Albrecht Dürer (1471-1528) là một họa sĩ người Đức nổi tiếng khắp châu Âu trong phong trào Phục hưng. Ông sống trong thời kỳ chuyển giao giữa cuối thời Trung cổ và đầu thời kỳ hiện đại.
Quê hương của Dürer là Nuremberg, một trong những trung tâm kinh tế và văn hóa trong thời đại của ông. Điều này đã giúp bậc thầy về khắc gỗ và khắc đồng sớm đạt được danh tiếng.
Niềm đam mê lớn của Dürer là du lịch và nó đã truyền cảm hứng cho các tác phẩm của người họa sĩ tài hoa. Bức tranh "Four Horsemen of the Apocalypse" của Dürer được coi là một trong những tác phẩm vĩ đại nhất trong lịch sử nghệ thuật.
Tuy nhiên, sự việc gần đây khiến nhiều người bất ngờ khi phát hiện bức tranh có tên “Đức Mẹ Đồng trinh và Chúa Hài đồng”của Albrecht Dürer từng được mua với giá chỉ 30 USD (xấp xỉ 700.000 đồng) cách đây khoảng 6 năm.
Sự nghiệp và di sản của Dürer được các thế hệ sau nghiên cứu vô cùng kỹ lưỡng sau khi ông qua đời. Vì thế, việc tìm thấy một tác phẩm chưa từng được biết đến của ông là điều hiếm hoi. Đặc biệt việc bức vẽ được mua với giá chỉ 30 USD càng thu hút sự chú ý.
Theo New York Times, một người đàn ông đã mua bức tranh cùng một chiếc vòng cổ giả ngọc trong buổi bán đồ thanh lý ở Concord, Massachusetts, Mỹ vào năm 2016. Bức tranh vẽ trên vải lanh màu vàng, không có khung. Thời điểm đó, ông không hề biết bức tranh mình mua về thực ra là một tác phẩm nghệ thuật đắt giá.
Ông cất bức tranh trong nhà, thỉnh thoảng đem ra khoe với khách tới chơi. Nhưng bức tranh có gì đó rất thu hút, dù ông không biết nguồn gốc hay ai là người vẽ ra nó.
Hội đồng chuyên gia Bảo tàng Anh tại London sau đó tiến hành giám định và mới phát hiện ra bức tranh là tác phẩm của Albrecht Dürer.
Hành trình bức tranh được giám định cũng khá ly kỳ. Chủ nhân bức tranh là bạn của Brainerd Phillipson, chủ cửa hàng sách hiếm tại Holliston, bang Massachusetts. Năm 2019, Clifford Schorer, doanh nhân kiêm nhà buôn tác phẩm nghệ thuật ở Boston, đã ghé qua cửa hàng để mua một món quà.
Tại đây, Phillipson nói với Schorer rằng bạn mình đang sở hữu bức tranh có thể là của Dürer. Chữ ký A.D ở góc bức tranh "có thể là bằng chứng".
Với tâm trạng đầy hoài nghi vì lần gần nhất một tác phẩm của Dürer được tìm thấy đã cách đây hơn 100 năm, ông Schorer vẫn đến tận nơi để xem bức họa. "Đây hoặc là một kiệt tác hoặc là một bức vẽ mô phỏng hoàn hảo nhất mà tôi từng thấy", Schorer nói.
Schorer đã đặt cọc 100.000 USD cho người chủ để bán bức tranh theo một thỏa thuận được giữ kín. Chỉ biết là Schorer sẽ mất khoản đặt cọc này nếu tác phẩm là giả.
Ba ngày sau, Schorer tới Anh, giao bức tranh cho Jane McAusland, nhà bảo quản tranh, cố vấn cho các viện bảo tàng, đại lý tranh và nhà đấu giá. Ba tuần sau, McAusland nói với Schorer rằng bức tranh đã được nhuộm lại bằng trà hoặc cà phê để làm cũ đi. Nhưng Schorer yêu cầu McAusland kiểm tra lại.
Hôm sau, McAusland trả lời qua email kèm ảnh bức tranh, cho thấy một hình đinh ba chìm, dấu hiệu chỉ có trong tranh vẽ tay của Dürer. Danh họa người Đức ưa dùng loại giấy đặc biệt của Jacob Fugger, người bảo trợ của ông, cũng là một trong những người giàu nhất thời đó. Chỉ có xưởng vẽ của Dürer mới được dùng loại giấy này, vốn in chìm biểu tượng đinh ba của Fugge, theo Christof Metzger, một chuyên gia về tranh Dürer.
Metzger cho rằng bức tranh được hoàn thành năm 1503, khi Dürer vẽ một bức tương tự về Đức mẹ Đồng trinh ngồi trên ghế băng um tùm cỏ. Chuyên gia này nhận định bản vẽ mới được phát hiện là "bức hoàn chỉnh đầu tiên" của Dürer được phát hiện từ năm 1932 tới nay.
Ông Schorer sau đó dành 3 năm và thực hiện 17 chuyến bay tìm đến các chuyên gia hội họa trên khắp thế giới để xác thực tác phẩm này. Đa số đều khẳng định đây đích thực là tuyệt tác của họa sĩ nổi tiếng người Đức và phải trị giá hơn 10 triệu USD (hơn 226 tỷ đồng). Phòng trưng bày Agnews Gallery thì tuyên bố đang lên kế hoạch rao bán bức tranh với "giá 8 con số".
Minh Hoa (t/h)
