Sân bay vũ trụ Baikonur của Nga bị hư hại nghiêm trọng sau vụ phóng Soyuz MS-28

Bãi phóng số 31 (Site 31) tại Sân bay vũ trụ Baikonur (Kazakhstan) – nơi duy nhất hiện nay mà Nga còn sử dụng để phóng tàu có người lái Soyuz và tàu chở hàng Progress – đã bị hư hại nặng vào ngày 27/11, sau khi tàu Soyuz MS-28 cất cánh hướng tới Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS).

Theo RussianSpaceWeb, ngay sau khi tên lửa Soyuz-2.1a rời bãi, cabin dịch vụ di động – một cấu trúc tháp dịch vụ cao hàng chục mét bao quanh tên lửa – đã bất ngờ rơi sâu vài mét xuống rãnh chống cháy.

Hậu quả là các cầu nối dịch vụ, đường ống tiếp nhiên liệu kerosene và oxy lỏng bị biến dạng nặng. Các nền tảng tiếp cận ở 3 tầng bị hỏng hoàn toàn.

Toàn bộ cabin dịch vụ – một cấu trúc được thiết kế từ năm 1956 (mã 8U216), do Cục Thiết kế Trung ương Kỹ thuật Vận tải (Moscow, thời Liên Xô cũ) thiết kế và Nhà máy Cơ khí NovokramatorskNKMZ (Kramatorsk, Ukraine) chế tạo – gần như không thể sử dụng lại ngay lập tức.

Tàu vũ trụ Soyuz MS-28 chở 3 thành viên phi hành đoàn phóng thành công từ Sân bay vũ trụ Baikonur ở Kazakhstan, ngày 27/11/2025. Ảnh: NASA

Các nhà phân tích đánh giá ban đầu cho rằng việc khôi phục bãi phóng 31 có thể mất tới 2 năm, và hiện không có giải pháp tạm thời nào để tiếp tục phóng tàu có người lái hoặc tàu Progress từ Baikonur.

Chuyến bay tiếp theo của tàu chở hàng Progress MS-33 dự kiến vào ngày 21/12 có nguy cơ bị hoãn vô thời hạn.

Nga hiện không còn bãi phóng có người lái nào khác đang hoạt động khi bãi Gagarin (bãi 1) tại Baikonur đã ngừng hoạt động từ lâu. Sân bay vũ trụ Vostochny ở vùng Viễn Đông chưa hoàn thiện hạ tầng cho tàu Soyuz có người lái.

Sân bay vũ trụ Plesetsk, nằm cách thủ đô Moscow 800 km về phía Bắc, chủ yếu dành cho phóng vệ tinh quân sự. Trung tâm Kourou (Guyane thuộc Pháp) đã ngừng hợp tác với Nga từ năm 2022.

Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos tuyên bố sẽ "sửa chữa nhanh chóng" bãi phóng 31, nhưng nhiều blogger và chuyên gia vũ trụ Nga cảnh báo rằng cơ quan này có thể phải tạm dừng toàn bộ các chuyến bay có người lái và chở hàng tới ISS trong thời gian dài.

Sự cố này diễn ra chỉ ít ngày sau khi một vệ tinh quân sự Nga liên quan đến chương trình hạt nhân bị báo cáo mất kiểm soát trên quỹ đạo.

Mặc dù bãi phóng bị hư hại, cùng ngày, tàu Soyuz MS-28 chở 2 phi hành gia Nga Sergey Kud-Sverchkov, Sergey Mikaev và phi hành gia NASA Chris Williams vẫn ghép nối thành công với ISS.

Bộ ba này sẽ làm việc trên trạm trong khoảng 8 tháng, cùng với các phi hành gia hiện có: Mike Fincke, Zena Cardman, Jonny Kim (NASA), Kimiya Yui (JAXA) và các phi hành gia Nga Sergei Ryzhikov, Alexei Zubritsky, và Oleg Platonov.

Hợp tác không gian vẫn là một trong số ít lĩnh vực mà Mỹ và Nga còn duy trì quan hệ làm việc kể từ khi Moscow phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine gần 4 năm trước.

Minh Đức (Theo DW, Militarnyi)