Nhiều cặp đôi đã quan tâm đến khám sức khoẻ trước khi kết hôn
Trước kia, khi chuẩn bị kết hôn, các cặp đôi thường quan tâm nhiều hơn đến việc chuẩn bị điều kiện vật chất cho cuộc sống gia đình trong tương lai, không quan tâm đầy đủ đến kỹ năng sống, sức khỏe sinh sản. Việc khám và kiểm tra tình trạng sức khỏe, khả năng sinh con và phát hiện sớm các bệnh tật, điều trị bệnh cũng như việc thực hiện các biện pháp dự phòng bị buông lỏng.
Đó là một phần nguyên nhân dẫn đến việc sinh con ngoài ý muốn, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, xảy ra sự bất hòa trong ứng xử giữa hai vợ chồng... Những vấn đề này đều có ảnh hưởng trực tiếp đến tình cảm, hạnh phúc gia đình.
Trước khi kết hôn, vợ chồng chị K (Hà Nội) đã đi khám sức khoẻ tiền hôn nhân, tiêm đầy đủ các loại văc-xin để phòng bệnh. Chị cho biết, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân còn kiểm tra về chất lượng tinh trùng của người chồng, kiểm tra gen, nhóm máu, yếu tố di truyền có ảnh hưởng đến thai nhi không…
Tại phòng khám đa khoa Bà Triệu (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), nhiều thanh niên trên địa bàn quận Hai Bà Trưng đã được khám tổng quát: cân đo, đo huyết áp, mạch; khám mắt; khám tai mũi họng; răng hàm mặt; khám nội; khám ngoại và da liễu. Các thanh niên cũng được thực hiện các xét nghiệm viêm gan B, viêm gan C, tổng phân tích nước tiểu, nhóm máu, xét nghiệm HIV và thực hiện các xét nghiệm khác theo chỉ định của bác sĩ.
Trong quá trình khám, các thanh niên được các bác sĩ tư vấn và giải đáp các thắc mắc có liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản, kế hoạch hóa gia đình, phòng tránh lây nhiễm bệnh qua đường tình dục, phát hiện sớm, điều trị kịp thời các bệnh di truyền... Những trường hợp khi khám phát hiện hoặc nghi ngờ có bệnh hoặc mang gen bệnh di truyền sẽ được Trung tâm Y tế quản lý, theo dõi để tiếp tục tư vấn điều trị, tầm soát và chẩn đoán sàng lọc trước sinh.
Việc khám sức khỏe trước khi kết hôn giờ đây đã trở thành việc làm quan trọng của thế hệ trẻ hiện nay. Trong quá trình khám sức khoẻ sẽ phát hiện sớm những nguy cơ về bệnh tật của bản thân, xa hơn nữa là sức khỏe của con và đặc biệt để duy trì hạnh phúc gia đình bền vững. Chị Nguyễn Thị Mai (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội) cho biết, chị tham gia khám sức khoẻ trước khi kết hôn vào tháng 12 âm lịch năm nay. “May mắn là kết quả khám không có gì bất thường” - chị Mai vui vẻ nói.
Là một cán bộ đoàn năng nổ, chị Trần Thị Thu Trang, Bí thư đoàn thanh niên Trung tâm y tế quận Bắc Từ Liêm cho biết, chị luôn ý thức việc thực hiện tư vấn, khám sức khoẻ trước hôn nhân. Thông qua tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn giúp thanh niên bước vào cuộc sống vợ chồng một cách tự tin nhất; phòng ngừa được các vấn đề về bệnh tật để sinh ra những đứa con khỏe mạnh. “Việc khám sức khỏe trước hôn nhân không chỉ đơn thuần thể hiện sự quan tâm đến sức khỏe của mình mà còn là thể hiện trách nhiệm đối với người chồng/vợ của mình.
Khi khám sức khỏe trước khi kết hôn, thanh niên sẽ được tư vấn để bắt đầu một cuộc sống lành mạnh, an toàn mà vốn trước đó chưa có kinh nghiệm. Thanh niên được tư vấn để chuẩn bị mang thai, sinh ra những đứa con khỏe mạnh. Dự phòng các bệnh lý, dị tật bẩm sinh cho con trong tương lai, chuẩn bị cho phụ nữ có điều kiện sức khỏe để mang thai và sinh con an toàn. Tránh gặp phải những rắc rối trong đời sống tình dục, tránh gặp phải những bệnh tật liên quan đến cơ quan sinh sản” - chị Trang nói.
Theo chị Trang, mô hình khám tư vấn sức khoẻ tiền hôn nhân là vô cùng bổ ích không chỉ với chị mà còn nhiều bạn trẻ khác.” Trước khi kết hôn chúng em được khám, tư vấn nhiệt tình, chu đáo, biết được các nguy cơ mà mình có thể mắc phải khi kết hôn để phòng tránh”.
Hà Nội thí điểm thành lập mô hình khám sức khoẻ tiền hôn nhân
Đánh giá cao vai trò của khám sức khoẻ trước khi kết hôn, TS. Vũ Duy Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Dân số Hà Nội cho biết: Tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước kết hôn trên địa bàn Hà Nội đang tăng lên khá nhanh trong những năm gần đây. Nếu như năm 2022, tỷ lệ này chỉ đạt 31,9% thì đến năm 2023 tăng lên 53,7% và trong 6 tháng năm 2024 đã đạt 63%.
