Quy hoạch phải đi đôi với phân cấp, phân quyền
Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, chiều 10/5, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.
Thảo luận về nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, sau khi Quốc hội khoá XIV ban hành Luật Quy hoạch, đã có nhiều văn bản hướng dẫn Luật được ban hành, triển khai. Tuy nhiên, đến nay xuất hiện nhiều vấn đề gây ách tắc.
Từ đó, Chủ tịch Quốc hội đề nghị sửa Luật Quy hoạch lần này phải hoàn thiện được hệ thống quy hoạch tích hợp, đồng bộ, đảm bảo sự liên kết giữa các quy hoạch quốc gia - tỉnh - vùng, tránh chồng chéo, mâu thuẫn.
Khi Quốc hội thông qua chính quyền 2 cấp, phải quy định rõ cơ chế phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương trong lập, thẩm định, thực hiện quy hoạch, tăng cường các yếu tố phát triển bền vững, biến đổi khí hậu và áp dụng chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI vào quy hoạch.
Chủ tịch Quốc hội phát biểu tại phiên họp tổ (Ảnh: Media Quốc hội).
Theo Chủ tịch Quốc hội: Việc sửa đổi Luật Quy hoạch lần này trước mắt để phục vụ cho sắp xếp lại địa giới hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo thẩm quyền từ Quốc hội, Chính phủ, địa phương. Tránh tình trạng một danh mục dự án đã được Quốc hội quyết định nhưng địa phương vẫn phải lên làm việc với các bộ, ngành để chuyển quy hoạch đất, sử dụng đất, dẫn đến vướng mắc.
"Sửa luật Quy hoạch phải đi đôi với đẩy mạnh phân cấp, phân quyền. Quốc hội ban hành Luật, Chính phủ ban hành Nghị định hướng dẫn, Bộ ban hành Thông tư, HĐND các địa phương ban hành Nghị quyết hướng dẫn, để thực hiện sao cho đồng bộ", Chủ tịch Quốc hội nói.
Đối với các nội dung còn ý kiến khác nhau, chưa được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu tiếp tục nghiên cứu, đánh giá, có sự tổng kết thực tiễn để sửa đổi Luật Quy hoạch sao cho toàn diện.
Việc phân cấp thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch thực hiện quy hoạch quy định trong Luật sửa đổi lần này cần phải đổi mới mạnh mẽ, thực hiện phân cấp, phân quyền theo chủ trương của Đảng.
Cụ thể, phân cấp thẩm quyền của Quốc hội cho Chính phủ để xác định các vùng cần lập quy hoạch vùng và quyết định quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia.
Phân cấp thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ cho các Bộ trưởng, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố quyết định danh mục các dự án ưu tiên đầu tư trong kế hoạch thực hiện quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh. "Việc phân cấp, phân quyền hướng đến giải quyết nhanh các thủ tục hành chính", ông Mẫn nhấn mạnh.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị Uỷ ban Kinh tế Tài chính phối hợp với Bộ Tài chính rà soát những vướng mắc ở quá khứ, hiện tại và dự báo tương lai để tháo gỡ.
Đảm bảo minh bạch, công khai trong quy hoạch
Nhấn mạnh quy hoạch là lĩnh vực rộng liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, Chủ tịch Quốc hội đề nghị việc sửa đổi, bổ sung quy hoạch cần được xem xét tương quan với các luật khác như Luật Đất đai, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Điện lực, Luật Bảo vệ môi trường, Luật Địa chất khoáng sản, Luật Biển Việt Nam, Luật Tài nguyên môi trường biển và hải đảo, Luật Tài nguyên nước… để bảo đảm đồng bộ.
Theo Chủ tịch Quốc hội, Luật Quy hoạch lần này phải hoàn thiện được hệ thống quy hoạch tích hợp, đồng bộ, đảm bảo sự liên kết giữa các quy hoạch quốc gia - tỉnh - vùng (Ảnh: Hữu Thắng).
Lấy ví dụ ở nước ngoài, mỗi tỉnh, mỗi địa phương đều có sa bàn thể hiện quy hoạch dài hạn và công khai để người dân được biết, trong khi tại Việt Nam, có khi quy hoạch bị thay đổi theo từng nhiệm kỳ của lãnh đạo, Chủ tịch Quốc hội đề nghị quy hoạch phải đảm bảo tính minh bạch.
"Phải quy định rõ việc công khai thông tin quy hoạch, lấy ý kiến nhân dân, nhất là các nhóm ảnh hưởng trực tiếp trong quy hoạch. Cùng với đó, thiết kế cơ chế giám sát độc lập để đảm bảo quy hoạch không bị điều chỉnh tuỳ tiện", Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nói.
Mặt khác, quá trình triển khai quy hoạch đòi hỏi phải tăng cường cơ chế thực thi và giám sát.
"Quốc hội, HĐND các địa phương, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, nhân dân phải cùng tham gia giám sát. Nếu quy hoạch công khai, minh bạch, được giám sát, nhân dân đồng thuận thì việc triển khai mới khả thi", ông nói.
