Tháo gỡ điểm nghẽn y tế Tp.HCM, cần "cú hích" đột phá từ Nghị quyết 72

Đưa y tế đến gần dân hơn

Ngày 30/10, tại tọa đàm “Triển khai thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW về điều trị, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân”, các chuyên gia đầu ngành, nhà quản lý và lãnh đạo nhiều bệnh viện tại Tp.HCM đã cùng bàn thảo những giải pháp cụ thể để hiện thực hóa tinh thần nghị quyết, đưa công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân tiến gần hơn với đời sống, lấy người dân làm trung tâm phục vụ.

Phát biểu mở đầu tọa đàm, bác sĩ Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết, nội dung buổi làm việc tập trung vào việc cụ thể hóa Nghị quyết 72 trong lĩnh vực bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Bác sĩ Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ phát biểu tại chương trình. (Ảnh: BV).

“Trong 5 năm qua, Bệnh viện Từ Dũ đã tiếp nhận gần 5 triệu lượt khám ngoại trú, hơn 490.000 bệnh nhân nội trú, thực hiện hơn 200.000 ca phẫu thuật và hơn 276.000 ca sinh. Tỉ lệ tử vong mẹ giảm còn 3/100.000 ca, mức thấp nhất trong nhiều năm qua. Mỗi con số là kết quả của một quá trình dài đầy nỗ lực, nhưng cũng là thước đo cho trách nhiệm mà ngành y đặt lên vai mình", ông Hải chia sẻ.

Theo ông, sức khỏe nhân dân phải được xem là mục tiêu và nhiệm vụ chính trị hàng đầu, là nền tảng cho phát triển xã hội. Việc cụ thể hóa Nghị quyết 72 cần tạo ra đột phá cho hệ thống y tế đến năm 2030, tầm nhìn 2045 với định hướng tăng cường dự phòng, củng cố y tế cơ sở, mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ và tiến tới miễn hoặc giảm viện phí công - tư.

Ông Hải cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng “văn hóa sức khỏe” trong toàn xã hội, nơi mỗi người dân chủ động phòng bệnh, sống lành mạnh và tin tưởng vào hệ thống y tế công.

Phát biểu tại buổi làm việc, ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhận định, Nghị quyết 72 là bước ngoặt trong công tác y tế Việt Nam.

“Tọa đàm này không chỉ là dịp để nắm bắt tinh thần nghị quyết, mà quan trọng hơn là tìm ra các giải pháp đột phá, sáng tạo và khả thi, để công tác chăm sóc sức khỏe đến gần hơn với người dân", ông nói.

Thành phần tham dự tọa đàm gồm lãnh đạo Bộ Y tế, Sở Y tế Tp.HCM, các bệnh viện, viện  - trường và chuyên gia đầu ngành, thể hiện quyết tâm chuyển hóa nghị quyết thành hành động cụ thể, sát với thực tiễn.

Trong đó, nhóm chuyên đề về phát triển y tế cơ sở và chuyển đổi số trong ngành y thu hút sự quan tâm lớn nhất, bởi đây chính là “hai trụ cột” để hiện thực hóa Nghị quyết 72 trong giai đoạn mới.

Ông Huỳnh Thành Đạt, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương (phải) cùng bác sĩ Trần Ngọc Hải, Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ tham quan hệ thống MRI, cấp cứu và hồi sức

Y tế cơ sở là nền tảng của hệ thống chăm sóc sức khỏe

Theo báo cáo của Sở Y tế Tp.HCM, Thành phố hiện có 38 trung tâm y tế khu vực, 168 trạm y tế phường - xã và 296 điểm y tế. Đây là “tuyến đầu” chăm sóc sức khỏe ban đầu cho hơn 10 triệu dân, nhưng cũng là nơi đối mặt nhiều thách thức nhất về nhân lực, cơ sở vật chất và cơ chế hoạt động.

Những năm qua, Tp.HCM đã triển khai nhiều chính sách đặc thù để củng cố tuyến cơ sở. Hàng trăm bác sĩ trẻ đã được điều động về trạm y tế thực hành, gần 15.000 cộng tác viên sức khỏe cộng đồng được hình thành, trở thành “cánh tay nối dài” của ngành y tại khu dân cư. 