Tuy nhiên, hiện nay trên địa bàn thành phố chưa có sự kết nối giữa những người có nhu cầu khám sức khỏe trước kết hôn với các cơ sở y tế. Nhiều người được tư vấn, tuyên truyền khám sức khỏe trước kết hôn nhưng không biết khám ở đâu, khám những gì. Thậm chí, có người đi khám sức khỏe thông thường cũng tưởng là đã được khám sức khỏe trước kết hôn.
Từ năm 2022, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành quyết định về việc phê duyệt đề án mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh đến năm 2030, trong đó chỉ tiêu đề án giao là tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đến năm 2025 đạt ít nhất 85% và năm 2030 đạt ít nhất 95%. Để thực hiện chỉ tiêu đề án giao, Sở Y tế Hà Nội đã có kế hoạch triển khai mô hình thí điểm về công tác này trong năm 2024. Chi cục Dân số Hà Nội đã lựa chọn quận Bắc Từ Liêm thực hiện thí điểm mô hình cung cấp dịch vụ tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn.
Từ tháng 4/2024, Trung tâm Y tế quận Bắc Từ Liêm đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai mô hình thí điểm này. Ngoài ra, tại phòng tư vấn của Trung tâm Y tế quận Bắc Từ Liêm đã thực hiện tư vấn trực tiếp cho 64 người, tư vấn qua điện thoại được 156 cuộc. Đối tượng tư vấn trong độ tuổi từ 16 đến 30, hầu hết là các cặp vợ chồng chuẩn bị sinh con và các bạn học sinh, sinh viên…
Chi cục trưởng Chi cục Dân số Hà Nội cho biết, mục đích của mô hình này nhằm nâng cao hiệu quả các hoạt động cung cấp dịch vụ tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn. Sau thí điểm, Hà Nội sẽ tiến tới nhân rộng trên địa bàn toàn thành phố để góp phần bảo đảm hôn nhân bền vững và nâng cao chất lượng dân số của Thủ đô.
BS.CKII Nguyễn Văn Tý, Giám đốc Trung tâm y tế (TTYT) quận Bắc Từ Liêm cho biết, mô hình thì điểm cung cấp dịch vụ tư vấn và khám sức khỏe trước khi kết hôn tại địa bàn được thực hiện đến nay đã được 5 tháng. Nhiệm vụ chủ yếu đã thực hiện là: Xây dựng và triển khai thực hiện Kế hoạch chi tiết, sắp xếp, trang trí phòng tư vấn, tài liệu truyền thông... đảm bảo quy định về chuyên môn, không gian phòng tư vấn.. đáp ứng được các quyền của khách hàng đối với dịch vụ.
Tính đến nay TTYT quận đã phối hợp Quận đoàn và Ban Chỉ đạo dân số các phường tổ chức được 50 cuộc truyền thông cho đoàn viên thanh niên và nhân dân trên địa bàn phường với 2.868 người tham dự, cấp phát được 500 tờ rơi tuyên truyền. Nội dung truyền thông được sự hưởng ứng tích cực từ các cặp vợ chồng chuẩn bị sinh con, các nam nữ, đoàn viên, thanh niên trong độ tuổi sinh đẻ và mọi người dân tham dự.
“TTYT quận tổ chức triển khai khám sức khỏe cho nam, nữ trước khi kết hôn theo nguyên tắc tự nguyện, đảm bảo bí mật riêng tư và đảm bảo theo các quy định hiện hành. Trường hợp nghi ngờ sẽ được hướng dẫn tiếp tục khám chuyên khoa sâu để xác định bệnh và hướng dẫn điều trị” - BSCKII Nguyễn Văn Tý nhấn mạnh.
BSCK1 Vũ Phương Lan, Trung tâm y tế quận Bắc Từ Liêm nhấn mạnh: Việc thăm khám sức khỏe tiền hôn nhân giúp cho các cặp đôi chuẩn bị kết hôn có thể bước vào đời sống vợ chồng một cách tự tin với lối sống tình dục an toàn và sẵn sàng chào đón những em bé khỏe mạnh. Đối với người chưa có nhiều kinh nghiệm trong chuyện phòng the, việc khám sức khỏe tiền hôn nhân và sự tư vấn của bác sĩ sẽ giúp họ chuẩn bị kiến thức, tâm lý đúng cho cuộc sống vợ chồng. Thông qua đó, họ sẽ tránh được các rắc rối trong đời sống tình dục, những bệnh lý mới xuất hiện liên quan đến đường sinh sản hoặc hậu quả từ bệnh tật có từ trước có thể ảnh hưởng đến quá trình sinh sản và thai nghén.
Với các cặp đôi đang có dự định sinh con, khám tiền hôn nhân là sự chuẩn bị tốt nhất cho quá trình sinh nở; giúp phát hiện và điều trị sớm một số bệnh lý có thể gây ảnh hưởng tới vấn đề tình dục, mang thai và sinh đẻ.
