Đề xuất không yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để tránh lạm dụng

Sáng 27/10, Quốc hội nghe các tờ trình và báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Trình bày tờ trình, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cho biết, dự thảo Luật cơ bản giữ nguyên phạm vi điều chỉnh so với Luật năm 2009, đồng thời sửa đổi, bổ sung một số quy định nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật và giải quyết những tồn tại, khó khăn trong thực tiễn, đáp ứng yêu cầu công tác quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp trong thời gian tới.

Việc thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp được chuyển từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Hòa Bình (Ảnh: Media Quốc hội).

Nêu cụ thể một số vấn đề sửa đổi, bổ sung, Phó Thủ tướng cho biết, dự án luật đã mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp; Sửa đổi mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một cấp tập trung, thống nhất.

Nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2, phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2. Đồng thời làm rõ quy định thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2.

Dự thảo luật còn bổ sung một số quy định liên quan đến nguồn thông tin lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật có liên quan; Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp liên thông, đồng bộ với hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư và kết nối, chia sẻ với các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác và các tiêu chuẩn của Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp…

Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày báo cáo thẩm tra (Ảnh: Media Quốc hội).

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, Uỷ ban cơ bản tán thành với phạm vi và các nội dung sửa đổi, bổ sung.

Góp ý một số nội dung cụ thể, Uỷ ban đề nghị tiếp tục nghiên cứu về Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và Phiếu lý lịch tư pháp số 2 (Điều 41).

Một số ý kiến đề nghị cần đánh giá tác động kỹ lưỡng đối với quy định về việc cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 bởi có thể khiến người dân gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục về xin thị thực, xuất cảnh, nhập cư... mà quốc gia sở tại yêu cầu phải cung cấp các thông tin liên quan đến án tích.

Do đó ý kiến này đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý quy định theo hướng xác định rõ một số trường hợp cụ thể mà cơ quan, tổ chức có thể yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số.

Thứ trưởng Bộ Công an: Nhiều cơ quan lạm dụng yêu cầu người dân cung cấp lý lịch tư phápĐỌC NGAY

Ý kiến khác cho rằng, quy định của dự thảo Luật vẫn khó có thể khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 vì nếu các cơ quan, tổ chức, nhất là cơ quan, tổ chức nước ngoài vẫn yêu cầu thì cá nhân vẫn miễn cưỡng phải cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để có thể hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục.

Do đó, ý kiến này đề nghị nghiên cứu, bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Nội dung này chỉ được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu và phục vụ việc tra cứu, sử dụng của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền; thông tin về tình trạng án tích của cá nhân đã được thể hiện trên Phiếu lý lịch tư pháp số 1 nên trong trường hợp cần thiết, cá nhân có thể cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 cho cơ quan, tổ chức có yêu cầu.

Bên cạnh đó, theo ông Hoàng Thanh Tùng, trong Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp, cũng có ý kiến cho rằng, không chỉ đối với Phiếu lý lịch tư pháp số 2 mà thực tiễn cũng cho thấy đang tồn tại việc lạm dụng đối với yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1, tạo ra gánh nặng không cần thiết cho cả người dân và cơ quan quản lý nhà nước.

Để khắc phục tình trạng này, đề nghị tiếp tục cân nhắc, chỉnh lý quy định về mục đích quản lý lý lịch tư pháp trong dự thảo Luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn và chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; bổ sung vào dự thảo Luật quy định mang tính nguyên tắc về những trường hợp cơ quan, tổ chức được phép yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Về thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, Uỷ ban nhận thấy, theo yêu cầu, chỉ đạo mới đây về phát triển, thúc đẩy giải pháp công nghệ, chuyển đổi số liên quan đến dịch vụ công trực tuyến thiết yếu đã cung cấp trực tuyến toàn trình (trong đó có dịch vụ công về cấp Phiếu lý lịch tư pháp) thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ không thu thành phần hồ sơ giấy.

Do đó, cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục rà soát, đề xuất việc chỉnh lý các quy định về trình tự, thủ tục cũng như hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong dự thảo Luật để bảo đảm thực hiện đúng yêu cầu, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.