Ảnh: REUTERS/Zo Andrianjafy.
Ông Rajoelina đã từ chối các yêu cầu từ chức mặc cho việc có ngày càng nhiều các cuộc biểu tình do thanh thiếu niên Gen Z thực hiện.
Trên radio quốc gia, Đại tá Michael Randrianirina tuyên bố quân đội Madagascar đã chiếm quyền điều hành, và cho biết lực lượng này đang giải thể toàn bộ các cơ quan nhà nước ngoại trừ hạ viện và quốc hội.
Ông Randrianirina sau đó cho biết, một uỷ ban do lực lượng vũ trang đề ra sẽ điều hành quốc gia này trong thời gian tối đa 2 năm cùng với một chính phủ chuyển tiếp trước khi tổ chức bầu cử.
Một tuyên bố từ các lãnh đạo quân đội Madagascar viết: "Những cơ quan sau sẽ ngừng hoạt động: Thượng viện, Toà án Hiến pháp Tối cao, Uỷ ban Bầu cử Độc lập Quốc gia, Toà án Công lý Tối cao, Hội đồng Nhân quyền và Pháp quyền Tối cao".
Trong ngày đầy biến động tại quốc gia vùng biển châu Phi này, nhà lãnh đạo 51 tuổi hiện không rõ tung tích đã có ý định ban sắc lệnh giải thể hạ viện.
Tuy nhiên các nhà lập pháp đã nhanh chóng bỏ phiếu và buộc tội ông, khiến quốc gia này rơi vào thế bế tắc theo hiến pháp, và trong tình thế này, lực lượng vũ trang đã chớp thời cơ tuyên bố tiếp quản.
Ông Rajoelina, một tổng thống cầm quyền cũng sau một vụ đảo chính vào năm 2009, đã đưa ra tuyên bố lên án vụ giành quyền lực này.
Quân đội đình chỉ các cơ quan nhà nước
Randrianirina, chỉ huy lực lượng tinh nhuệ CAPSAT vốn là lực lượng đóng vai trò chủ chốt trong cuộc đảo chính năm 2009 của ông Rajoelina, đã tuyên bố từ chối chấp nhận mệnh lệnh của ông trong tuần vừa rồi.
Trong một bài phát biểu trước toàn quốc gia trong tối ngày thứ Hai, ông Rajoelina cho biết đã bị buộc phải di chuyển tới khu vực an toàn do lo ngại cho tính mạng của mình. Một quan chức từ phe đối lập, một nguồn tin quân đội và một nhà ngoại giao nước ngoài cho biết ông đã rời khỏi Madagascar trong ngày Chủ Nhật bằng một máy bay của quân đội Pháp.
Tình trạng bị cô lập của ông trở nên nghiêm trọng hơn trong ngày thứ Ba, khi chính những nhà lập pháp trong bộ máy cầm quyền của ông, những người nắm đa số tại quốc hội, đã bỏ phiếu buộc tội ông dựa trên các tội danh có hành vi đi ngược lại trách nhiệm tổng thống.
Ông Rajoelina đã liên tục cảnh báo về những cố gắng đảo chính xảy ra tại quốc đảo này trong những ngày gần đây.
Ảnh: REUTERS/Siphiwe Sibeko.
Biểu tình leo thang
Những cuộc biểu tình đầu tiên đã nổ ra vào ngày 25/9 tại quốc gia này do tình trạng thiếu nước và điện, và đã nhanh chóng leo thang trở thành một cuộc nổi dậy nhằm chống lại nhiều yếu tố khiến người dân cảm thấy bất mãn, như tham nhũng, điều hành yếu kém và thiếu dịch vụ công.
Làn sóng phẫn nộ này có nhiều điểm tương đồng với các cuộc biểu tình chống cơ quan cầm quyền tại nhiều nước khác trong những ngày gần đây, như Nepal và Morocco.
Trong ngày thứ Ba, tại quảng trường 13/5 của thành phố Antananarivo, dọc tuyến đường chính, hàng ngàn người biểu tình đã xuống đường, diễu hành, hát và vẫy banner lên án Rajoelina là tay sai của chính phủ Pháp dựa trên tư cách công dân kép của ông cũng như việc ông hậu thuẫn quốc gia từng thực dân hoá quốc gia châu Phi này.
Nhiều người đã vẫy cờ Madagascar và chiếc cờ biểu tình đặc trưng của Gen Z với hình ảnh đầu lâu xương chéo từ bộ manga "One Piece".
Fih Nomensanahary, một sinh viên, cùng với 4 người bạn, đã cho biết: "Chúng tôi rất mừng rằng Andry Rajoelina cuối cùng đã không còn ở đây… Chúng tôi có thể bắt đầu lại từ đầu".
Một số người khác có vẻ thận trọng hơn. Rezafy Lova, một cố vấn IT 68 tuổi, nhận định: "Họ cần phải nhanh chóng trao quyền lực lại cho một cơ quan dân sự và tổ chức bầu cử".
Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)
