Tây Ninh mở chiến dịch truy quét những "bẫy ngầm" tận diệt động vật hoang dã

Nhiều thủ đoạn tinh vi

Những năm gần đây, nạn buôn bán và khai thác trái phép động vật hoang dã (ĐVHD), cùng tình trạng xâm hại nguồn lợi thủy sản, tiếp tục trở thành thách thức lớn đối với các địa phương có hệ sinh thái rừng – sông – đồng ruộng đan xen, đặc biệt là tỉnh Tây Ninh.

Dù lực lượng chức năng đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, các vụ việc được phát hiện ngày càng tinh vi hơn, hé lộ những "khoảng trống" trong quản lý, giám sát cũng như những bất cập trong nhận thức cộng đồng. 

Cuộc chiến này vì thế đòi hỏi nỗ lực đồng bộ, từ pháp luật, thực thi đến tuyên truyền và thay đổi thói quen xã hội.

Lực lượng Công an phối hợp kiểm lâm tỉnh Tây Ninh kiểm tra, phát hiện hàng ngàn cá thể chim hoang dã tại các cơ sở kinh doanh của Chợ Nông sản Thạnh Hóa. (Ảnh: CA).

Do nằm ở vị trí giao thoa giữa miền Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, Tây Ninh sở hữu hệ sinh thái phong phú từ rừng núi Bà Đen, Vườn quốc gia Lò Gò – Xa Mát cho đến vùng kênh rạch chằng chịt của Đồng Tháp Mười. 

Đây là nơi sinh sống của nhiều loài động vật hoang dã và thủy sản tự nhiên, đồng thời cũng trở thành mục tiêu khai thác trái phép của không ít đối tượng.

Theo UBND tỉnh Tây Ninh, thời gian qua, lực lượng chức năng tỉnh liên tục phát hiện, xử lý các vụ mua bán ĐVHD, săn bắt trái phép và sử dụng ngư cụ bị cấm. 

Không ít vụ việc cho thấy động cơ không chỉ đến từ lợi nhuận, mà còn bắt nguồn từ thói quen lâu đời của một bộ phận người dân, coi việc bẫy chim trời, đánh bắt thủy sản tự nhiên là hoạt động mưu sinh quen thuộc.

Công an xã Hảo Đước tiêu hủy 1.400 mét lưới dùng bẫy chim trời. (Ảnh: CA).

Đáng lo ngại hơn, hoạt động mua bán ĐVHD đang có xu hướng dịch chuyển mạnh lên môi trường mạng. Nhiều đối tượng lập tài khoản ảo, đăng hình rao bán kèm lời nhắn "chỉ trao đổi qua inbox", hẹn giao hàng ở các địa điểm kín đáo. Nhiều hội nhóm hoạt động theo cơ chế "kín – mời thành viên", liên tục đổi tên để tránh bị phát hiện và kiểm soát.

Trước những diễn biến mới này, Công an và các đơn vị chuyên môn tại Tây Ninh đã tăng cường phối hợp giám sát, phân tích dữ liệu trên không gian mạng, truy vết các giao dịch đáng ngờ liên quan đến săn bắt – vận chuyển – tiêu thụ động vật hoang dã và các sản phẩm từ loài nguy cấp, quý hiếm.

Lực lượng chức năng đồng thời làm việc với các nền tảng trực tuyến như Facebook, TikTok, Shopee, Lazada… để gỡ bỏ bài đăng vi phạm, khóa tài khoản rao bán trái phép và đề nghị hỗ trợ tuyên truyền các kết quả xử lý nhằm nâng cao nhận thức xã hội, tạo hiệu ứng răn đe.

Việc kết hợp giữa công nghệ giám sát số và tuần tra thực địa đang giúp thu hẹp đáng kể "không gian hoạt động" của các đối tượng vi phạm, đồng thời góp phần minh bạch hóa thị trường và bảo vệ hệ sinh thái địa phương.

Trên một trang MXH công khai mua bán chim rừng, đồ rừng tại Long An cũ (nay thuộc Tây Ninh).

Thay đổi nhận thức, yếu tố then chốt

Đằng sau những con số xử lý là thái độ, tâm tư của người dân yếu tố quyết định sự thành công của các giải pháp lâu dài.

Trò chuyện với PV Người Đưa Tin, ông Lê Văn Hai (62 tuổi, ngụ xã Thạnh Hóa) cho biết, chỉ trong vài năm, số lượng chim trời giảm thấy rõ: "Trước đây chuyện bẫy chim, bắt thú rừng nhỏ lẻ là thói quen bao đời. Nhưng giờ buổi sáng ra đồng không còn nghe tiếng chim như trước. 

