Khai phá tiềm năng 'bầu trời Việt Nam' để tăng trưởng kinh tế

"Thời điểm vàng" cho ngành kinh tế tầm thấp

Kinh tế tầm thấp được hiểu là các hoạt động kinh tế diễn ra dưới độ cao 1.000 m và có thể mở rộng đến 5.000 m tùy nhu cầu từng quốc gia. Lĩnh vực này tận dụng công nghệ bay có và không người lái, mạng thông minh tầm thấp để phát triển hạ tầng, sản xuất thiết bị bay, dịch vụ đi kèm và đảm bảo an toàn bay. Các ứng dụng trải rộng từ nông nghiệp, logistics, giám sát môi trường, giao thông tới truyền thông và giải trí, qua đó khai thác tầng khí quyển thấp vốn chưa được sử dụng hiệu quả.

Phát biểu khai mạc, ông Vũ Anh Tú - Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT nhấn mạnh thị trường toàn cầu đã đạt quy mô hàng trăm tỷ USD, tăng trưởng 30% mỗi năm và được các nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc, châu Âu xác định là ngành công nghiệp chiến lược.

Ông Vũ Anh Tú - Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT cho rằng Việt Nam đang đứng trước 'thời điểm vàng' để bước vào lĩnh vực này - Ảnh: VGP/Thanh Huyền

Theo ông, Việt Nam đang đứng trước "thời điểm vàng" để bước vào lĩnh vực này, mở ra một ngành kinh tế hoàn toàn mới dựa trên công nghệ hàng không, vũ trụ và UAV. Ông cho rằng "bầu trời Việt Nam" đang mở ra một không gian phát triển chưa từng có tiền lệ, đặc biệt khi Đồng bằng sông Cửu Long đang trở thành vùng ứng dụng UAV lớn nhất cả nước, đồng thời là địa bàn thử nghiệm của nhiều tập đoàn quốc tế.

Ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc NIC khẳng định hàng không vũ trụ và UAV đang là một trong những ngành công nghiệp chiến lược toàn cầu, với 70% thị phần UAV nằm trong tay các doanh nghiệp lớn, tạo nên cạnh tranh mạnh mẽ giữa Mỹ, Trung Quốc và nhiều nước khác. Đây là cơ hội để Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị, từ nghiên cứu, chế tạo thiết bị đến phát triển phần mềm, AI và quản lý bay.

Ông Võ Xuân Hoài - Phó Giám đốc NIC khẳng định hàng không vũ trụ và UAV đang là một trong những ngành công nghiệp chiến lược toàn cầu - Ảnh: VGP/Thanh Huyền

Ông cũng đề cao nỗ lực tự chủ công nghệ của các doanh nghiệp UAV Việt Nam và nhấn mạnh cần phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và đối tác quốc tế. Một bước tiến đáng chú ý là NIC vừa đề xuất thành lập không gian bay thử nghiệm UAV đầu tiên tại Việt Nam. Đây là tiền đề để thương mại hóa sản phẩm trong nước.

Giao điểm của kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tri thức

Phân tích về dư địa phát triển của ngành kinh tế tầm thấp, ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ Tập đoàn FPT chỉ ra rằng, kinh tế tầm thấp mở ra cơ hội hình thành một ngành nghề hoàn toàn mới tại Việt Nam. Không chỉ sản xuất UAV, mà còn bao gồm thiết bị, chip, cảm biến, xây dựng nền tảng quản lý bay và bản đồ số 3D, phát triển dịch vụ vận hành, bảo hiểm, đào tạo, cùng ứng dụng trong nông nghiệp và các lĩnh vực khác.

Đây là giao điểm của kinh tế số, kinh tế xanh và kinh tế tri thức. Mỗi chuyến bay của UAV kết hợp dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI), năng lượng sạch và kiến thức kỹ thuật của các kỹ sư Việt Nam. Đầu tư vào kinh tế tầm thấp chính là đầu tư cho ba trụ cột phát triển mới của khoa học Việt Nam.

Các phân tích tại diễn đàn chỉ ra rằng kinh tế tầm thấp không chỉ mở ra ngành nghề mới mà còn trực tiếp nâng cao năng suất toàn nền kinh tế. Trong nông nghiệp, lĩnh vực chiếm 12–14% GDP và sử dụng tới 40% lao động, UAV đang tạo ra bước nhảy vọt về tự động hóa: một UAV phun thuốc có thể xử lý 67 ha/ngày, trong khi lao động thủ công chỉ đạt khoảng 1 ha. Thị trường robot nông nghiệp Việt Nam được dự báo đạt 400 triệu USD vào năm 2030.

Diễn giả Trần Anh Tuấn, CEO Mạng lưới Hàng không, Vũ trụ và Thiết bị bay không người lái Việt Nam thảo luận tại diễn đàn - Ảnh: VGP/ Thanh Huyền

Trong logistics, khi thương mại điện tử hướng tới mốc 63 tỷ USD vào năm 2030, UAV được kỳ vọng giúp giảm mạnh chi phí giao hàng, nhất là tại các khu vực địa hình phức tạp. Những thử nghiệm tại Thái Nguyên, Tuyên Quang, Lạng Sơn đã mang lại kết quả tích cực. Ở các đô thị lớn, UAV sẽ góp phần quan trọng trong giám sát giao thông, an toàn hạ tầng, quản lý đô thị thông minh và ứng phó khẩn cấp.

Trong lĩnh vực đô thị thông minh, UAV được kỳ vọng trở thành công cụ đắc lực trong giám sát hạ tầng, quản lý giao thông và nâng cao khả năng ứng phó khẩn cấp. Khai thác không gian kinh tế tầm thấp không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn trực tiếp liên quan đến an toàn, an ninh và năng lực phản ứng của quốc gia.

Các lĩnh vực trọng điểm ứng dụng UAV

Diễn đàn cũng ghi nhận nhiều đề xuất chiến lược, như xây dựng sandbox thử nghiệm công nghệ, phát triển hạ tầng quản lý không phận tầm thấp, đẩy mạnh nghiên cứu và sản xuất UAV/UAM phục vụ các lĩnh vực kinh tế - xã hội. Những sáng kiến này được kỳ vọng sẽ mở ra hướng đi mới cho Việt Nam trong kỷ nguyên kinh tế tầm thấp, tạo nền tảng kết nối nguồn lực, chia sẻ tri thức và thúc đẩy ứng dụng các công nghệ hiện đại.

Ngô Thanh Huyền

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Hành lang pháp lý vững chắc là nền tảng thúc đẩy kinh tế số bền vững

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Đưa công nghệ vũ trụ thành động lực phát triển mới: Đã đến lúc 'đầu tư cho bầu trời'