Công ty Cổ phần Bán lẻ Kỹ thuật số FPT (FPT Retail) là công ty liên kết của Tập đoàn FPT, được thành lập từ tháng 3/2012. Doanh nghiệp sở hữu 2 chuỗi bán lẻ là FPT Shop, F.Studio By FPT và 1 công ty con là Công ty Cổ phần Dược phẩm FPT Long Châu. FPT Retail trở thành công ty đại chúng từ tháng 6/2017 với mã chứng khoán FRT.
Sau hơn một thập kỷ thành lập, tình hình kinh doanh của FPT Retail liên tục trồi sụt khi thị trường bán lẻ thiết bị ICT gặp khó khăn sau những năm bùng nổ, song chuỗi nhà thuốc Long Châu đã cứu cánh và trở thành động lực tăng trưởng chính cho FRT Retail nhờ nhu cầu chăm sóc sức khỏe gia tăng mạnh mẽ sau đại dịch Covid -19.
FPT Shop không còn là “gà đẻ trứng vàng"
Chi tiết về bức tranh kinh doanh, trong 4 năm kể từ 2015 đến 2018, doanh thu FPT Retail đã tăng gần gấp đôi từ 7.951 tỷ đồng lên 15.298 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế cũng tăng 2,4 lần từ 145,7 tỷ đồng lên 347,7 tỷ đồng.
Lợi nhuận của công ty có sự giảm tốc từ năm 2019 khi giảm 30% so với năm trước xuống 204 tỷ đồng, do đầu tư thực hiện chuyển đổi số cho các chuỗi FPT Shop và Long Châu. Đồng thời, FPT Retail cũng tăng tốc mở rộng chuỗi nhà thuốc Long Châu để nhanh chóng gia tăng thị phần sau giai đoạn thử nghiệm thành công.
Thậm chí sang năm 2020 lợi nhuận của FPT Retail còn “bốc hơi” 95% so với cùng kỳ xuống vỏn vẹn 10,2 tỷ đồng. Theo giải trình của công ty, nguyên nhân chủ yếu do tác động của dịch Covid-19 làm sức mua thị trường ICT giảm mạnh. Bên cạnh đó, FPT Retail cũng tiếp tục đẩy mạnh đầu tư mở rộng chuỗi nhà thuốc Long Châu.
Bức tranh kinh doanh của FPT Retail đã khởi sắc hơn vào năm 2021 khi doanh thu tăng 53% lên 22.495 tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế tăng vọt từ 10,2 tỷ đồng cùng kỳ lên 444 tỷ đồng.
Lý giải về đà tăng đột biến của lợi nhuận, công ty cho biết nhờ chuỗi nhà thuốc Long Châu lãi nhẹ thay vì lỗ như cùng kỳ. Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu dùng laptop phục vụ học tập và làm việc tăng cao trong đợt dịch cũng góp phần gia tăng lợi nhuận.
Đến năm 2022, lợi nhuận của công ty quay lại sụt giảm 12% xuống 398 tỷ đồng, do trong quý IV/2022 FPT Retail đối mặt với nhiều bất lợi đến từ tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng trong đợt mở bán sản phẩm mới của Apple, sức mua mặt hàng công nghệ giảm mạnh do bị ảnh hưởng bởi yếu tố vĩ mô, chi phí tài chính liên tục tăng cao do lãi suất tăng và căng thẳng thị trường vốn.
Lợi nhuận năm 2023 của FPT Retail còn xấu hơn khi lần đầu công ty ghi nhận lỗ sau thuế 345,6 tỷ đồng, cách xa mục tiêu đem về 240 tỷ đồng đề ra và con số đạt được cùng kỳ.
Theo lãnh đạo doanh nghiệp, khoản lỗ trên phần lớn do phát sinh một số chi phí như thưởng hiệu quả kinh doanh kết thúc năm FPT Long Châu đã vượt xa kế hoạch 2023, chi phí hủy hàng cận date của FPT Long Châu, chi phí đóng 36 cửa hàng FPT Shop hoạt động không hiệu quả, đầu tư trung tâm tiêm chủng vaccine và đầu tư chuyển đổi số.
Trong năm 2023, doanh thu của FPT Shop không còn đóng góp tỉ trọng lớn trong hệ sinh thái FPT Retail. Doanh thu toàn chuỗi chỉ đạt khoảng 16.137 tỷ đồng, giảm 22% so với cùng kỳ. Trong khi đó, doanh thu chuỗi nhà thuốc Long Châu lại tăng trưởng 60%.
Báo cáo từ FPT Retail cũng cho biết, so với thời điểm đầu năm 2023, FPT Shop đã đóng 31 cửa hàng. Đến cuối năm 2023, chuỗi FPT Shop còn tất cả 755 cửa hàng.
Bước sang quý I/2024, FPT Retail ghi nhận doanh thu tăng 17% lên mức 9.042 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt 61 tỷ đồng, gấp 43 lần so với cùng kỳ và hoàn thành 71% kế hoạch năm 2024. Đây cũng là mức lợi nhuận cao nhất trong 5 quý gần đây của công ty.