Nhà nước làm mạnh tay là đúng, chứ vài năm nữa con cháu chẳng còn gì để nhìn. Chúng tôi chỉ mong lực lượng chức năng vừa xử lý vừa giải thích để bà con hiểu, đừng vì lợi trước mắt mà phá thiên nhiên".

Kiểm lâm Tây Ninh thả động vật hoang dã về tự nhiên. (Ảnh: KLCC).

Ở góc độ kinh doanh, chị Phạm Thị Thảo (42 tuổi, tiểu thương tại chợ Tân Hưng) nhìn nhận việc siết chặt đã tạo chuyển biến rõ rệt: "Trước kia trong chợ vẫn có vài người bán chim rừng, nhưng giờ bị kiểm tra thường xuyên nên họ bỏ dần. Tôi ủng hộ vì việc này dễ kéo theo dịch bệnh. Nếu chính quyền hỗ trợ nghề khác cho những người từng sống bằng việc này thì càng hay".

Ngay cả những cơ sở gây nuôi hợp pháp cũng nhận thức rõ trách nhiệm của mình. Ông Trần Văn Tú (chủ trại nuôi chồn hương tại xã Hảo Đước) chia sẻ: "Nuôi chồn hương có giấy phép, nhưng nếu không theo dõi sát quy định thì cũng dễ vi phạm. 

Việc ký cam kết và kiểm tra giúp bà con hiểu rõ hơn, làm đúng thì chẳng lo gì. Nhà nước siết chặt cũng là cách bảo vệ nghề, tránh để vài người làm ẩu ảnh hưởng đến những cơ sở làm ăn nghiêm túc".

Đại diện UBND tỉnh Tây Ninh cho biết, cơ quan này đã ban hành Kế hoạch 2208/KH-UBND về tăng cường tuyên truyền, đấu tranh và xử lý các vi phạm liên quan đến bảo vệ động vật hoang dã và nguồn lợi thủy sản trên địa bàn tỉnh. 

Hình ảnh khẩu súng hơi tự chế của kẻ xấu vào rừng phòng hộ Dầu Tiếng (tỉnh Tây Ninh) săn bắt thú rừng, động vật hoang dã bị Hạt Kiểm lâm thu giữ. (Ảnh: HKL).

Kế hoạch đặt mục tiêu nâng cao nhận thức cộng đồng, siết chặt quản lý và kiên quyết xử lý mọi hành vi săn bắt, mua bán, vận chuyển trái phép, đặc biệt đối với các loài nguy cấp, quý, hiếm, theo phương châm "không có vùng cấm, không ngoại lệ".

Tỉnh Tây Ninh yêu cầu các sở, ngành và địa phương đẩy mạnh truyền thông bằng nhiều hình thức từ phát thanh, pano, áp phích, tuyên truyền lưu động đến mạng xã hội với thông điệp "Không săn bắt – Không tiêu thụ – Bảo vệ động vật hoang dã, chim di cư và nguồn lợi thủy sản". 

Song song đó là vận động người dân tố giác vi phạm, không sử dụng hóa chất cấm, xung điện, vật liệu nổ hay các công cụ có tính hủy diệt trong khai thác thủy sản.

Kế hoạch cũng yêu cầu rà soát toàn diện các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động nuôi nhốt, kinh doanh, vận chuyển động vật hoang dã; các tụ điểm săn bắt, bẫy chim di cư; khu vực sông suối, ao hồ thường xảy ra khai thác tận diệt; đồng thời theo dõi, giám sát các giao dịch trái phép trên nền tảng trực tuyến.

Lực lượng chức năng sẽ tổ chức kiểm tra, truy quét đồng loạt và đột xuất; xử lý nghiêm các đường dây, đối tượng buôn bán, vận chuyển trái phép động vật hoang dã; tịch thu, tiêu hủy tang vật theo quy định; cứu hộ và thả về tự nhiên các cá thể còn sống; công khai các vụ việc điển hình để răn đe.

Ngoài ra, tỉnh Tây Ninh yêu cầu ký cam kết với nhà hàng, cơ sở kinh doanh ăn uống, cơ sở gây nuôi nhằm ngăn chặn việc tiêu thụ, giết mổ trái phép; thiết lập đường dây nóng tiếp nhận phản ánh; và tăng cường tự kiểm tra, báo cáo định kỳ. Kế hoạch cũng phân công cụ thể nhiệm vụ cho từng sở, ngành nhằm bảo đảm triển khai đồng bộ và hiệu quả trên toàn địa bàn.

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Chim trời "kêu cứu” giữa đồng bằng

Đoàn Vũ