Tình huống ở Litva khiến EU kêu gọi đẩy nhanh xây dựng “bức tường” chống UAV

Liên minh châu Âu (EU) vừa nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết phải đẩy nhanh việc triển khai sáng kiến phòng thủ máy bay không người lái (UAV/drone) của khối.

Lời kêu gọi được đưa ra trong bối cảnh quốc gia thành viên EU ở Baltic là Litva đang phải đối mặt với một "cuộc khủng hoảng an ninh nghiêm trọng" khi hàng loạt khinh khí cầu heli chở hàng lậu được cho là từ Belarus xâm nhập không phận.

Theo thông báo từ Bộ Ngoại giao Litva ngày 27/10, quốc gia vùng Baltic này đã đóng cửa toàn bộ biên giới với Belarus do "những vi phạm liên tục" đối với không phận.

Thủ tướng Litva Inga Ruginiene xác nhận rằng trong vài ngày qua, hàng chục khinh khí cầu heli đã bay vào lãnh thổ Litva từ phía Belarus. Một số khinh khí cầu được phát hiện mang theo thuốc lá lậu, được cho là do các nhóm buôn lậu Belarus sử dụng để vượt qua biên giới.

Tại một cuộc họp báo ngày 27/10, bà Ruginiene tuyên bố các lực lượng vũ trang Litva sẽ bắn hạ mọi vật thể vi phạm không phận của mình. Bà nhấn mạnh: "Chúng tôi sẵn sàng thực hiện cả những biện pháp nghiêm khắc nhất khi không phận bị xâm phạm".

Trạm kiểm soát đóng cửa ở Sumskas của Litva nằm giáp biên giới Belarus. Ảnh: Moscow Times

Phía Belarus đã phản ứng bằng cách gửi công hàm phản đối, cho rằng việc đóng biên giới "vi phạm quyền tự do đi lại của công dân" và kêu gọi đối thoại. Tuy nhiên, Litva khẳng định đây là hành vi buôn lậu có tổ chức và là một phần của chiến thuật tấn công hỗn hợp nhằm gây bất ổn.

Trong một bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X ngày 27/10, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen gọi các vụ việc là "mối đe dọa hỗn hợp" và "hành vi cố ý gây bất ổn", đồng thời khẳng định châu Âu sẽ không dung thứ cho những "hành động khiêu khích" như vậy.

"Đây là lý do tại sao chúng ta phải đẩy nhanh triển khai 2 dự án chủ lực: Chiến dịch Giám sát Sườn Đông và Sáng kiến Phòng thủ Drone châu Âu", bà Von der Leyen nhấn mạnh.

Sáng kiến Phòng thủ Drone châu Âu, hay còn được gọi là "bức tường drone", là một phần của sáng kiến Chiến dịch Giám sát Sườn Đông nhằm phát hiện, theo dõi và vô hiệu hóa mọi mối đe dọa từ UAV dọc biên giới phía Đông và trên toàn lãnh thổ EU.

Không phải một hàng rào vật lý, Sáng kiến Phòng thủ Drone châu Âu thực chất là hệ thống phân tầng, liên kết giữa các quốc gia thành viên, bao gồm mạng lưới cảm biến (radar, quang học, RF) để phát hiện UAV từ khoảng cách xa; công cụ tác chiến điện tử nhằm gây nhiễu, chiếm quyền điều khiển drone; các hệ thống đánh chặn như tên lửa mini, tia laser, drone đánh chặn; và trung tâm chỉ huy chung nơi kết nối dữ liệu theo thời gian thực.

Theo kế hoạch, sáng kiến này sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm 2026 tại các khu vực trọng điểm, hoạt động đầy đủ chức năng vào năm 2027 và đạt khả năng phòng thủ toàn diện trên không phận EU vào năm 2030.

Minh Đức (Theo Anadolu, CNN)