Bulgaria vừa cho biết nước này có thể dừng quá trình vận chuyển khí đốt Nga đến Trung Âu nếu gã khổng lồ năng lượng Gazprom không tìm ra giải pháp thanh toán trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Đây là diễn biến mới nhất trong câu chuyện về tương lai của nguồn cung năng lượng châu Âu, trong bối cảnh nhu cầu khí đốt dự kiến sẽ tăng trong những tháng mùa đông sắp tới.
"Cựu lục địa" vẫn nhận được một khối lượng nhiên liệu hóa thạch từ Nga qua đường ống, và bất kỳ sự gián đoạn tiềm ẩn nào cũng có thể có tác động lan rộng ra toàn bộ thị trường.
Bulgaria có một đường ống mở rộng mạng lưới được gọi là TurkStream, cho phép trung chuyển khí đốt Nga đến Serbia và Hungary, với phần lớn công suất được Gazprom đặt trước.
Tuy nhiên, gã khổng lồ khí đốt Nga sử dụng Gazprombank – gần đây đã hứng chịu lệnh trừng phạt của Mỹ – để thanh toán cho nhà điều hành lưới điện nhà nước Bulgartransgaz, làm dấy lên câu hỏi về khả năng thanh toán.
Sau khi thỏa thuận quá cảnh khí đốt Nga qua Ukraine hết hạn, đường ống qua Bulgaria thực sự sẽ là con đường duy nhất cho dòng khí đốt của Moscow chảy tới “lục địa già”. Ảnh: Al Jazeera
"Bulgartransgaz sẽ thực hiện nghiêm ngặt hợp đồng của mình và sẽ không cho phép vận chuyển khí đốt nếu dịch vụ chưa được thanh toán", Bộ trưởng Năng lượng Bulgaria Vladimir Malinov nói với các phóng viên tại thủ đô Sofia hôm 10/12.
Đầu tháng này, Moscow đã buộc phải thay đổi thủ tục để khách hàng nước ngoài thanh toán tiền mua khí đốt của mình cho Nga vì lo ngại lệnh trừng phạt của Washington sẽ dẫn đến việc gián đoạn nguồn cung.
Liên minh châu Âu (EU) đang tìm cách giảm thiểu tác động của lệnh trừng phạt để bảo toàn nguồn cung từ Nga cho khối. Hungary bày tỏ lo ngại rằng các biện pháp này đe dọa đến an ninh năng lượng và đã gửi yêu cầu miễn trừ đến Mỹ.
Đường ống qua Bulgaria vận chuyển gần 18 tỷ m3 khí đốt Nga đến Serbia và Hungary hàng năm. Một phần nguồn cung này cũng phục vụ các quốc gia khác ở phía Tây Balkan.
Bulgaria đã nhận được phí quá cảnh lên tới hơn 750 triệu USD kể từ khi tuyến đường liên kết này được đưa vào hoạt động hoàn toàn vào đầu năm 2022.
Theo Bộ trưởng Malinov, Bulgartransgaz cho đến nay đã nhận được tất cả các khoản thanh toán đến hạn, lưu ý rằng "vẫn còn thời gian" để thu xếp khi lệnh trừng phạt của Mỹ có hiệu lực hoàn toàn vào ngày 20/12. Ông nói thêm rằng nguồn cung cho tháng 12 có thể được đảm bảo.
"Từ bây giờ, chúng tôi đang chờ đề xuất của Gazpromexport", đơn vị xuất khẩu của nhà cung cấp Nga, ông Malinov cho biết.
Bulgaria, cùng với Ba Lan, là một trong những quốc gia đầu tiên ở EU bị cắt nguồn cung khí đốt Nga qua đường ống vào tháng 4/2022 sau khi Điện Kremlin yêu cầu sử dụng đồng Rúp để thanh toán cho các lô hàng.
Năm ngoái, Sofia đã cố gắng áp dụng mức thuế khoảng 20% giá cho tất cả các chuyến hàng quá cảnh khí đốt Nga, nhưng đã buộc phải từ bỏ mức thuế này do áp lực từ Budapest.
Trong một diễn biến khác, một thỏa thuận khác của Gazprom về quá cảnh khí đốt Nga qua Ukraine đến các quốc gia EU khác sẽ hết hạn vào ngày 31/12, làm dấy lên thêm nhiều câu hỏi về cách khí đốt Nga sẽ tiếp tục chảy đến châu Âu.
Sau khi thỏa thuận quá cảnh khí đốt Nga qua Ukraine hết hạn, đường ống qua Bulgaria thực sự sẽ là con đường duy nhất cho dòng khí đốt của Moscow chảy tới "lục địa già".
Minh Đức (Theo Bloomberg, Euractiv)
