Việc người dân không phải nộp hay xuất trình giấy tờ đã tích hợp trên VNeID giúp giảm giấy tờ, tiết kiệm thời gian, chi phí. Ảnh: VGP/Kim Liên
Để hiểu rõ hơn những nội dung của Nghị định 280/2025/NĐ-CP, phóng viên Báo Điện tử Chính phủ đã có cuộc trao đổi với ông Lê Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bổ trợ tư pháp (Bộ Tư pháp) về vấn đề này.
Tăng tính linh hoạt, chủ động của người thực hiện chứng thực
Thưa ông, Nghị định số 280/2025/NĐ-CP về chứng thực vừa được Chính phủ ban hành ngày 27/10/2025. Vậy theo ông, các điểm nhấn quan trọng trong Nghị định số 280/2025/NĐ-CP về chứng thực là gì?
Ông Lê Xuân Hồng: Nhằm kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong hoạt động chứng thực khi vận hành chính quyền địa phương 02 cấp, bảo đảm hoạt động chứng thực thông suốt, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, tổ chức, doanh nghiệp, Bộ Tư pháp đã tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 280/2025/NĐ-CP ngày 27/10/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định số 07/2025/NĐ-CP.
Một số điểm mới quan trọng của Nghị định số 280/2025/NĐ-CP như sau:
Quy định thẩm quyền chứng thực tại UBND cấp xã là của Chủ tịch UBND cấp xã (thay vì thuộc thẩm quyền của UBND cấp xã như trước đây), đồng thời quy định trách nhiệm của Chủ tịch UBND cấp xã trong việc chỉ đạo và tổ chức thực hiện hoạt động chứng thực trên địa bàn. Trên cơ sở đó, mở rộng chủ thể thực hiện chứng thực là người được Chủ tịch UBND ủy quyền hoặc phân công thực hiện nhiệm vụ chứng thực theo quy định.
Sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm thực hiện chủ trương "phi địa giới hành chính" khi thực hiện giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp như: Không quy định địa giới hành chính đối với việc chứng thực di chúc, chứng thực văn bản từ chối nhận di sản, chứng thực văn bản ủy quyền liên quan đến việc thực hiện các quyền của người sử dụng đất, nhà ở…
Sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục hành chính trong hoạt động chứng thực như: Giảm thủ tục về chứng thực; không yêu cầu người yêu cầu chứng thực nộp, xuất trình bản chính hoặc bản sao các giấy tờ, tài liệu đã được tích hợp trên VNeID khi người yêu cầu chứng thực đã xuất trình thông tin tương ứng từ VNeID; trường hợp người yêu cầu chứng thực đề nghị và người thực hiện chứng thực có thể khai thác thông tin, giấy tờ từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hoặc các cơ sở dữ liệu khác theo quy định của pháp luật thì người thực hiện chứng thực có trách nhiệm thực hiện việc khai thác thông tin, giấy tờ từ các cơ sở dữ liệu này, không yêu cầu người yêu cầu chứng thực xuất trình bản chính, bản sao từ sổ gốc hoặc bản sao có chứng thực đối với các thông tin, giấy tờ đã được khai thác; tăng số lượng các thủ tục chứng thực thực hiện trực tuyến toàn trình…
Bổ sung quy định việc UBND cấp tỉnh xem xét, chuyển giao toàn bộ hoặc một phần việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký cho các tổ chức hành nghề công chứng tại những địa bàn cấp xã đã phát triển được tổ chức hành nghề công chứng nhằm giảm tải khối lượng công việc cho UBND cấp xã.
Việc mở rộng chủ thể thực hiện chứng thực là người được ủy quyền hoặc phân công thực hiện nhiệm vụ chứng thực tại Nghị định này có tác động như thế nào đến việc thực hiện chứng thực của người dân, thưa ông?
Ông Lê Xuân Hồng: Đối với UBND cấp xã, Nghị định 23/2015/NĐ-CP quy định thẩm quyền chứng thực là UBND cấp xã và người chứng thực là Chủ tịch UBND cấp xã, làm hạn chế việc mở rộng chủ thể thực hiện chứng thực tại UBND cấp xã. Quy định này không còn phù hợp khi thực hiện chính quyền địa phương 02 cấp với khối lượng công việc nói chung và việc chứng thực nói riêng tại địa bàn cấp xã tăng cao (trước đây việc chứng thực còn được thực hiện tại Phòng Tư pháp thuộc UBND cấp huyện). Đây là một trong các nguyên nhân dẫn đến tình trạng quá tải trong thực hiện việc chứng thực tại một số địa phương.
Nghị định số 280/2025/NĐ-CP quy định Chủ tịch UBND cấp xã có thẩm quyền và chỉ đạo, tổ chức thực hiện hoạt động chứng thực trên địa bàn; có thể ủy quyền, phân công thực hiện các việc chứng thực và việc ký, sử dụng con dấu khi thực hiện chứng thực được thực hiện theo quy định pháp luật.
