách cho doanh nghiệp tiếp cận ưu đãi chưa rõ. Việc triển khai chính sách cũng còn chậm thiếu đồng bộ, thiếu sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương...

Ở góc nhìn doanh nghiệp, ông Nguyễn Duy Lãm, Chủ tịch Hiệp hội Pháp chế doanh nghiệp nêu hai điểm nghẽn lớn hiện nay là đội ngũ cán bộ thực thi và thể chế bất cập. Ông cho rằng, ngoài việc tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính, cần tập trung đào tạo, nâng cao năng lực và đạo đức công vụ để hạn chế tình trạng "ngáng chân" doanh nghiệp. Đây là điều kiện tiên quyết để khung khổ pháp lý đi vào thực tiễn hiệu quả.

Đông thời cho rằng, cần đẩy mạnh truyền thông chính sách, giúp doanh nghiệp hiểu và áp dụng đúng quy định, tránh rủi ro pháp lý. Các chính sách hỗ trợ cũng phải mở rộng, nhất là trong chuyển đổi mô hình kinh doanh, tiếp cận mặt bằng, vốn và thuế. Sự phối hợp đồng bộ giữa bộ ngành, địa phương và hiệp hội nghề nghiệp sẽ tạo "hệ sinh thái hỗ trợ" hiệu quả, thay thế cho chính sách rời rạc, thiếu ổn định.

Với gần một triệu doanh nghiệp đang hoạt động, trong đó 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, PGS.TS. Đinh Dũng Sỹ, Chuyên gia pháp luật nhấn mạnh, chính sách phát triển kinh tế tư nhân phải tập trung đúng đối tượng. Những gì khu vực này cần nhất hiện nay không chỉ là thủ tục đơn giản, chi phí thấp, cơ chế bảo đảm quyền kinh doanh mà còn là hành lang pháp lý khuyến khích đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh.

Theo PGS.TS. Đinh Dũng Sỹ, một yêu cầu cấp thiết là rà soát, sửa đổi các đạo luật tác động trực tiếp đến doanh nghiệp như Luật Doanh nghiệp, Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng và hệ thống luật thuế. 

Bên cạnh việc tháo gỡ điểm nghẽn về tiếp cận đất đai, tín dụng và cơ hội đầu tư, các cải cách này cần lồng ghép chính sách hỗ trợ sáng tạo, thúc đẩy khởi nghiệp công nghệ và tạo điều kiện cho doanh nghiệp thử nghiệm mô hình kinh doanh mới.

Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam Đỗ Ngọc Thịnh cho rằng, việc quy định pháp luật cho đội ngũ doanh nghiệp nhỏ và vừa cần cụ thể, dễ tiếp cận; đồng thời cần xây dựng luật có phạm vi nhỏ, hẹp, ngắn phù hợp mới kích hoạt doanh nghiệp loại hình này làm theo.

Có thể thấy, việc tăng cường thực thi pháp luật và minh bạch hóa bộ máy hành chính là một trong những yếu tố quyết định để tạo ra môi trường kinh doanh công bằng và ổn định cho khu vực tư nhân.

Diệu Anh