Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp
Sáng 20/11, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Nhà giáo.
Điều hành nội dung phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, hôm nay ngày 20/11 là Ngày Nhà giáo Việt Nam, Quốc hội dành trọn phiên họp buổi sáng để thảo luận về dự án Luật Nhà giáo. Phiên họp được truyền hình trực tiếp trên Truyền hình Quốc hội Việt Nam để cử tri và Nhân dân theo dõi.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh, đây là sự trân trọng của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội gửi đến các thế hệ Nhà giáo và ngành Giáo dục – những người đã và sẽ đóng góp to lớn cho sự nghiệp trồng người vẻ vang và cao quý.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội bày tỏ lòng tri ân sâu sắc và gửi lời chúc mừng tốt đẹp nhất tới các nhà giáo lão thành, các đại biểu Quốc hội đã và đang làm việc trong ngành giáo dục cùng gần 1,6 triệu nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục trên mọi miền của Tổ quốc.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, dự án Luật Nhà giáo lần đầu được xây dựng là dự án luật điều chỉnh về đối tượng liên quan đến nhiều luật chuyên ngành. Phạm vi điều chỉnh của dự án luật khá rộng, liên quan đến số đông viên chức là nhà giáo tại các cơ sở giáo dục công lập chiếm tới 2/3 tổng biên chế sự nghiệp của cả nước và đội ngũ ngày càng đông đảo các nhà giáo tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập, thu hút sự quan tâm của đông đảo cử tri.
Trong mối quan tâm chung nhằm thể chế hóa, tạo bước đột phá mạnh mẽ trong thực hiện quan điểm, chủ trương của Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, Cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra đã rất tâm huyết, trách nhiệm trong nghiên cứu xây dựng và thẩm tra dự án luật. Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng đã nhiều lần cho ý kiến về dự án luật. Tại phiên thảo luận tổ cũng đã có 90 lượt ý kiến phát biểu của các đại biểu Quốc hội.
Đại biểu Trần Văn Thức (Đoàn Thanh Hóa) nêu ý kiến thảo luận
Tháo gỡ tình trạng thừa - thiếu giáo viên
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Trần Văn Thức ( Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa) đánh giá dự thảo Luật đã thể chế hóa được quan điểm, chủ trương của Đảng về vị trí, vai trò của đội ngũ nhà giáo trong sự nghiệp phát triển đất nước.
Đi vào nội dung cụ thể, đại biểu bày tỏ quan tâm đến thẩm quyền tuyển dụng, sử dụng nhà giáo. Từ thực tiễn, kinh nghiệm quản lý trong ngành giáo dục, đại biểu Trần Văn Thức cho biết, hiện trạng thừa thiếu giáo viên cục bộ đang ngày càng trầm trọng.
Một trong những nguyên nhân cơ bản là do ở hầu hết các địa phương, cơ quan chuyên môn là sở GDĐT, phòng GDĐT không phải là đơn vị chủ trì, đầu mối về tuyển dụng giáo viên nên không thể chủ động trong việc điều tiết số lượng, cơ cấu đội ngũ theo môn học, cấp học và không chủ động điều tiết được giáo viên thừa, thiếu giữa các đơn vị hành chính trên địa bàn.
Đại biểu đồng tình và thống nhất cao với những quy định giao quyền chủ động cho ngành giáo dục trong việc tuyển dụng nhà giáo. Theo đó, Bộ GD&ĐT, Bộ LĐTB&XH là cơ quan chủ trì xây dựng chiến lược, đề án, kế hoạch phát triển, tổng biên chế đội ngũ nhà giáo thuộc thẩm quyền quản lý trình cấp có thẩm quyền quyết định; điều phối biên chế nhà giáo trong các cơ sở giáo dục công lập theo số lượng được cơ quan có thẩm quyền giao; các cơ quan quản lý giáo dục hoặc cơ sở giáo dục chủ trì trong tuyển dụng nhà giáo.
"Đây chính là quy định rất quan trọng có thể tháo gỡ ngay những vấn đề khó khăn nhất và ngày càng trầm trọng về thừa-thiếu giáo viên từ nhiều năm nay ở nhiều địa phương trong đó có Thanh Hoá", đại biểu Trần Văn Thức nhấn mạnh.
Cũng theo đại biểu, mức lương, mức phụ cấp ưu đãi của nhà giáo (đặc biệt là giáo viên mầm non, phổ thông) hiện đang thấp hơn so với mức lương của cán bộ, công chức ngành khác và đặc biệt là viên chức khối đoàn thể trên cùng địa bàn.
Lương và phụ cấp ưu đãi nghề của nhà giáo chưa tương xứng với hoạt động nghề nghiệp, chưa đủ để đáp ứng nhu cầu về an sinh xã hội, chưa đủ để đảm bảo mức sống, nhất là những giáo viên trẻ, mới vào nghề và sống ở khu vực đồng bằng, thành phố.