Dù vậy, tình hình FPT Shop vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện, doanh thu FPT Shop tiếp tục sụt giảm 21% xuống còn 3.583 tỷ đồng. Hiện doanh thu FPT Shop chỉ còn đóng góp 39% tổng doanh thu của FPT Retail. Trong khi tại cuối năm 2023, tỉ trọng doanh thu của FPT Shop vẫn chiếm gần một nửa.
Tình trạng đóng cửa của chuỗi FPT Shop vẫn tiếp tục diễn ra trong năm 2024. Tính đến hết tháng 5/2024, số cửa hàng FPT Shop còn lại 699 cửa hàng (đã bao gồm 34 cửa hàng F.Studio). Như vậy, chỉ trong hơn 5 tháng đầu năm FPT Shop đã đóng cửa 56 cửa hàng trên hệ thống.
“Phao cứu sinh" FPT Long Châu
Từ năm 2017, FPT Retail đã tiến hành mua lại chuỗi nhà thuốc Long Châu - một thương hiệu lâu đời và có tiếng trong lĩnh vực bán lẻ dược phẩm tại Tp.HCM. Từ đó đến nay, FPT Long Châu đã trải qua nhiều cột mốc đáng nhớ, đặc biệt khi trải qua thời kỳ dịch bệnh, chuỗi nhà thuốc này đã lớn nhanh như “diều gặp gió”.
Trong hai năm 2018 và 2019, FPT Long Châu nhanh chóng có mặt ở 20 tỉnh thành với 68 nhà thuốc. Trải qua năm 2020 đầy biến động mang tính lịch sử, Long Châu đã mở rộng thêm 200 nhà thuốc đạt mốc 400 nhà thuốc vào tháng 12/2021. Với hệ thống rộng khắp, năm 2021, FPT Long Châu ghi nhận doanh thu tăng gấp 3 lần so với cùng kỳ lên 4.000 tỷ đồng.
Bước sang năm thứ 5 dấn thân sang thị trường bán lẻ dược phẩm, trong năm 2022, Long Châu đã đánh dấu cột mốc lớn khi mở cửa hàng thứ 1.000 vào tháng 12, chính thức góp mặt tại 63 tỉnh thành trên toàn quốc.
Dù tình hình kinh doanh của FPT Retail có đi xuống trong năm 2022 nhưng chuỗi nhà thuốc Long Châu vẫn ghi nhận kết quả kinh doanh tăng trưởng nhờ nhu cầu tiêu dùng các mặt hàng dược phẩm ít bị ảnh hưởng trong dịch Covid - 19, cùng với việc nhanh chóng mở rộng vùng phủ. Trong năm 2022, doanh thu FPT Long Châu đạt 9.596 tỷ đồng, tăng gấp 2,4 lần so với năm 2021.
Nếu như năm 2022, nguồn thu từ Long Châu mới chỉ chiếm trên 30% tổng doanh thu của nhà bán lẻ này, thì năm 2023 đã chiếm một nửa tổng nguồn thu 31.850 tỷ đồng của FPT Retail. Theo đó, doanh thu từ Long Châu tăng đến 66% lên gần 16.000 tỷ đồng.
Trong năm 2023, chuỗi Long Châu ghi nhận thành công với hơn 560 nhà thuốc mở mới. Công ty tiếp tục lên kế hoạch mở thêm 400 nhà thuốc trong năm 2024, nâng tổng số cửa hàng cuối năm 2024 lên tới 1.900 cửa hàng.
Quý I/2024, chuỗi nhà thuốc Long Châu tiếp tục là trụ đỡ và động lực chính cho FPT Retail với doanh thu tăng 68% so với cùng kỳ 2023, lên hơn 5.530 tỷ đồng.
Về mạng lưới cửa hàng, đến cuối quý I, FPT Long Châu có tổng cộng 1.587 nhà thuốc, tăng 90 nhà thuốc so với đầu năm 2024. Hiện nay, doanh thu trung bình của mỗi nhà thuốc một tháng đang ở mức 1,2 tỷ đồng. Quý đầu năm 2024, công ty cũng mở mới 41 trung tâm tiêm chủng Long Châu, nâng tổng số trung tâm vaccine lên 51.
Trong lần chia sẻ với Người Đưa Tin, bà Nguyễn Bạch Điệp - Chủ tịch FPT Retail cho biết, ở Việt Nam, số lượng các nhà thuốc nhỏ lẻ lên tới gần 50.000, vì vậy dư địa để mở rộng chuỗi Long Châu còn rất lớn. Đặc biệt là ở những nơi vùng sâu, vùng xa, người dân còn ít tiếp cận với các cửa hàng thuốc đầy đủ nhóm sản phẩm.
Về lâu dài, FPT Retail mong muốn chuỗi nhà thuốc sẽ đưa thêm nhiều dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tới khách hàng chứ không chỉ là thuốc. Đó chính là khai thác phần trên thượng tầng của lĩnh vực dược phẩm giúp mang lại hiệu quả tăng trưởng lâu bền.
“Dư địa cho “cuộc chơi” trong ngành dược phẩm là rất lớn, mỗi người vào sẽ chiếm một phần nào đó. Tôi tin rằng sau một vài năm nữa, “cuộc chơi” sẽ định hình rõ hơn”, người đứng đầu FPT Retail cho hay.
