Cảnh báo ma túy “núp bóng” dưới dạng nước giải khát, bánh kẹo

Từ gắn “mác” nước trái cây, màu sắc, hình ảnh bắt mắt…

Theo đó, đây là ma tuý được pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống, là một thủ đoạn tinh vi của tội phạm, nhằm che giấu cơ quan chức năng, để vận chuyển, mua bán trót lọt. Người vận chuyển, tàng trữ, mua bán loại hàng hoá này, biết nó là ma tuý nhưng khi bị bắt, thường khai nhận không biết đó là ma tuý, nhằm chối tội.

Tháng 10/2020, Công an quận 5, TP Hồ Chí Minh, phát hiện vụ mua bán trái phép loại ma túy mới tên Bromazepam, ngụy trang trong gói nilon có dòng chữ “Crispy Fruit Mango”, còn gọi là “nước xoài”, bên trong chứa bột màu vàng. Loại bột này pha vào nước để uống sẽ tạo ảo giác, nâng cao khả năng sinh lý, mục đích nhắm vào giới trẻ...

“Crispy Fruit Mango” có chứa Bromazepam, Nimetazepam đều là chất ma tuý (thuộc danh mục III Nghị định 57/2022/NĐ-CP, ngày 25/8/2022 của Chính phủ).

Một loại ma túy mới, thường được các đối tượng gọi là "nước vui" và được đóng thành từng gói bột nhỏ với bao bì có hình ảnh, màu sắc bắt mắt, đã bị lực lượng chức năng tại các tỉnh như Bắc Ninh, Thanh Hóa, TP. Nha Trang (Khánh Hòa) phát hiện và bắt giữ nhiều đối tượng buôn bán, vận chuyển.

Đáng lưu ý, chai “nước vui” nhỏ, gọn, chỉ có chiều cao 10,5cm, đường kính 5cm nên có thể dễ dàng mang tới các tụ điểm để bán cho dân chơi. Chỉ cần một giọt nhỏ “nước vui” được pha vào các loại nước giải khát đã có thể giúp người nghiện đạt đến độ “phê” chỉ trong thời gian ngắn.

“Nước vui” chứa chất ma tuý GHB (thuộc danh mục IIC của Nghị định 57/2022/NĐ-CP, ngày 25/8/2022 của Chính phủ), là chất được tạo nên bởi tiền chất Gammabutyro lactone (GBL). Nhiều dạng ma tuý “núp bóng” dưới tên các loại nước khác như “nước nho” Ribena chứa ketamin, “trà chanh”, nước giải khát “Tropicana Twister” chứa chất ma tuý (Ketamin, MDMA). Đây là một dạng ma tuý tổng hợp, có thể hòa tan được vào nước như nước giải khát, khi uống sẽ gây ảo giác mạnh, loạn thần và có thể ảnh hưởng đến tính mạng nếu sử dụng quá nhiều.

Bên cạnh các loại ma tuý tổng hợp “núp bóng” dưới dạng các loại nước giải khát, gần đây còn xuất hiện các loại ma tuý được nguỵ trang dưới dạng thực phẩm, thuốc lá điện tử, thảo mộc.

Được biết, thực phẩm (các loại bánh, kẹo) có chứa chất ma tuý được sản xuất, đóng gói có phép ở một số nước trên thế giới, các loại này được sản xuất với hàm lượng quy định có ghi trên bao bì sản phẩm và có cảnh báo người dùng. Trong thời gian qua, các đối tượng lợi dụng, lén lút mang vào Việt Nam phát tán sử dụng dẫn đến ngộ độc như ở Hạ Long, Quảng Ninh. Đối tượng mua kẹo từ siêu thị ở Mỹ mang về cho người thân sử dụng nhưng không nói rõ là có chứa chất ma tuý. Loại này người dùng có thể bị nhầm lẫn, dùng quá liều gây nguy hiểm đến tính mạng…

Hay như vụ một nhóm học sinh tại Hoành Bồ, Quảng Ninh sử dụng kẹo có chứa chất ma tuý, bị ngộ độc phải cấp cứu (tháng 10/2021); vụ sử dụng socola nhãn hiệu Chill Max có chứa chất ma tuý ADB-BUTINACA (thuộc danh mục IIC của Nghị định 57/2022/NĐ-CP, ngày 25/8/2022 của Chính phủ) tại Đông Anh, Hà Nội (tháng 6/2022).

Nhiều loại ma tuý tổng hợp “mới xuất hiện” được các đối tượng tẩm vào thảo mộc rồi đóng gói dưới dạng “điếu thuốc lá” (tiếng “lóng” là thuốc lá thơm, hoặc thuốc lá tobacco) có nhãn hiệu như: Amsterdam, Dominix v.v... Đáng lưu ý một số loại được sản xuất và đóng gói dạng sợi thuốc lá cuốn nhưng nguỵ trang bằng nhãn hiệu thuốc lá bình thường như Marlboro… Ngoài ra, một số loại không đóng nhãn mác nhưng đóng túi như gói thuốc lào bình thường. Về cảm quan thông thường không phân biệt được những loại thảo mộc tẩm ma tuý này với thuốc lá hoặc thuốc lào.

