Bà Phạm Thị Hương - Phó Trưởng Ban Quản lý Công viên địa chất Lạng Sơn cho biết, Công viên địa chất Lạng Sơn được thành lập năm 2021, đến năm 2023 điều chỉnh phạm vi ranh giới lên 8 huyện, thành phố, diện tích khoảng 4.842 km2, dân số khoảng 627.000 người (chiếm 58% diện tích và 78% dân số toàn tỉnh). Hiện nay, chúng tôi đã trình bộ Hồ sơ lên UNESCO và đang hoàn thiện các tiêu chí về hạ tầng và cảnh quan, dự kiến cơ bản xong trước tháng 7/2024 để đón đoàn chuyên gia thẩm định danh hiệu CVĐC toàn cầu Lạng Sơn, hướng tới mở cửa cho công chúng tham quan, khai thác phát triển du lịch bền vững.
Công viên địa chất Lạng Sơn có tổng cộng 4 tuyến với 38 điểm du lịch đang được triển khai. Hành trình khám phá các tuyến chủ yếu đi qua trục đường quốc lộ 1A, 1B, 4B và 279 thuận tiện. Mỗi tuyến có từ 7 đến 11 điểm tham quan đa dạng khác nhau.
Khám phá thế giới Thượng Ngàn là hành trình tham quan đầu tiên gắn với màu áo Xanh của Thánh Mẫu Thượng Ngàn. Tuyến du lịch này có 8 điểm, quãng đường khoảng 120km, khởi nguồn từ đền Bắc Lệ của huyện Hữu Lũng vốn là địa điểm nổi tiếng trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt, nơi đặt Trung tâm thông tin CVĐC. Ngoài tham quan di sản địa chất đặc trưng thung lũng núi đá vôi, trên tuyến còn có các điểm Thung lũng thần tiên Đồng Lâm thơ mộng, các làng bản homestay yên bình của người Tày xã Hữu Liên, khu di tích lịch sử ải Chi Lăng, chứng tích của các vụ phun trào núi lửa lục địa.
Hành trình về miền Thiên giới là tuyến du lịch số 2 gắn với màu áo Đỏ của Thánh Mẫu Liễu Hạnh với 11 điểm tham quan, quãng đường khoảng 130km. Mở đầu là cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, qua đền Mẫu Đồng Đăng đến các điểm dọc quốc lộ 1B về miền quê hương cách mạng Bắc Sơn anh hùng. Những địa danh như cầu Khánh Khê, rừng hồi Xứ Lạng, hang Thẩm Khuyên - Thẩm Hai, dòng sông ngầm tại điểm du lịch sinh thái suối Mỏ Mắm, ký ức biển Khuổi Nọi nơi thành lập đội Cứu quốc quân đầu tiên của QĐND Việt Nam, đến Vườn quýt Hang Hú độc đáo, Bảo tàng Khởi nghĩa Bắc Sơn… đã gắn các giá trị di sản địa chất, quá trình tiến hóa sự sống tiêu biểu của loài người tiền sử lâu đời nhất Việt Nam, từ nền Văn hóa Bắc Sơn cho đến vùng quê hương cách mạng quật khởi yên bình ẩn hiện trong thung lũng lúa vàng tạo nên một hành trình tham quan kỳ thú.
Cuộc sống dân dã nơi trần thế là tuyến du lịch số 3 gắn với màu Vàng đặc trưng của tượng đồng nguyên bản các vị Thánh Mẫu. Có 9 điểm tham quan trên hành trình khoảng 130km, khởi nguồn từ huyện Bắc Sơn. Du khách có dịp đón bình mình trên làng bản văn hóa Tày xã Quỳnh Sơn, trải nghiệm nghề làm ngói âm dương thủ công truyền thống, những cánh rừng hồi Văn Quan xanh ngút mắt, đến cảnh quan cát-tơ thung lũng đá vôi, thăm đền Chầu Mười linh thiêng giữa núi rừng, trải nghiệm nghề làm cao khô Vạn Linh với đồng bào dân tộc Nùng, tận mắt chiêm ngưỡng các hóa thạch động vật biển kỷ Devonian gần 400 triệu năm trước hay hóa thạch Cúc đá huyện Chi Lăng, chinh phục Hang Gió kỳ vĩ… đây xứng đáng là những trải nghiệm thú vị.
Khám phá Thủy cung là chủ đề của tuyến du lịch số 4, gắn với màu áo Trắng của Thánh Mẫu Thoải, có 10 điểm tham quan trên quãng đường khoảng 80km. Bắt đầu từ chùa Tam Thanh, theo quốc lộ 4B đi về hướng Lộc Bình. Qua chùa Bắc Nga thâm nghiêm cổ kính, hành trình đến với vùng núi Mẫu Sơn ẩn hiện trong mây núi quanh năm trong lành mát mẻ. Đến đài quan sát ngắm toàn cảnh vùng trũng Na Dương, nơi được ví như “cửa sổ nhìn về thế giới cổ đại”, nơi phát hiện hàng loạt hóa thạch niên đại khoảng 40 triệu năm trước, một địa điểm quan trọng thu hút sự quan tâm nghiên cứu tìm hiểu và khám phá. Hành trình còn qua các điểm thác Bản Khiếng, chùa Tiên, đền Mẫu Thoải linh thiêng…
Lan Phương