Giọt máu hiếm và cuộc đua sinh tử trong phòng sinh

Giọt máu hiếm và cuộc đua trong phòng sinh

Sáng 5/11, khu Khoa Phụ sản, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam như rộn ràng hơn thường lệ. Trong căn phòng nhỏ, chị Phạm Thị Kim Liên (29 tuổi, quê xã Đồng Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) ôm con gái mới chào đời trong vòng tay, ánh mắt rạng rỡ sau hành trình vượt cạn đặc biệt — hành trình mà chỉ vài ngày trước, ai nấy đều nín thở dõi theo từng nhịp tim của hai mẹ con.

Chị Liên mang nhóm máu Rhesus âm (Rh-), một nhóm máu hiếm đến mức chưa đến 0,1% người Việt sở hữu. Với người bình thường, đây chỉ là một thông tin xét nghiệm. Nhưng với một người mẹ, đó có thể là ranh giới mong manh giữa an toàn và hiểm nguy trong giây phút sinh nở.

Bẹ con chị Liên được bác sĩ Vương thăm khám.

Ngày 31/10, chị nhập viện trong tình trạng chuyển dạ. Ngay khi nhận được hồ sơ bệnh án, bác sĩ Phạm Minh Vương, Trưởng khoa Phụ sản, nhận định đây là ca sản nguy cơ cao. "Chỉ cần người mẹ mất máu hoặc xảy ra bất đồng nhóm máu mẹ - con, mà không có nguồn máu Rh- dự phòng, hậu quả có thể rất nghiêm trọng", bác sĩ Vương nhớ lại.

Ngay lập tức, bệnh viện kích hoạt quy trình khẩn cấp, Khoa Phụ sản phối hợp với Khoa Huyết học – Truyền máu, Phòng Kế hoạch tổng hợp và ngân hàng máu hiếm của bệnh viện. Danh sách những người hiến máu Rh- trong hệ thống được rà soát, các cơ sở y tế lân cận được liên hệ để sẵn sàng hỗ trợ.

"Chúng tôi phải chuẩn bị mọi tình huống, kể cả xấu nhất. Từ lượng máu dự trữ, đội ngũ gây mê hồi sức, cho đến bác sĩ trực sản, tất cả đều trong trạng thái sẵn sàng", bác sĩ Vương nói.

May mắn thay, ca sinh diễn ra thuận lợi. Bé gái cất tiếng khóc đầu đời lúc 22h35, trong tiếng thở phào nhẹ nhõm của cả ê-kíp.

Niềm hạnh phúc sau cơn lo lắng

Ngồi bên giường bệnh, chị Liên xúc động kể: "Tôi biết mình mang nhóm máu hiếm từ khi đi khám thai. Càng đến gần ngày sinh, tôi càng lo vì nghe nói dễ mất máu, khó tìm người hiến. Nhưng bác sĩ ở đây tư vấn kỹ, chuẩn bị chu đáo từng chi tiết, nên tôi yên tâm lắm. Khi con cất tiếng khóc, tôi thấy như trút hết mọi lo sợ".

Bên cạnh chị, bé gái ngủ ngoan trong vòng tay mẹ. Các y bác sĩ lặng lẽ đứng nhìn, nụ cười nở trên môi, nụ cười của niềm vui trọn vẹn sau nhiều giờ căng thẳng.

Những nụ cười hạnh phúc trong ngày mẹ con chị Liên xuất viện.

Theo bác sĩ Vương, sản phụ mang nhóm máu Rh- cần đặc biệt theo dõi trong thai kỳ. Những người Rh âm tính không có kháng nguyên D trên hồng cầu. Nếu mang thai con Rh dương, cơ thể mẹ có thể tạo ra kháng thể chống lại hồng cầu của con, gây tan máu và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thai nhi.

Để phòng ngừa, phụ nữ Rh- cần được tiêm immunoglobulin anti-D từ tuần thai thứ 28 đến 30. Sau sinh, nếu bé có nhóm máu Rh+, người mẹ cần tiêm thêm một mũi anti-D trong vòng 72 giờ để bảo vệ cho lần mang thai sau.

Không chỉ xử lý thành công ca sinh hiếm, Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam còn cho thấy năng lực chủ động và tầm nhìn dài hạn khi xây dựng ngân hàng dữ liệu người hiến máu hiếm – trong đó có nhóm Rh-. 

Đại diện bệnh viện cho hay, mỗi năm, đơn vị tiếp nhận vài trường hợp có nhóm máu hiếm cần truyền máu khẩn cấp. Nếu không có ngân hàng dữ liệu, bệnh viện sẽ rất bị động. Giờ đây, chỉ cần vài phút, đơn vị có thể tra cứu và liên hệ với người hiến phù hợp.

Nhờ hệ thống này, nhiều ca bệnh nặng đã được cứu kịp thời mà không cần chuyển viện xa. Đối với những bệnh viện tuyến trung ương ở khu vực miền Trung – Tây Nguyên, đây là lợi thế vô cùng quan trọng. 

Từ câu chuyện của chị Liên, các bác sĩ gửi đi lời nhắn, phụ nữ mang thai nên xét nghiệm nhóm máu ABO và Rh ngay từ đầu thai kỳ, để được tư vấn và tiêm dự phòng đúng chỉ định. Việc chủ động này không chỉ bảo vệ mẹ và bé, mà còn giúp các cơ sở y tế chuẩn bị phương án điều trị an toàn, tránh rủi ro đáng tiếc.

Trong buổi sáng tiễn mẹ con chị Liên xuất viện, ánh mắt của các y bác sĩ ánh lên niềm hạnh phúc, bởi họ không chỉ hoàn thành một ca sinh, mà còn giữ trọn một cuộc sống, một gia đình, và niềm tin của người bệnh dành cho ngành y.