Áp lực về thu nhập là một trong những nguyên nhân dẫn tới tình trạng tình trạng không thu hút được người giỏi vào ngành sư phạm, địa phương thiếu nguồn tuyển dụng để bổ sung số giáo viên còn thiếu …
Dự thảo luật với những quy định về chính sách tiền lương, đãi ngộ nhà giáo tại Chương V đã cho thấy rõ việc luật hoá những chủ trương của Đảng trong việc quan tâm đối với đội ngũ nhà giáo; nội dung các chính sách được quy định một cách cụ thể bảo đảm sự tương xứng với vị thế của nhà giáo trong xã hội.
Đặc biệt, dự thảo quy định rõ: Lương cơ bản theo bảng lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp, phụ cấp ưu đãi nghề và các phụ cấp khác tùy theo tính chất công việc, theo vùng...
Những nội dung mới, cụ thể về chính sách tiền lương và các chế độ phụ cấp, chế độ ưu đãi đối với nhà giáo tại dự thảo Luật đang nhận được sự quan tâm, đồng tình rất lớn của cử tri và dư luận xã hội, Chính phủ cũng đã có báo cáo đánh giá tác động một cách rất cụ thể, khách quan đối với các chính sách này.
"Tôi mong muốn và trân trọng đề nghị Quốc hội, các đại biểu Quốc hội xem xét đồng tình ủng hộ để chính sách tiền lương và các chế độ phụ cấp, chế độ ưu đãi đối với nhà giáo tại dự thảo Luật sớm đi vào cuộc sống", đại biểu Trần Văn Thức bày tỏ.
Góp ý về vấn đề tuyển dụng, sử dụng Nhà giáo, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương (Đoàn Quảng Ngãi) cho biết, thực tế hiện nay vẫn còn tình trạng thừa/thiếu giáo viên cục bộ, việc tuyển dụng nhà giáo công tác tại vùng sâu, vùng xa còn khó khăn, thậm chí có những địa bàn không tuyển dụng được giáo viên.
Đại biểu đề nghị cần có sự thống nhất đầu mối quản lý giáo dục, phân cấp, phân công hợp lý để tháo gỡ các nút thắt trong tuyển dụng và sử dụng nhà giáo. Đồng thời cần nghiên cứu bổ sung quy định về bảo lưu chế độ phụ cấp thâm niên đối với nhà giáo được điều động sang cơ quan quản lý giáo dục.
Về quyền và nghĩa vụ của nhà giáo, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương cho rằng đời sống của một bộ phận nhà giáo còn khó khăn, chưa thể sống bằng nghề, chưa được quan tâm và bảo vệ xứng đáng từ xã hội.
Đại biểu đề nghị cần quy định rõ về quyền của nhà giáo liên quan đến việc làm, môi trường làm việc được bảo vệ an toàn, được tôn trọng. Đồng thời cần có chế độ bảo vệ, hỗ trợ phục hồi đối với nhà giáo bị ảnh hưởng từ các hành vi xâm hại, bạo lực; cần rà soát, điều chỉnh quy định về những việc không được làm của nhà giáo.
Về tiền lương và chế độ đãi ngộ, đại biểu Huỳnh Thị Ánh Sương đề nghị cần quan tâm đến đời sống, thu nhập của nhà giáo, đặc biệt là giáo viên mầm non và giáo viên trẻ. Bên cạnh đó, cần rà soát, điều chỉnh về bổ nhiệm, miễn nhiệm nhà giáo giữ chức vụ quản lý ở các cơ sở giáo dục.
Trong khi đó, đại biểu Dương Khắc Mai (Đoàn Đắk Nông) cũng bày tỏ tán thành cao với việc lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang, bậc lương hành chính sự nghiệp.
Đảm bảo thống nhất trong tuyển dụng, sử dụng, quản lý nhà giáo từ trung ương đến địa phươngTuy nhiên, đại biểu đề nghị việc xếp lương cao nhất trong bậc lương phải đi kèm với chất lượng của nhà giáo, bởi tầm quan trọng, vai trò quyết định của hệ thống giáo viên đối với nâng cao chất lượng giáo dục có ý nghĩa quyết định đối với sự phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế.
Cho ý kiến chính sách tiền lương đãi ngộ đối với nhà giáo, đại biểu Trần Quang Minh (Đoàn Quảng Bình) đề nghị đánh giá khách quan thu nhập bình quân của nhà giáo hiện nay so với lĩnh vực khác trong xã hội để từ đó tham mưu cho Chính phủ quy định chi tiết thật phù hợp với thực tế, bảo đảm chế độ ưu tiên nhưng phải bình đẳng, công bằng với các nhóm đối tượng trong ngành.
Nhất là chế độ thu hút nói chung, thu hút vùng miền nói riêng, phụ cấp ưu đãi nghề, ưu đãi trong các cấp học, chế độ biệt phái, điều động, chế độ nghỉ hè, đào tạo, bồi dưỡng,.. nhằm tránh tối đa việc bất bình đẳng trong thu nhập cũng như tạo kẽ hở, tạo đặc quyền đặc lợi, từ đó sinh ra tiêu cực trong đề bạt, bổ nhiệm cán bộ quản lý giáo dục.
Hải Giang
