Mỗi cán bộ, công chức phải là một tác nhân đổi mới vì lợi ích chung

Sáng 24/10, tại Hà Nội, Học viện Hành chính và Quản trị công thuộc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) tổ chức diễn đàn quản trị công quốc tế thường niên 2025 với chủ đề "Đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển bền vững quốc gia trong kỷ nguyên mới".

Nền tảng của quản trị quốc gia hiện đại

Phát biểu khai mạc và chỉ đạo diễn đàn, GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương cho biết, thế giới đang diễn ra những thay đổi sâu sắc mang tính thời đại, trong đó đổi mới sáng tạo trở thành nguồn năng lượng quan trọng của tiến bộ, của năng lực cạnh tranh quốc gia.

Sự phát triển phi thường của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, điện toán đám mây và các công nghệ thế hệ mới đang làm thay đổi căn bản mô hình tăng trưởng, phương thức sản xuất, thúc đẩy các chuyển đổi lớn trên thế giới: Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, chuyển đổi nhân lực, đặc biệt là cách thức quản trị quốc gia và cung ứng dịch vụ công.

Trong xu thế đó, nhiều Chính phủ trong đó có Việt Nam đã và đang chuyển rất mạnh từ tư duy "quản lý", "kiểm soát" sang "quản trị, kiến tạo, kiến tạo phát triển", từ "quản lý hành chính" sang "đổi mới, phục vụ và kiến tạo giá trị công". 

GS.TS. Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương.

Năng lực quản trị, khả năng hoạch định chiến lược, điều hành chính sách thể hiện rất linh hoạt, thể hiện ở việc ra quyết định dựa trên bằng chứng, quản trị bằng dữ liệu và nuôi dưỡng đổi mới sáng tạo trong toàn hệ thống, trở thành thước đo then chốt của sức mạnh và vị thế quốc gia.

Ở Việt Nam, Đảng Cộng sản Việt Nam xác định đổi mới sáng tạo là động lực trọng yếu, phải được thể chế hóa và đo lường bằng niềm tin của nhân dân, đúng như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Đổi mới sáng tạo không chỉ là khẩu hiệu, mà phải mang lại kết quả thực chất".

Năm 2025, chúng ta đã tiến hành một cuộc cách mạng về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Đây là một "cuộc cách mạng chưa từng có". Theo ông Thắng, trong vòng 9 tháng, Việt Nam đã đồng loạt sắp xếp bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp trên phạm vi cả nước.

"Điều này đang truyền cảm hứng mạnh mẽ về tinh thần đổi mới, thực tế bước đầu mang lại kết quả, nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân và được bạn bè quốc tế đánh giá cao. Đây là thực tế rất tự hào, nhưng đồng thời cũng là một nguồn cảm hứng mới để Việt Nam tiếp tục thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn, sắp xếp bộ máy", ông Thắng nêu.

Theo ông, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mà Việt Nam đang triển khai là một bước đi chiến lược. Như vậy, đặt ra quản trị không chỉ là câu chuyện tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế, mà cao hơn là mở rộng không gian phát triển, khơi thông và phát huy các tiềm năng lợi thế với một tư duy mới trong liên kết vùng, liên kết quốc gia, liên kết toàn cầu.

Quang cảnh diễn đàn.

Như vậy, theo ông yêu cầu vấn đề về phân cấp, phân quyền, quản trị phát triển phải thay đổi, phải trao quyền thực chất, phân định rõ trách nhiệm, tăng tính chủ động, sáng tạo từ cơ sở, từ xã, phường và nâng cao hiệu quả phục vụ người dân. "Theo tinh thần gần dân, vì dân và sát cơ sở".

Để vận hành mô hình hiệu quả, theo ông năng lực quản trị mới đòi hỏi phải là sự kết hợp giữa tư duy chiến lược, công nghệ số, quản trị dữ liệu và văn hóa đổi mới sáng tạo.

Đổi mới sáng tạo phải trở thành năng lực cốt lõi của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức - là những người trực tiếp thực thi chính sách, thông qua đó tạo lập được niềm tin cho người dân và doanh nghiệp.