Tháng 9/2022, Công an quận Nam Từ Liêm, Hà Nội điều tra khám phá các đối tượng trong vụ án thông qua mạng xã hội (zalo, telegram…) liên kết với nhau hình thành các nhóm tội phạm mua bán trái phép chất ma tuý ở các địa bàn khác nhau. Hình thức chủ yếu là thông qua hệ thống vận chuyển hàng hoá bằng ship cod, phần mềm… với mặt hàng là chất ma tuý tẩm trong thuốc lá điện tử, thảo mộc, hiện đang được giới trẻ ưa chuộng.

Chủ động phòng ngừa cho chính mình và người thân

Điều đáng nói, nhìn bề ngoài bao bì sản phẩm thì hầu hết mọi người đều cho rằng đây là gói nước uống giải khát, bánh kẹo, thuốc lá thông thường chứ không phải ma túy. Người dùng cũng không cần dụng cụ mà có thể sử dụng ở bất cứ đâu, không cần kín đáo, che giấu. Vì vậy, ma tuý tổng hợp dễ dàng xâm nhập vào học đường, khu vui chơi, quán bar… với tác hại khôn lường mà cơ quan chức năng khó phát hiện, ngăn chặn.

Do đó, để chủ động phòng ngừa, đấu tranh ngăn chặn thủ đoạn pha trộn ma tuý dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử, thảo mộc tại địa bàn Thủ đô, Giám đốc Công an thành phố Hà Nội yêu cầu các đơn vị:

Tuyên truyền, phổ biến sâu rộng những chính sách pháp luật của nhà nước về công tác phòng chống ma tuý, tác hại của ma tuý, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội về ma tuý, cách nhận biết ma tuý, các loại thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điếu, thuốc lá điện tử dễ bị tội phạm lợi dụng pha trộn nhằm cảnh báo tới nhà trường, phụ huynh và giới trẻ cũng như toàn xã hội về tác hại của các loại ma tuý “núp bóng”.

Chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện, xử lý các loại hàng hoá là thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử không rõ nguồn gốc để phòng ngừa tác hại đối với cộng đồng. Phối hợp với các đoàn thể xã hội tổ chức các hoạt động phối hợp tuyên truyền, vận động đoàn viên, hội viên tham gia phòng ngừa tệ nạn xã hội và tội phạm về ma tuý…

Chủ động rà soát, phối hợp lực lượng Công an cơ sở phát hiện, đấu tranh, bắt giữ, xử lý nghiêm theo quy định những hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép chất ma tuý nói chung, ma tuý dưới dạng pha trộn thực phẩm, đồ uống, thuốc lá, thảo mộc… nói riêng.

Bên cạnh công tác điều tra, xử lý của cơ quan pháp luật thì đây cũng là cảnh báo đối với người dân. Do đó:

Đối với gia đình: Cần quan tâm sát sao, lắng nghe tâm tư của con trẻ, đồng hành chia sẻ, phát hiện kịp thời các biểu hiện bất thường của con, cùng trao đổi với thầy cô, nói chuyện với bạn bè của con để biết con có liên quan đến ma tuý và các tệ nạn xã hội khác không, từ đó có biện pháp phòng ngừa.

Ngoài ra, cần kiểm soát thực phẩm, đồ uống của con em mình, không để trẻ sử dụng các loại thực phẩm đồ uống không rõ nguồn gốc; luôn cảnh báo tác hại của ma tuý cho trẻ và báo cho cơ quan Công an nơi gần nhất nếu thấy nghi vấn về hành vi mua bán các loại thực phẩm, đồ uống có chứa chất ma tuý.

Đối với nhà trường, thầy cô và bạn bè: Quan tâm định hướng sự phát triển tâm lý, nhận thức của trẻ nhất là với ngưỡng cửa thời kỳ trưởng thành của trẻ; thường xuyên xây dựng chương trình ngoại khoá tạo sân chơi lành mạnh cho trẻ dưới mái trường an toàn, qua các chương trình tuyên truyền cho các con điều hay lẽ phải, nhận thức rõ về các vi phạm pháp luật nhất là ma tuý; thầy cô cần chú trọng quan sát, đồng hành cùng học trò kịp thời phát hiện những biểu hiện lạ để cùng gia đình tìm hiểu nguyên nhân; các bạn học sinh quan tâm tới bạn bè, không thờ ơ, không dửng dưng hay xa lánh khi thấy bạn có biểu hiện xa lánh, cần nói chuyện cùng bạn, để chia sẻ tâm lý và kịp thời thông báo cho thầy cô, bố mẹ bạn khi có phát hiện liên quan đến ma tuý.

Đối với các em học sinh cần: Sống trong sáng, lành mạnh, không tiêu xài hoang phí đua đòi vượt quá khả năng kinh tế của gia đình. Tích cực tìm hiểu thông tin về tác hại, hậu quả của ma tuý. Không tụ tập với người xấu, tham gia xây dựng môi trường học tập lành mạnh, tham gia ngoại khoá của nhà trường…; không nhận tiền, quà, vật có giá trị của người khác mà không rõ lý do, trong trường hợp người quen nhận chuyển đồ, hàng hoá cần hỏi rõ loại hàng và địa điểm chuyển đi đâu, tốt nhất hỏi ý kiến cha mẹ, người thân trước khi nhận lời.

CÔNG NGỌC