Thủy điện Sông Ba Hạ "ăn nên làm ra", đẩy kế hoạch mở rộng nguồn điện đa kênh

DN điện chủ lực của Nam Trung Bộ – Tây Nguyên

CTCP Thủy điện Sông Ba Hạ (UPCoM: SBH) là doanh nghiệp quản lý vận hành và khai thác Nhà máy thủy điện Sông Ba Hạ và là một trong những đơn vị phát điện chủ lực của khu vực Nam Trung Bộ – Tây Nguyên.

Công trình thuỷ điện Sông Ba Hạ nằm trên Sông Ba thuộc địa phận 2 huyện Sông Hinh, Sơn Hoà tỉnh Phú Yên và huyện Krông Pa tỉnh Gia Lai, cách Thành phố Tuy Hoà gần 60km về phía tây. Nhà máy có công suất thiết kế 220 MW, sản lượng điện trung bình khoảng 601,7 triệu kWh/năm.

Công trình thuỷ điện Sông Ba Hạ nằm trên Sông Ba thuộc địa phận 2 huyện Sông Hinh, Sơn Hoà.

Lưu vực Sông Ba tính đến tuyến công trình là 11.115 km², chiếm 79,4% toàn bộ lưu vực của sông. Vùng hồ của dự án có diện tích rộng 54,66 km².

SBH được thành lập năm 2007 sau khi HĐQT Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) ban hành nghị quyết ngày 2/10/2007 thông qua phương án thành lập công ty. Đến ngày 28/12/2007, doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận đăng ký lần đầu với vốn điều lệ 1.280 tỷ đồng, do ba cổ đông sáng lập gồm EVN, Công ty Điện lực 2 và Công ty Điện lực 3.

Đến ngày 17/10/2016, vốn điều lệ thực góp của Thủy điện Sông Ba Hạ ghi nhận còn 1.242 tỷ đồng và duy trì đến nay. Thủy điện Sông Ba Hạ trở thành công ty đại chúng vào năm 2008 và chính thức giao dịch cổ phiếu SHB trên UPCoM từ tháng 6/2018.

Hiện công ty đặt trụ sở tại Tp.Tuy Hòa (Phú Yên), có 106 lao động. Hoạt động sản xuất kinh doanh của SBH phụ thuộc lớn vào điều kiện thủy văn, với sản lượng theo ngày và theo tháng biến động mạnh tùy lượng nước về hồ. 

Tính đến đầu năm 2025, cổ đông lớn của doanh nghiệp này gồm: Tổng công ty phát điện 2 - EVNGENCO2 (thuộc EVN) với hơn 76 triệu cổ phần (chiếm 61,78% tỉ lệ sở hữu); Công ty TNHH năng lượng REE với hơn 32 triệu cổ phần (chiếm 25,76% tỉ lệ sở hữu); Tổng công ty Điện lực Miền Nam - EVNSPC (thuộc EVN) với 8,9 triệu cổ phiếu (chiếm 7,21% tỉ lệ sở hữu).

Thành viên HĐQT của doanh nghiệp này gồm: Chủ tịch Vũ Hữu Phúc; ông Nguyễn Đức Phú; ông Ngô Minh Quân; ông Lê Tuấn Hải; ông Nguyễn Trương Tiến Đạt.

Kế hoạch mở rộng nguồn điện đa kênh

Bên cạnh việc vận hành ổn định nhà máy hiện hữu, Thủy điện Sông Ba Hạ dành nhiều nguồn lực cho công tác chuẩn bị đầu tư, đặc biệt là các dự án năng lượng tái tạo và mở rộng công suất đang được đề nghị đưa vào Quy hoạch điện VIII điều chỉnh.

Theo báo cáo thường niên 2024, các dự án này đang được SBH làm việc thường xuyên với cơ quan thẩm quyền để hoàn thiện hồ sơ, đánh giá kỹ thuật và đề xuất bổ sung quy hoạch. Cụ thể trong đó:

Mở rộng Nhà máy Thủy điện Sông Ba Hạ (60 MW): Đây là dự án quan trọng nhất trong danh mục khai thác phần thủy năng còn lại trên lưu vực sông Ba. Dự án bổ sung 60 MW công suất, tận dụng hạ tầng hồ chứa hiện hữu. Nếu được phê duyệt, tổng công suất lắp đặt của SBH sẽ vượt 280 MW, đồng thời tăng khả năng điều tiết nước và cải thiện sản lượng điện thương phẩm trong các năm thủy văn thuận lợi.

Dự án “Sử dụng hiệu quả nguồn nước” (18 MW): Cùng với phần mở rộng chính, SBH đề xuất dự án 18 MW nhằm tối ưu lượng nước xả qua các hạng mục kỹ thuật. Dự án hướng tới thu hồi phần công suất nhỏ thất thoát trong quá trình vận hành, bổ sung sản lượng mà không làm thay đổi cấu trúc hồ chứa. Đây là dạng thủy điện bù, quy mô không lớn nhưng đóng góp trực tiếp vào hiệu suất vận hành của nhà máy.

SBH dành nhiều nguồn lực cho các dự án năng lượng tái tạo và mở rộng công suất.

Điện mặt trời nổi trên hồ (220 MWp): Dự án điện mặt trời nổi công suất 220 MWp là điểm nhấn trong chiến lược chuyển dịch năng lượng của Thủy điện Sông Ba Hạ. Với diện tích mặt hồ rộng và ổn định, mô hình này giúp khai thác hiệu quả không gian mặt nước, hạn chế chiếm dụng đất liền và giảm bốc hơi nước – yếu tố có lợi cho vận hành thủy điện vào mùa khô. Đây cũng là xu hướng phát triển phổ biến tại nhiều hồ chứa trong nước.