Hệ thống telemedicine (hội chẩn từ xa) được áp dụng rộng rãi, đặc biệt là ở xã đảo Thạnh An, nơi bác sĩ có thể đọc X-quang kỹ thuật số tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và nhận tư vấn trực tiếp từ các chuyên gia tuyến cuối.

Toàn cảnh buổi tọa đàm.

Kết quả, tỉ lệ tiêm chủng trên địa bàn thành phố duy trì hơn 90%, tuổi thọ trung bình đạt 76,6 tuổi, cao hơn mức trung bình cả nước; hệ thống giám sát dịch bệnh vận hành hiệu quả, đặc biệt thể hiện rõ trong chiến dịch dập dịch sởi năm 2024 (chỉ trong 54 ngày), Thành phố đạt 99% độ bao phủ vắc-xin, chấm dứt dịch vào tháng 6/2025.

Tuy nhiên, như thừa nhận của Sở Y tế, y tế cơ sở vẫn đang chịu áp lực nhân lực và tài chính. Tỉ lệ bác sĩ chỉ chiếm 22% tổng nhân viên; nhiều trạm y tế chưa có bác sĩ đa khoa, thiếu trang thiết bị cơ bản, cơ chế tài chính chưa tạo được động lực tự chủ. Người dân vẫn còn tâm lý “vượt tuyến”, chưa tin tưởng hoàn toàn vào khả năng khám chữa bệnh ban đầu.

Theo bác sĩ Bùi Thanh Nguyệt, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Chánh Hưng, mô hình bác sĩ gia đình chính là lời giải. “Trạm y tế phải trở thành ‘người gác cổng’ thực thụ, nơi giải quyết 70-80% vấn đề sức khỏe thường gặp, sàng lọc và theo dõi bệnh mạn tính. Khi tuyến đầu mạnh, tuyến trên mới nhẹ", bà nói.

Bà đề xuất cần có chính sách phụ cấp đặc thù để giữ chân bác sĩ ở tuyến cơ sở, cùng với cơ chế thanh toán bảo hiểm y tế linh hoạt, cho phép trạm y tế tự chủ một phần tài chính để tái đầu tư và tăng thu nhập.

Ở nhóm chủ đề về ứng dụng công nghệ trong quản lý và khám chữa bệnh, các đại biểu cho rằng chuyển đổi số không chỉ là công cụ hỗ trợ mà là đòn bẩy đổi mới toàn hệ thống y tế.

Bác sĩ Võ Đức Chiến, Giám đốc Bệnh viện Nguyễn Tri Phương chia sẻ, đến nay, 93% bệnh viện tại Tp.HCM đã triển khai bệnh án điện tử, trong đó 99 bệnh viện thực hiện hoàn toàn. 

“Từ đầu năm 2024, chúng tôi đã ngừng toàn bộ hồ sơ giấy. Mọi dữ liệu từ chẩn đoán hình ảnh, xét nghiệm đến toa thuốc đều được lưu trữ, phân tích và chia sẻ trong hệ thống điện tử vừa giảm tải hành chính, vừa tăng tốc độ phục vụ người bệnh", ông nói.

Máy móc tân tiến, hiện đại đưa vào vận hành

Không chỉ dừng ở quản lý nội viện, nhiều cơ sở đang tiến tới liên thông dữ liệu với trạm y tế, hình thành hồ sơ sức khỏe điện tử toàn dân, giúp bác sĩ theo dõi bệnh nhân mạn tính từ xa. Cùng với đó, công nghệ AI được thử nghiệm trong chẩn đoán hình ảnh, dự báo dịch tễ và hỗ trợ điều trị, mở ra hướng tiếp cận y học chính xác, tiết kiệm và hiệu quả hơn.

"Điểm nghẽn" dữ liệu làm khó công tác dự báo của ngành y tế Hà Nội

Kho dữ liệu y tế manh mún, thiếu chuẩn hóa và khó kết nối đang trở thành “điểm nghẽn” khiến Hà Nội loay hoay trong việc dự báo, phân tích và ra quyết định.