Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển trong nước (Bộ Công Thương)
Ngày 21/10, Thủ tướng Chính phủ vừa ban hành Quyết định số 2326/ QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu của Chiến lược phấn đấu tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng bình quân 11 đến 11,5%/năm. Chiến lược phấn đấu đến năm 2030, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng (chưa loại trừ yếu tố giá) tăng bình quân 11 đến 11,5%/năm.
Ông Trần Hữu Linh, Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển trong nước (Bộ Công Thương) đã có cuộc trao đổi với Báo Điện tử Chính phủ về những giải pháp để thực hiện thắng lợi những mục tiêu phát triển thị trường bán lẻ do Chính phủ đề ra.
Nâng cao chất lượng hàng hóa tại thị trường nội địa
Chính phủ vừa ban hành Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó xác định mục tiêu tăng trưởng bình quân 11 - 11,5 %/năm tới năm 2030. Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước xác định những trụ cột nào trong phát triển thị trường bán lẻ hiện đại để đảm bảo thực hiện thắng lợi mục tiêu Chính phủ đề ra?
Cục trưởng Trần Hữu Linh: Gần đây, Chính phủ đã ban hành Chiến lược phát triển thị trường bán lẻ Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và đặt mục tiêu là mức tăng trưởng là có khoảng trên dưới 11%. Điều này cho thấy là sự quan tâm của Chính phủ đối với thị trường bán lẻ trong nước.
Và thực tế, những năm gần đây, tốc độ tăng trưởng của thị trường bán lẻ rất sôi động. Năm 2024, thị trường bán lẻ nội địa của Việt Nam đã tăng trưởng khoảng 9 - 9,5%. Đặc biệt, 9 tháng năm 2025, tốc độ tăng trưởng thị trường bán lẻ của Việt Nam đã đạt gần 11%.
Về phía Bộ Công Thương, để phát triển thị trường bán lẻ, chúng tôi tập trung vào 3 trụ cột chính:
Thứ nhất, về mặt cơ chế chính sách, Bộ Công Thương bám sát các chính sách đã được Chính phủ phê duyệt liên quan đến phát triển hạ tầng bán lẻ như: quy hoạch và phát triển các hệ thống logistics, các vùng logistics…
Thứ hai, về phát triển hạ tầng bán lẻ, chúng ta cần tiếp tục phát triển và hiện đại hạ tầng bán lẻ từ chợ truyền thống, cửa hàng tiện lợi… đến siêu thị, trung tâm thương mại. Trong đó, chú trọng tăng số lượng, tiếp cận thị trường theo hướng hiện đại, bởi hiện nay tốc độ phát triển thương mại điện tử vô cùng lớn.
Thứ ba, nâng cao chất lượng hàng hóa tại thị trường nội địa. Đây là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng mà Bộ Công Thương hướng đến. Chúng tôi đã liên tục đưa ra nhiều khuyến nghị nhà sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm bên cạnh việc đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, chống gian lận thương mại nhằm khôi phục lòng tin cho người tiêu dùng.
Phiên livestream mang lại doanh thu 'khủng' tại Tuần lễ Nông sản Việt Nam 2025
Thương mại điện tử - kênh phân phối hiệu quả
Theo Chiến lược vừa được phê duyệt, thương mại điện tử sẽ chiếm khoảng 15 - 20 % tổng mức bán lẻ đến năm 2030. Ông đánh giá thế nào về hiện trạng e-commerce của Việt Nam và đâu là biện pháp then chốt để đạt được con số đó?
Cục trưởng Trần Hữu Linh: Mức tăng trưởng của thương mại điện tử ở Việt Nam trong khoảng 3 năm trở lại đây đều đứng TOP đầu khu vực với mức tăng 20 - 23%/năm. Những số liệu này cho thấy thương mại điện tử ngày càng có vai trò quan trọng với thị trường bán lẻ của chúng ta.
Đơn cử như, trước đây chúng ta vẫn nghĩ nông sản không phù hợp với việc bán trên mạng, chỉ phù hợp với kinh doanh ở các kênh truyền thống ở ngoài chợ hay siêu thị,… Nhưng hiện nay, với thương mại điện tử, sản phẩm nông sản từ hoa quả, rau, gạo đến nông sản chế biến đều được rao bán trên mạng hiệu quả.
Tỉ trọng thương mại điện tử trong tổng quy mô bán lẻ của cả thị trường Việt Nam đang chiếm khoảng 10% và riêng năm 2025, con số này được dự báo sẽ tăng trưởng đột biến với doanh thu bán lẻ trên thương mại điện tử khoảng 32 - 35 tỷ USD, chiếm khoảng gần 11% tổng mức bán lẻ.
