Nhắc vợ khóa cửa rả cẩn thận, ông cầm đèn pin và tập tài liệu đi bộ đến nhà ông Bài ở cuối làng.
Vừa đi vừa nghĩ ông Thái đến cổng nhà ông Bài lúc nào không hay, đàn chó thấy người lạ ùa ra sủa ầm ĩ, ông Bài vừa bật điện vừa quát đàn chó để ông Thái đi vào.
Nhìn thấy ông Thái cầm tập tài liệu đi cùng ông Bài biết ngay có việc gì đó nên không vội vàng hỏi ông Thái, vừa pha ấm trà nóng ông vừa hỏi thăm chuyện cháu nội ông Thái vừa mới đỗ một trường đại học Quân sự, đó là một điều danh giá cho cái làng quanh năm chân lấm tay bùn này, đứa nào khá lắm cũng chỉ học hết cấp hai, ấy vậy mà thằng bé đỗ được đại học, lại là trường Quân sự nữa nên ông Thái tự hào lắm, nó lại là thằng cháu đích tôn, dứt khoát sau này sẽ làm rạng danh dòng họ.
Chuyện trò một hồi, ông Thái mời cất lời nhờ ông Bài giúp đỡ, chả là vừa rồi làng ông được nhà nước ưu tiên cho mở một điểm trường mầm non cho các cháu theo học đỡ phải đi xa, nhiều hôm mưa rét bố mẹ ngại đưa đón thế là các cháu lại phải nghỉ học. Chính sách của nhà nước thì tốt cho dân quá rồi, nhưng công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng thì hình như chưa ổn, nhiều gia đình có ý kiến chứ không riêng gì nhà ông Thái. Người dân thì ủng hộ thôi nhưng Ban giải phóng mặt bằng làm không thấu tình đạt lý, chưa thống nhất cụ thể được với người dân đã ra quyết định thu hồi đất.
Vô lý nhất là nhà ông Thái, nếu đối chiếu với bản thiết kế điểm trường mầm non thì nhà ông Thái còn cách hàng rào khuôn viên điểm trường hàng chục mét vậy mà vẫn bị thu hồi đất, mà nếu chỉ có đất vườn thì cũng còn được, đằng này thu hồi luôn cái nhà mà có đến 4 thế hệ cùng sinh sống. Ông Thái nói nếu nhà nước thực sự sử dụng đến đất nhà ông thì ông cũng chấp hành cho thu hồi thôi, ông không phản đối gì cả. Dân làng ông xưa nay bao đời luôn chấp hành tốt các quy định của nhà nước nên gia đình ông cũng vậy.
Tối nay ông Thái sang nhờ ông Bài viết giúp cho ông cái đơn khiếu nại, ông muốn khiếu nại cái Quyết định thu hồi đất của ông Chủ tịch huyện, ở làng này có mỗi ông Bài là cán bộ nghỉ hưu, chữ nghĩa hơn người. Ông Thái cũng như mọi người thôi, cứ có việc gì hệ trọng là lại cậy nhờ đến ông ấy.
Ông Bài dường như cũng đã quen với việc mọi người trong thôn nhờ vả nên nhiệt tình giúp đỡ, ông nghĩ phải cần lắm và không thể tự làm được họ mới tìm đến ông. Không phụ lòng trông đợi của ông Thái, ông Bài lấy giấy bút ra và bắt đầu viết.
Ngồi bên cạnh nhìn ông Bài làm việc, ông Thái chợt nghĩ ra, ông bảo ông đi khiếu nại mà ông đã biết mình được làm gì và phải làm đâu, nghĩ là nói ông liền nhờ ông Bài xem giúp cho. Loạt xoạt giở tập tài liệu, ông bài đọc: "khoản 1 Điều 12 Luật khiếu nại năm 2011 quy định người khiếu nại có các quyền sau: Tự mình khiếu nại; Nhờ luật sư tư vấn về pháp luật hoặc ủy quyền cho luật sư khiếu nại để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình; Tham gia đối thoại hoặc ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia đối thoại; Được biết, đọc, sao chụp, sao chép, tài liệu, chứng cứ do người giải quyết khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước; Yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đang lưu giữ, quản lý thông tin, tài liệu liên quan tới nội dung khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu đó cho mình trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày có yêu cầu để giao nộp cho người giải quyết khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước; Được yêu cầu người giải quyết khiếu nại áp dụng các biện pháp khẩn cấp để ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra do việc thi hành quyết định hành chính bị khiếu nại; Đưa ra chứng cứ về việc khiếu nại và giải trình ý kiến của mình về chứng cứ đó; Nhận văn bản trả lời về việc thụ lý giải quyết khiếu nại, nhận quyết định giải quyết khiếu nại; Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm; được bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật; Khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính; Rút khiếu nại"
Nghe ông Bài đọc ông Thái thấy mình được pháp luật quy định nhiều quyền thế khi đi khiếu nại nên cũng thấy yên tâm, ông chỉ lo lắng nhỡ có vấn đề gì họ bắt ông đi tù thì chết. Như hiểu suy nghĩ của ông Thái, ông Bài dặn dò, ngoài các quyền tôi vừa đọc ông còn phải thực hiện các nghĩa vụ sau đây theo quy định tại khoản 2 Điều 12 Luật khiếu nại năm 2011, cụ thể như sau: "Người khiếu nại có các nghĩa vụ sau đây: Khiếu nại đến đúng người có thẩm quyền giải quyết; Trình bày trung thực sự việc, đưa ra chứng cứ về tính đúng đắn, hợp lý của việc khiếu nại; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan cho người giải quyết khiếu nại; chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trình bày và việc cung cấp thông tin, tài liệu đó; Chấp hành quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại trong thời gian khiếu nại, trừ trường hợp quyết định, hành vi đó bị tạm đình chỉ thi hành theo quy định tại Điều 35 của Luật này; Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật. Người khiếu nại thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật".
Ông Bài đọc xong ông Thái gật gù, đương nhiên quyền phải đi kèm với nghĩa vụ, và ông tin chắc ông sẽ thực hiện tốt các quy định trên. Yên tâm vì đã nắm chắc các quy định ông Thái lại nhờ ông Bài tiếp tục viết đơn cho ông. Ông mơ màng nghĩ công lý đang ở gần và điều quan trọng nhất là phải thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.