Tăng tốc hoàn thiện 5 dự án luật
Ngày 31/10, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức Họp báo thường kỳ tháng 10 dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương.
Phát biểu tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương cho biết, trong tháng 10, ngành khoa học và công nghệ (KH&CN) tiếp tục khẳng định vai trò là một trong những động lực then chốt của tăng trưởng kinh tế, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi số quốc gia và phát triển bền vững.
Theo đó, Bộ KH&CN đã trình Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ ban hành 1 Nghị quyết, 7 Nghị định và 7 Quyết định quan trọng, bao quát hầu hết các lĩnh vực trọng tâm của ngành.
Đáng chú ý, Nghị quyết số 307/NQ-CP ngày 6/10/2025 đã chính thức bổ sung dự án Luật Trí tuệ nhân tạo trong chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc xây dựng hành lang pháp lý cho lĩnh vực này.
Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương chủ trì buổi họp báo (Ảnh: Bộ KH&CN).
Tháng 11/2025, Bộ KH&CN sẽ tập trung hoàn thiện 5 dự án Luật trình Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp thứ 10, gồm: Luật Chuyển đổi số, Luật Công nghệ cao (sửa đổi), Luật sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ, Luật sửa đổi Luật Chuyển giao công nghệ và Luật Trí tuệ nhân tạo.
Toàn cảnh hội nghị.
Đồng thời, Bộ tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng các Nghị định và Thông tư hướng dẫn thi hành những Luật đã được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9.
Hoàn thiện các dự thảo Nghị định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực năng lượng nguyên tử; quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa; phát triển công nghiệp công nghệ số và khu công nghệ số tập trung; quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ Halal cùng các quy định sửa đổi điều kiện hoạt động của tổ chức kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm phương tiện đo.
Song song, Bộ KH&CN triển khai các đề án trọng điểm như: Đề án đẩy mạnh công tác sở hữu trí tuệ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội; Đề án thống kê, đánh giá tỉ trọng đóng góp của công nghệ sinh học; Chiến lược phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình đến năm 2035, tầm nhìn 2050 và Đề án đào tạo, phát triển nguồn nhân lực năng lượng nguyên tử.
Đột phá trong chính sách trọng dụng nhân tài
Chia sẻ tại họp báo về chính sách nhân lực, bà Vũ Thị Là - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết, Chính phủ đã ban hành loạt nghị định liên quan đến thu hút chuyên gia, nhà khoa học và nhân tài trong lĩnh vực khoa học công nghệ gồm Nghị định 179, Nghị định 249 và Nghị định 263.
"Trong các văn bản này đã quy định nhiều cơ chế ưu đãi và chính sách đãi ngộ toàn diện, bao gồm tiền lương, môi trường làm việc, đào tạo, bồi dưỡng và tôn vinh nhà khoa học, với nội dung rất rõ ràng, cụ thể", bà Là nói.
Điểm đột phá là cho phép các tổ chức khoa học công nghệ được tự chủ trong việc tuyển dụng, ký hợp đồng lao động với chuyên gia trong và ngoài nước. Nhà khoa học được hưởng mức lương thỏa thuận, được ưu tiên bố trí vị trí lãnh đạo nếu có năng lực mà không cần đáp ứng toàn bộ tiêu chuẩn cứng như trước.
Bà Vũ Thị Là - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu tại họp báo (Ảnh: Bộ KH&CN).
Ngoài ra, còn có các chính sách về thưởng, an sinh, y tế và đào tạo nhằm tạo môi trường làm việc hấp dẫn, khuyến khích nhân tài đóng góp lâu dài cho đất nước.
Một điểm nhấn khác được nhắc đến tại buổi họp báo là Nghị định 264/2025 về đầu tư tài chính cho đổi mới sáng tạo. Nghị định này mở đường cho việc hình thành quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và địa phương, tạo cơ chế linh hoạt để huy động nguồn vốn xã hội, đặc biệt là từ khu vực tư nhân, vào các dự án R&D có rủi ro cao nhưng tiềm năng lớn.
Theo đại diện Bộ KH&CN, đây là bước chuyển quan trọng, thể hiện triết lý "đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư nhân". Một số địa phương như Hà Nội đã bắt đầu ban hành hướng dẫn chi tiết để triển khai, mở ra cơ hội hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bền vững.
Bộ KH&CN cũng cho biết, Chính phủ đang xem xét cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) trong lĩnh vực công nghiệp và công nghệ số. Đây là bước đi cần thiết để các doanh nghiệp có thể thử nghiệm, ứng dụng các công nghệ mới trong phạm vi kiểm soát, qua đó hoàn thiện sản phẩm, dịch vụ trước khi triển khai rộng rãi.
Khi cơ chế này được ban hành, Việt Nam sẽ có hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ cho đổi mới sáng tạo, một yếu tố được cộng đồng doanh nghiệp mong đợi từ lâu.
Nghị định 262/2025/NĐ-CP đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ trong quản lý khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển từ tư duy quản lý sang kiến tạo. Một trong những điểm đột phá là cho phép tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giúp hợp pháp hóa hoạt động thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tăng tính tự chủ và khả năng tái đầu tư.
Ngoài ra, nghị định quy định rõ yêu cầu về cơ sở vật chất, tài sản trí tuệ, siết chặt đạo đức nghiên cứu, và bổ sung cơ chế chuyển đổi số, đánh giá định kỳ để nâng cao hiệu quả hoạt động và trách nhiệm giải trình trong hệ thống KH&CN.
Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 264/2025/NĐ-CP, đánh dấu bước ngoặt trong việc thể chế hóa hoạt động đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam. Nghị định tạo khung pháp lý cho Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia và địa phương, xác định rõ quy mô vốn, tỷ lệ góp vốn ngân sách và cơ chế chấp nhận rủi ro, nhằm thu hút dòng vốn tư nhân vào khởi nghiệp sáng tạo.
Theo quy định, Quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia có quy mô tối thiểu 2.000 tỷ đồng trong 5 năm đầu, hình thành từ vốn ngân sách và vốn huy động xã hội. Nhà nước chỉ góp tối đa 30% vốn điều lệ, phần còn lại do khu vực tư nhân đảm nhận, thể hiện tư duy "vốn mồi thị trường hóa".
Với Quỹ đầu tư mạo hiểm địa phương, ngân sách cấp tỉnh có thể góp tối đa 49% vốn điều lệ, tạo sự linh hoạt và quyền chủ động cho địa phương trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp.
Đáng chú ý, Nghị định 264 lần đầu tiên luật hóa nguyên tắc "chấp nhận rủi ro có kiểm soát", cho phép Quỹ đầu tư vào các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ cao, chuyển đổi số, kinh tế xanh. Các khoản đầu tư gồm góp vốn thành lập doanh nghiệp, mua cổ phần hoặc tham gia các quỹ đầu tư khởi nghiệp khác.