Theo đó, căn cứ quy định của Nghị định số 280/2025/NĐ-CP, quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các văn bản liên quan, Chủ tịch UBND cấp xã có thể: Trực tiếp thực hiện việc chứng thực; Ủy quyền cho người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp mình, ủy quyền cho công chức thuộc UBND cấp mình; Phân công cho Phó Chủ tịch UBND cấp xã, người đứng đầu cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác, đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã có thể phân công cho cấp phó của mình thực hiện nhiệm vụ chứng thực.
Như vậy, cùng với các quy định về cắt giảm, đơn giản hoá thủ tục chứng thực, quy định này giảm tải, giúp tăng tính linh hoạt, chủ động của người thực hiện việc chứng thực, từ đó giải quyết việc chứng thực cho người dân, doanh nghiệp nhanh hơn, hiệu quả hơn.
Giúp giảm giấy tờ, tiết kiệm thời gian, chi phí
Quy định người thực hiện chứng thực không yêu cầu người yêu cầu chứng thực nộp, xuất trình bản chính hoặc bản sao các giấy tờ, tài liệu đã được tích hợp trên VNeID khi người yêu cầu chứng thực đã xuất trình thông tin tương ứng từ VNeID được xem là bước tiến lớn trong cải cách thủ tục hành chính. Vậy ông đánh giá như thế nào về quy định này?
Ông Lê Xuân Hồng: Việc người dân không phải nộp hay xuất trình giấy tờ đã tích hợp trên VNeID giúp giảm giấy tờ, tiết kiệm thời gian, chi phí, đồng thời nâng cao tính chính xác, minh bạch trong giải quyết thủ tục. Đây cũng là bước đi quan trọng thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực chứng thực, hướng tới nền hành chính hiện đại, phục vụ tốt hơn cho người dân và tổ chức.
Thưa ông, sau khi Nghị định được ban hành, Bộ Tư pháp sẽ triển khai thực hiện Nghị định này như thế nào để bảo đảm thống nhất và hiệu quả trong toàn quốc?
Ông Lê Xuân Hồng: Nghị định số 280/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 01/11/2025. Để bảo đảm việc triển khai Nghị định thống nhất và hiệu quả, hiện nay, Bộ Tư pháp đang khẩn trương thực hiện môt số công việc như: Xây dựng kế hoạch/văn bản triển khai; quán triệt nội dung Nghị định đến UBND các cấp, đặc biệt là UBND cấp xã, các cơ quan, tổ chức liên quan;
Bên cạnh đó, tăng cường công tác truyền thông để người dân, xã hội hiểu và thực hiện đúng; tổ chức giao ban, tập huấn, hướng dẫn các cơ quan, tổ chức, trước hết là UBND cấp xã để thực hiện đúng, thống nhất; đồng thời, quá trình triển khai, sẽ tổ chức kiểm tra, chấn chỉnh việc thực hiện…
Thực tế tại một số địa phương vẫn còn tình trạng quá tải khi người dân đến thực hiện chứng thực. Vậy theo ông, cần có giải pháp gì để khắc phục tình trạng này trong thời gian tới?
Ông Lê Xuân Hồng: Trong thời gian qua, Bộ Tư pháp đã và đang triển khai nhiều giải pháp nhằm giảm tải công việc, ách tắc khi giải quyết thủ tục hành chính tại UBND các cấp về công tác tư pháp nói chung và chứng thực nói riêng. Trong thời gian tới, theo tôi, để giảm tải công việc, giải quyết nhanh thủ tục chứng thực cho người dân, doanh nghiệp, cần chú trọng triển khai kịp thời, hiệu quả Nghị định số 280/2025/NĐ-CP của Chính phủ;
Tiếp tục nghiên cứu, rà soát về phân cấp, phân quyền giải quyết thủ tục hành chính cho địa phương; cắt giảm các thủ tục hành chính; khai thác cơ sở dữ liệu, các ứng dụng công nghệ để không yêu cầu cung cấp bản giấy khi chứng thực cũng như đẩy mạnh việc thực hiện trực tuyến;
Đồng thời, cần tăng cường tập huấn, bồi dưỡng, hướng dẫn nhằm nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức làm công tác chứng thực;
Đẩy mạnh xã hội hoá công tác chứng thực, theo đó chuyển giao việc chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký cho các tổ chức hành nghề công chứng tại những địa bàn cấp xã có ít nhất 01 tổ chức hành nghề công chứng đang hoạt động ổn định, hiệu quả;
Bên cạnh đó, quán triệt, tuyên truyền để cơ quan, tổ chức và người dân hiểu, thực hiện đúng quy định về chứng thực và việc thực hiện các thủ tục liên quan đến chứng thực, theo đó không yêu cầu chứng thực những loại giấy tờ mà pháp luật không quy định bắt buộc phải chứng thực khi làm các thủ tục liên quan.
Trân trọng cảm ơn ông!
Kim Liên (thực hiện)