Tuy nhiên, tôi cho rằng con số này chưa phản ánh đủ tiềm năng của thị trường bán lẻ tại Việt Nam. Chúng ta cần nhìn nhận thương mại điện tử là kênh phân phối cực kỳ hiệu quả cho thị trường bán lẻ, đối với tất cả các hàng hóa của Việt Nam; thông qua các website thương mại điện tử, sàn giao dịch thương mại điện tử; thông qua các mạng xã hội, thông qua các hình thức mua sắm như livestream bán hàng trực tiếp....
Kỳ họp Quốc hội tới đây, nếu như Luật Thương mại điện tử được Quốc hội thông qua sẽ là chính sách quan trọng mở ra sân chơi mới cho thương mại điện tử phát triển ổn định, bền vững tại Việt Nam. Tôi tin rằng, các sàn giao dịch thương mại điện tử, các hình thức bán hàng như livestream càng ngày càng giúp cho sản phẩm của Việt Nam đến với người tiêu dùng trên cả nước, xa hơn là vươn ra quốc tế.
Hàng Việt phải thuyết phục được người Việt
Trong Chiến lược, một trong các định hướng trọng tâm là "phát triển chuỗi liên kết sản xuất - phân phối và cửa hàng hiện đại để tăng cạnh tranh quốc gia". Theo ông, đâu là giải pháp hỗ trợ để doanh nghiệp Việt Nam có thể mang sản phẩm phân phối nội địa và vươn ra thị trường quốc tế?
Cục trưởng Trần Hữu Linh: Một trong những vấn đề của bán lẻ Việt Nam hiện nay là giá cả hàng hóa, đôi lúc đôi chỗ còn chưa phù hợp với túi tiền của tất cả mọi người dân. Chính vì vậy, muốn thúc đẩy thị trường bán lẻ, phải tìm cách để giảm chi phí.
Nhưng muốn giảm chi phí hạ tầng bán lẻ thì hạ tầng logistics rất quan trọng. Làm sao chúng ta có thể liên kết được từ khâu nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng thông qua kênh trung gian, đó chính là các hệ thống phân phối; làm sao chúng ta kết nối được giữa nhà sản xuất đến người tiêu dùng thông qua hệ thống phân phối một cách trơn tru nhất và chi phí thấp nhất để qua đó giá hàng hóa sẽ giảm đi và mang đến lợi ích cho người tiêu dùng.
Để làm việc này, Bộ Công Thương, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đang triển khai rất nhiều biện pháp, từ cơ chế chính sách cho đến phối hợp cùng với địa phương để quy hoạch các trung tâm logistics; các khu, cảng, trạm, kho hàng, bến bãi…; chuyển đổi chợ truyền thống thành các cửa hàng mua sắm hiện đại, nâng cấp thành trung tâm mua sắm mới hiện đại.
Không dừng lại ở đó, chúng ta cũng có thể phát triển được những kênh mua sắm mới, như là thông qua outlet - hình thức rất phổ biến ở nước ngoài giúp đưa hàng hóa trực tiếp từ nhà máy, từ người sản xuất đến tận cửa hàng sẽ giảm đi chi phí vận chuyển rất nhiều.
Hiện nay, chúng tôi đang phối hợp với các địa phương quy hoạch lại các kho hàng, bến bãi, các trung tâm logistics để qua đó có thể cải thiện được kênh phân phối, rút ngắn thời gian, khoảng cách và chi phí giữa nhà sản xuất đến tay người tiêu dùng.
Còn về xuất khẩu, muốn xuất khẩu một cách bền vững, các doanh nghiệp, các nhà sản xuất Việt Nam phải có nền tảng năng lực sản xuất tiêu thụ nội địa mạnh rồi sau đó chúng ta mới xuất khẩu bền vững được. Bởi, nếu không có nền tảng vững vàng từ chính thị trường nội địa, khi thị trường thế giới có thay đổi, biến động sẽ ảnh hưởng đến năng lực xuất khẩu.
Để giúp doanh nghiệp nâng cao nội lực, thời gian qua, Bộ Công Thương cũng như Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước đã triển khai nhiều hoạt động thông qua các hệ thống phân phối hiện đại để đưa hàng Việt lên kệ, từ đó, sẽ lựa chọn được những sản phẩm hàng Việt có đủ tiêu chuẩn quốc tế để hướng đến xuất khẩu.
Cùng với đó, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước cũng xây dựng chương trình Gold Global để để nâng cao chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Chương trình hướng đến các mặt hàng nông sản nhằm hướng dẫn, nâng cao chất lượng hàng hóa cho doanh nghiệp định hướng xuất khẩu. Hàng hóa sẽ được nâng cao theo tiêu chuẩn của các hệ thống phân phối, các tập đoàn với bán lẻ trong nước và nước ngoài bởi họ là những người thiết lập ra các tiêu chuẩn cho người tiêu dùng, định hướng dẫn dắt người tiêu dùng và cũng là những nhân tố có kinh nghiệm quốc tế qua đó có thể tư vấn giúp cho doanh nghiệp để đưa sản phẩm ra được nước ngoài.
Phan Trang (thực hiện)