Cải cách bộ máy hành chính được triển khai mạnh mẽ hướng tới nền công vụ tinh gọn, liêm chính, hiệu quả. "Cho nên mỗi cán bộ, công chức phải là một tác nhân đổi mới, dám nghĩ, dám thay đổi, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung, vì sự phát triển của từng địa phương, của các cơ quan, đơn vị và đất nước", ông nói.

Đồng thời lưu ý, phải quán triệt được phương châm hành động "tư duy toàn cầu, tầm nhìn quốc gia, hành động địa phương, cơ sở, gần dân, trách nhiệm vì dân".

Ông nhấn mạnh yêu cầu lấy khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chủ đạo, với ba trụ cột: kinh tế số, kinh tế dữ liệu và chính phủ số. Đồng thời, cần tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế, phát huy vai trò dẫn dắt của Nhà nước trong kiến tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, nơi doanh nghiệp là trung tâm, nhà trường và viện nghiên cứu là bệ phóng tri thức và các cơ quan quản lý Nhà nước là đầu mối điều phối.

Ông Thắng khẳng định, trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo và kinh tế số, đổi mới sáng tạo không chỉ là động lực tăng trưởng mà còn là nền tảng của quản trị quốc gia hiện đại. Quốc gia chỉ có thể phát triển bền vững khi mỗi chính sách, mỗi cơ quan và mỗi cán bộ đều biết sáng tạo và phục vụ. 

Đổi mới sáng tạo cần trở thành văn hóa hành động của toàn hệ thống, gắn kết giữa Nhà nước - Nhà trường - Doanh nghiệp, tạo sức mạnh cộng hưởng trong cải cách hành chính và nâng cao năng suất quốc gia.

Từ phục vụ sang đồng kiến tạo giá trị công 

Phát biểu đề dẫn diễn đàn, PGS.TS Nguyễn Bá Chiến - Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công nhấn mạnh, diễn đàn năm nay được tổ chức đặt trọng tâm vào đổi mới sáng tạo như một động lực then chốt cho phát triển bền vững và nâng cao năng lực quản trị quốc gia.

Ông Nguyễn Bá Chiến nhấn mạnh tư tưởng chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm về xây dựng "Nhà nước đổi mới, liêm chính, kiến tạo và phục vụ nhân dân", coi đổi mới sáng tạo là năng lực hành động của toàn hệ thống chính trị, được đo bằng hiệu quả phục vụ người dân và niềm tin xã hội. 

Đổi mới sáng tạo không chỉ gắn với công nghệ mà còn là chuyển đổi căn bản trong tư duy quản trị, từ "hành chính, kiểm soát sang kiến tạo, phát triển"; từ phục vụ sang đồng kiến tạo giá trị công cùng người dân.

PGS.TS Nguyễn Bá Chiến - Giám đốc Học viện Hành chính và Quản trị công.

Theo ông, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia là yêu cầu cấp thiết, trong đó Nhà nước, doanh nghiệp, cơ sở đào tạo và xã hội cùng hợp tác kiến tạo tri thức. 

Với chủ đề "Đổi mới sáng tạo hướng tới phát triển bền vững quốc gia trong kỷ nguyên mới", Diễn đàn năm nay hướng tới bốn nhóm chủ đề lớn: Tầm nhìn và lý luận: Vai trò của đổi mới sáng tạo trong phát triển bền vững, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia.

Hành động chính sách: Biến tầm nhìn đổi mới sáng tạo thành các chính sách cụ thể trong khu vực công. Nguồn lực con người và liên kết hệ thống: Gắn kết giữa cơ sở đào tạo và chính quyền địa phương để hình thành năng lực đổi mới sáng tạo; 

Năng lực đổi mới và hợp tác: Vai trò của chính quyền địa phương, cơ sở đào tạo trong xây dựng năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia. Tầm nhìn hệ thống: Định vị các cơ sở đào tạo cán bộ như Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh và Học viện Hành chính và Quản trị công, trở thành trung tâm tri thức đổi mới quốc gia, nơi kết nối học thuật với thực tiễn.

Kết quả thảo luận của diễn đàn sẽ được tổng hợp thành báo cáo khuyến nghị chính sách, phục vụ cho nghiên cứu, giảng dạy và hoạch định chính sách, góp phần cụ thể hóa tinh thần đổi mới sáng tạo theo định hướng của Đảng và Nhà nước.