Điện mặt trời Sông Ba (45 MWp): Khác với dự án nổi, dự án mặt trời mặt đất 45 MWp được bố trí trên quỹ đất phụ trợ quanh khu vực hồ. Quy mô nhỏ hơn nhưng thi công đơn giản, dễ hòa lưới và có thể triển khai độc lập theo từng giai đoạn, phù hợp với mục tiêu đa dạng hóa nguồn điện bên cạnh thủy điện truyền thống.

Điện gió Tuy An 5 (200 MW): Dự án điện gió công suất 200 MW tại Tuy An nằm trong nhóm đề xuất bổ sung quy hoạch năm 2024 của SBH. Theo khảo sát của GE2 và các đơn vị tư vấn trước đó, khu vực này có điều kiện gió tương đối ổn định. Việc bổ sung nguồn điện gió giúp nâng mức độ linh hoạt trong vận hành, nhờ đặc tính gió – thủy văn có xu hướng bù trừ theo mùa.

Danh mục 5 dự án trên, dù chưa bước vào triển khai, cho thấy Thủy điện Sông Ba Hạ đang chuyển dần từ mô hình “một nhà máy thủy điện duy nhất” sang danh mục đa nguồn, kết hợp thủy điện – điện mặt trời – điện gió. Đây là định hướng chiến lược quan trọng của doanh nghiệp trong giai đoạn trung hạn.

"Cây hái tiền" của EVN

Kết quả kinh doanh của Thủy điện Sông Ba Hạ gây ấn tượng với biên lợi nhuận ròng hàng năm duy trì ở mức 40 - 60%, giúp công ty mang về khoản lãi đều đặn hàng trăm tỷ đồng. Đồng thời, doanh nghiệp thường duy trì tỉ lệ trả cổ tức tiền mặt cao hàng năm. 

Năm 2024, Thủy điện Sông Ba Hạ đã trả cổ tức đợt 2/2023 với mỗi cổ phiếu được trả cổ tức 5.825 đồng; với 124,2 triệu cổ phiếu lưu hành, số tiền chi trả lên tới hơn 723 tỷ đồng. Cụ thể, EVN đã nhận về 573 tỷ đồng, REE nhận về 186 tỷ đồng. 

Theo đó, tổng số tiền cổ tức Thủy điện Sông Ba Hạ đã thanh toán cho cổ đông kể từ khi lên UPCoM ước gần 3.500 tỷ đồng. Riêng Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là cổ đông lớn của doanh nghiệp đã nhận về hơn 2.100 tỷ đồng cổ tức trong khoảng 7 năm qua.

Theo báo cáo tài chính quý III/2025, Thủy điện Sông Ba Hạ ghi nhận lợi nhuận sau thuế tăng 51% so với cùng kỳ, chủ yếu nhờ thủy văn thuận lợi làm sản lượng điện thương phẩm tăng mạnh.

Trong quý III, doanh thu thuần Thủy điện Sông Ba Hạ đạt hơn 323 tỷ đồng, tăng 34% so với cùng kỳ, với sản lượng điện thương phẩm tăng gần 47% lên 290 triệu kWh. Giá vốn hàng bán giảm 12% còn 88 tỷ đồng, qua đó lợi nhuận gộp tăng 67% lên 235 tỷ đồng.

Doanh thu tài chính trong kỳ đạt hơn 11 tỷ đồng, gấp đôi cùng kỳ nhờ lãi tiền gửi. Chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 22% lên 11 tỷ đồng. Kết quả, Thủy điện Sông Ba Hạ báo lãi sau thuế gần 189 tỷ đồng, tăng 51%.

Lũy kế 9 tháng, doanh thu đạt 518 tỷ đồng, tăng 36%; lợi nhuận sau thuế 271 tỷ đồng, gấp 2,3 lần cùng kỳ. Thủy điện Sông Ba Hạ đã hoàn thành 63% kế hoạch doanh thu và hơn 88% chỉ tiêu lợi nhuận trước thuế năm 2025.

Tại thời điểm 30/09/2025, tổng tài sản của Thủy điện Sông Ba Hạ đạt hơn 2.000 tỷ đồng, tăng 14% so với đầu năm. Tài sản ngắn hạn gần 1.400 tỷ đồng, tăng 29%, chủ yếu do tăng tiền mặt và tiền gửi.

Tiền và tương đương tiền tăng hơn 86 tỷ đồng (đầu năm 6,9 tỷ đồng); các khoản đầu tư nắm giữ đến ngày đáo hạn tăng 10% lên 836 tỷ đồng. Tổng lượng tiền và tiền của Thủy điện Sông Ba Hạ gửi đạt 922 tỷ đồng, chiếm 45% tổng tài sản. Khoản phải thu ngắn hạn tăng 50% lên 455 tỷ đồng, trong đó phải thu khách hàng hơn 434 tỷ đồng.

Về nguồn vốn, tổng nợ phải trả tăng 84% so với đầu năm, lên 245 tỷ đồng. Doanh nghiệp không có vay nợ tài chính. Dòng tiền đạt 199 tỷ đồng, được sử dụng để tăng tiền gửi kỳ hạn và chi trả cổ tức.