Máy bay ném bom chiến lược mang tính biểu tượng của Mỹ, B-52 Stratofortress, lần đầu tiên cất cánh vào thời kỳ thịnh vượng của chính quyền Truman. Được thiết kế như một máy bay ném bom hạt nhân tầm xa để đối phó với mối đe dọa hạt nhân ngày càng gia tăng từ Liên Xô. Qua nhiều thập kỷ, nó đã chuyển đổi thành một nền tảng đa nhiệm vụ, có thể thực hiện cả nhiệm vụ hạt nhân lẫn thông thường.
(Ảnh: National Interest)
Một biến thể mới, B-52J, đang được phát triển và hứa hẹn sẽ khiến các chiến lược gia cùng phi công phải bất ngờ. Dự án này dựa trên các yếu tố then chốt: kéo dài tuổi thọ của B-52, đảm bảo máy bay này sẽ phục vụ đến giữa thế kỷ 21, đồng nghĩa với việc dòng máy bay này sẽ có vòng đời phục vụ đáng kinh ngạc lên đến một thế kỷ.
Dòng B-52J mới sẽ tiếp tục khẳng định giá trị của mình nhờ các nâng cấp chính: động cơ, hệ thống điện tử và cảm biến, cùng các cải tiến về cấu trúc tổng thể để phù hợp với chiến trường hiện đại.
Động cơ mới
Điểm nâng cấp quan trọng nhất của B-52J là động cơ mới, thay thế các động cơ cũ Pratt & Whitney TF33 bằng các động cơ Rolls-Royce F130 hiện đại. Các động cơ này mang lại hiệu suất nhiên liệu tốt hơn, giảm yêu cầu bảo trì và cải thiện hiệu năng tổng thể. Đặc biệt, động cơ mới giúp B-52J có khả năng cất cánh và leo cao tốt hơn, điều rất quan trọng trong các khu vực chiến sự phức tạp mà máy bay này sẽ hoạt động trong những thập kỷ tới.
Radar và cảm biến hiện đại
B-52J sẽ được trang bị radar AESA Raytheon AN/APG-79B4, thay thế hệ thống radar quét cơ học cũ, giúp tăng khả năng nhận biết tình huống và khả năng nhắm mục tiêu. Các hệ thống liên lạc mới, màn hình hiển thị hiện đại trong buồng lái, và việc tinh giản chức năng trên máy bay (giảm số lượng thành viên phi hành đoàn) cũng được tích hợp.
Các nâng cấp này tập trung vào chiến tranh mạng và khả năng tích hợp dữ liệu với các nền tảng chiến đấu thân thiện trong mọi cuộc giao chiến.
Cải tiến cấu trúc
Cải tiến về khung máy bay bao gồm việc loại bỏ một số cảm biến để giảm lực cản và cải thiện hiệu năng bay. Đồng thời, Bộ Quốc phòng Mỹ đã đầu tư nhiều hơn vào các hệ thống phòng thủ để giúp B-52J tránh được nguy cơ bị hạ gục bởi các hệ thống phòng không tiên tiến.
Đáng buồn thay, hiện nay không có chương trình nào của Lầu Năm Góc thoát khỏi cảnh trì hoãn, phức tạp, đội chi phí nghiêm trọng và B-52J cũng không phải ngoại lệ. Thử nghiệm động cơ Rolls-Royce F130 ban đầu được dự kiến diễn ra vào cuối năm 2023 nhưng đã bị trì hoãn. Ngoài ra, các nâng cấp phần mềm mới cũng gặp nhiều vấn đề phức tạp.
John A. Tirpak, nhà báo của Air & Space Forces Magazine, báo cáo rằng động cơ Rolls-Royce F130 đã vượt qua giai đoạn đánh giá thiết kế quan trọng vào ngày 13/12/2024. Tuy nhiên, ông cho biết, chương trình này vẫn "chậm tiến độ ba năm". Việc thử nghiệm trên mặt đất và trên không ban đầu dự kiến diễn ra vào năm 2028 nhưng có thể bị lùi lại đến năm 2033.
Thế Hải (Theo National Interest)
