Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân (trái) tại Họp báo thường kỳ chiều 7/1. Ảnh: VGP/PT
Nghiên cứu thêm phương án rút ngắn thời gian điều chỉnh giá điện
Tại họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương chiều 7/1, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc đã giải đáp một số câu hỏi liên quan đến đề xuất rút ngắn thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân từ 3 tháng xuống còn 2 tháng.
Thông tin về điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, ông Nguyễn Quang Minh, Trưởng Phòng Thị trường điện (Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công Thương) cho biết, năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg ngày 26/3/2024 quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân. Theo đó, Chính phủ đã có điều chỉnh chu kỳ giá bán lẻ điện bình quân tối thiểu từ 6 xuống 3 tháng.
Vì vậy, lộ trình xây dựng cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân từ 3 tháng xuống 2 tháng, Bộ Công Thương đang giao cho Cục Điều tiết điện lực xây dựng nghị định về cơ chế điều chính giá bán lẻ điện bình quân và thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân.
"Đây là nghị định mới, sẽ được xây dựng và ban hành đồng thời với thời gian có hiệu lực của Luật Điện lực (sửa đổi)", ông Minh cho biết.
Tuy nhiên, ông Minh cũng nhấn mạnh, việc xây dựng cơ chế điều chính giá bán lẻ điện bình quân xuống 2 tháng đang là ý tưởng. Cục Điều tiết điện lực đang lấy ý kiến các đơn vị. Phương án này đang lấy ý kiến của rất nhiều đơn vị, đặc biệt là các đối tượng chịu tác động và cần thiết phải có thời gian đánh giá tác động khi điều chỉnh chu kỳ về giá bán lẻ điện bình quân xuống 2 tháng.
Sau khi tổng hợp các ý kiến, Cục Điều tiết điện lực sẽ báo cáo Bộ Công Thương tham mưu cơ chế phù hợp nhất tại thời điểm hiện tại cũng như thời gian sắp tới.
Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết thêm, đề xuất thay đổi chu kỳ điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân là câu chuyện mang tính thị trường. Vì vậy, sẽ còn nhiều nội dung cần nghiên cứu thêm. Bộ Công Thương đã yêu cầu Cục Điều tiết điện lực phải có nghiên cứu và đánh giá rõ tác động của việc điều chỉnh giá bán lẻ 2 tháng một lần, 3 tháng một lần để so sánh, tìm ra hướng hợp lý nhất có thể.
Hiện nay, Bộ Công Thương đang khẩn trương xây dựng các văn bản liên quan đến Luật Điện lực (sửa đổi)
Khẩn trương xây dựng Luật Điện lực (sửa đổi)
Cũng tại họp báo, thông tin về công tác xây dựng văn bản liên quan đến Luật Điện lực (sửa đổi), ông Nguyễn Quang Minh cho biết thêm, hiện nay, Bộ Công Thương đang khẩn trương xây dựng các văn bản liên quan đến Luật Điện lực (sửa đổi).
Theo đó, khi Luật Điện lực (sửa đổi) có hiệu lực, Cục Điều tiết điện lực và Cục Kỹ thật An toàn và Môi trường công nghiệp phải xây dựng tổng cộng có 29 văn bản gồm 7 Nghị nghị và 2 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 20 thông tư. Riêng Cục Điều tiết điện lực xây dựng 21 văn bản quy phạm pháp luật trong tổng số 29 văn bản. Và đến 1/2/2025 khi Luật Điện lực (sửa đổi) có hiệu lực các văn bản pháp luật phải ban hành.
"Có thể nói đây là nỗ lực rất lớn và lần đầu tiên Cục xây dựng một khối lượng văn bản pháp luật lớn như vậy", ông Minh thông tin.
Bên cạnh đó, thông tin về cơ chế chế giá điện hai thành phần, ông Nguyễn Quang Minh cho biết, vào tháng 8/2024, Bộ trưởng Bộ Công Thương có giao Cục Điều tiết điện lực thực hiện nghiên cứu xây dựng đề xuất cơ chế giá điện hai thành phần. Ngoài ra, Bộ Công Thương cũng giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trực tiếp nghiên cứu xuất xây dựng cơ chế giá bán điện hai thành phần và EVN cũng đã báo cáo Bộ một số lần.
"Đây là một trong các chính sách mới ở Việt Nam, tác động đến tất cả các đối tượng khách hàng. Chính vì vậy, Cục đang tiếp tục yêu cầu EVN nghiên cứu số liệu và đánh giá tác động trước khi có đề xuất cụ thể Bộ Công Thương cũng như báo cáo cấp có thẩm quyền, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và cho phép áp dụng theo lộ trình", ông Minh nói.
Theo Dự thảo Nghị định quy định cơ chế thời gian điều chỉnh, căn cứ lập và điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, Bộ Công Thương đề xuất rút ngắn thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân xuống còn 2 tháng kể từ lần thay đổi gần nhất.
Như vậy, dự kiến mỗi năm sẽ có 6 đợt thay đổi giá, thay vì 4 đợt thay đổi giá như hiện nay.
Bên cạnh đó, giá bán điện bình quân được cập nhật hàng quý theo chi phí phát điện. Khi giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành thì giá điện được phép điều chỉnh giảm tương ứng. Khi giá bán điện bình quân tăng từ 2% (thay vì từ 3% như hiện nay) trở lên thì giá điện được phép điều chỉnh tăng.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vẫn có quyền điều chỉnh giá điện khi giá bán lẻ điện bình quân tăng dưới 5%. Trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh tăng 5-10%, EVN được phép điều chỉnh tăng giá sau khi báo cáo và được Bộ Công Thương chấp thuận. Trường hợp cần điều từ 10% trở lên, Bộ Công Thương kiểm tra, rà soát và báo cáo Thủ tướng xem xét, cho ý kiến.
Theo lý giải của Bộ Công thương, giá bán lẻ điện được phản ánh và điều chỉnh theo biến động thực tế của thông số đầu vào, bù đắp chi phí hợp lý, hợp lệ với lợi nhuận nhằm bảo toàn, phát triển vốn kinh doanh của doanh nghiệp phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của từng thời kỳ và cấp độ thị trường điện cạnh tranh. Hiện nay các thông số đầu vào trong tính toán giá điện có sự biến động khá lớn trong thời gian ngắn và cần phải phản ánh kịp thời để hạn chế sự tác động của thông số đầu vào đến mức điều chỉnh giá điện.
Đồng thời, quy định phù hợp với chỉ đạo của Thường trực Chính phủ về "tránh giật cục" trong quá trình điều chỉnh giá điện, có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm. Bộ này cũng cho rằng việc xây dựng Dự thảo nghị định mới, xác định lợi nhuận các khâu nhằm đảm bảo cơ sở thực hiện ngay khi luật Điện lực có hiệu lực từ ngày 1/2/2025.
Phan Trang
