Giáo dục truyền thống, bồi đắp, phát huy tinh thần “Ba đảm đang” trong thời đại mới
Mặt khác, trong giữ gìn, phát huy truyền thống tốt đẹp phải đảm bảo sự kế thừa và tính biện chứng. Cụ thể là phải biết loại bỏ những yếu tố tiêu cực, phản tiến bộ của quá khứ; biết giữ lại những yếu tố tích cực, tiến bộ; biết cải biến các yếu tố tích cực, tiến bộ đó cho phù hợp với điều kiện mới, hoàn cảnh mới; biết sáng tạo ra những yếu tố hoàn toàn mới mà các thế hệ đi trước hoặc không có khả năng, hoặc không có điều kiện để thực hiện.
60 năm đã trôi qua nhưng dấu ấn phong trào “Ba đảm đang” vẫn không hề phai nhạt, mãi là niềm tự hào, sợi chỉ đỏ kết nối các thế hệ phụ nữ Hà Nội. Trong mỗi giai đoạn lịch sử, tinh thần của phong trào “Ba đảm đang” luôn được Hội LHPN Thành phố tuyên truyền, giáo dục, vận dụng, phát huy phù hợp với tình hình, đặc biệt là kinh nghiệm trong xây dựng tổ chức phong trào thiết thực, sáng tạo, hiệu quả, trong xây dựng người phụ nữ Thủ đô đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.
Nhìn lại quá trình phát triển của Hội LHPN Việt Nam, Hội LHPN TP Hà Nội, công tác giáo dục truyền thống luôn được coi trọng và đảm bảo sự kế thừa và tính biện chứng; các thế hệ phụ nữ hôm nay luôn trân trọng, giữ gìn, bồi đắp, phát huy truyền thống tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam. Nhờ đó, đã 60 năm đi qua nhưng tinh hoa, hồn cốt “Ba đảm đang” vẫn hiện hữu trong thế hệ phụ nữ ngày nay. Có khác chăng là nội hàm, cách thức, phương pháp thực hiện “Ba đảm đang” của phụ nữ đã được cải biến cho phù hợp; đã biết sáng tạo ra những yếu tố mới phù hợp yêu cầu của thời kỳ cách mạng mới. Đó là phẩm chất “Anh hùng - Bất khuất - Trung hậu - Đảm đang” trong kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, đã được giữ lại và thêm yếu tố mới để trong phẩm chất đạo đức của phụ nữ Việt Nam thời kỳ CNH, HĐH đất nước là “Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang” hay chuẩn mực của phụ nữ Thủ đô ngày nay là “Trung hậu - Sáng tạo - Đảm đang - Thanh lịch”.
Trong gia đình, phụ nữ là “người mẹ, người thầy đầu tiên của con người”, là người trao truyền, kết nối các giá trị truyền thống tốt đẹp của gia đình Việt Nam giữa các thế hệ. Trong xã hội, phụ nữ là người làm nên truyền thống, người giữ gìn, phát huy, lan tỏa truyền thống tốt đẹp, để truyền thống trở thành động lực cho sự phát triển. Giáo dục truyền thống là một nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của các cấp Hội Phụ nữ. Được theo dõi hoạt động của Hội LHPN TP Hà Nội trong thời gian khá dài, có thể khẳng định rằng: Hội LHPN TP Hà Nội đã rất quan tâm, chú trọng, thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục truyền thống bằng nhiều hình thức đa dạng, hấp dẫn.
Xây dựng người phụ nữ Thủ đô thời đại mới
Kế thừa từ phong trào “Ba đảm đang”, các phong trào thi đua của Hội LHPN Hà Nội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đã và đang có sức lan tỏa và tác động rộng lớn, công tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm, từng bước động viên, khuyến khích đông đảo phụ nữ phấn đấu học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, hình thành tác phong công nghiệp trong lao động sản xuất, kinh doanh… Qua việc tổ chức các phong trào thi đua nhiều mô hình làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh có hiệu quả và ý nghĩa xã hội sâu sắc đã được nhân rộng như: Tổ chức Tuần lễ vàng tiết kiệm vì phụ nữ nghèo, nuôi lợn nhựa tiết kiệm, hũ gạo tình thương, tiết kiệm trong tiêu dùng, sinh hoạt, cải tiến lề lối làm việc… hàng trăm công trình, phần việc được các cấp Hội đăng ký và triển khai thực hiện có hiệu quả: Xây dựng, sửa chữa nhà tình nghĩa, tặng mái ấm tình thương, giếng nước nghĩa tình, nâng cấp trang thiết bị cho nhà trẻ, mẫu giáo, đảm nhận các đoạn đường, tuyến phố xanh - sạch - đẹp và nở hoa... với tổng trị giá hàng tỷ đồng, góp phần tô đẹp truyền thống “Ba đảm đang”, ngày càng khẳng định vai trò, sự đóng góp tích cực của các tầng lớp phụ nữ vào những thành tựu chung của Thủ đô thời kỳ đổi mới, cụ thể:
Trong lĩnh vực kinh tế: Nhiều chị em vươn lên là nhà quản lý, nữ chủ doanh nghiệp năng động, sáng tạo, phát triển nhiều ngành nghề mới, tích cực nghiên cứu, cải tiến ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất kinh doanh; tập trung nâng cao kiến thức khởi sự doanh nghiệp, quản trị và xây dựng thương hiệu, kỹ năng bán hàng trên kênh, sàn thương mại điện tử phù hợp với xu thế tất yếu của nền kinh tế thị trường, kỹ năng giao tiếp, ứng xử trong kinh doanh được nâng lên rõ nét. Chất lượng và trình độ tay nghề chuyên môn của hàng vạn lao động nữ được nâng lên, tạo ra sản phẩm phong phú, chất lượng cao, góp phần tăng tiêu dùng hàng hóa nội địa, tăng kim ngạch xuất khẩu của Thủ đô.
Trong lĩnh vực văn hóa - xã hội: Các tầng lớp phụ nữ Thủ đô đã và đang tích cực thực hiện một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVII (nhiệm kỳ 2020 - 2025) đề ra là: “…Chú trọng phát triển văn hóa và con người Hà Nội trên cơ sở phát huy truyền thống Thăng Long - Đông đô - Hà Nội ngàn năm văn hiến, anh hùng…Xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, phát triển toàn diện với những giá trị nhân văn và tinh thần yêu nước, yêu Hà Nội sâu sắc”. Hội LHPN Thành phố đã chú trọng công tác tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức qua việc thực hiện đề án “Văn hóa ứng xử người phụ nữ Hà Nội”, nét đẹp thanh lịch của người phụ nữ Thủ đô và tuyên truyền giáo dục phẩm chất đạo đức người phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng gia đình văn hoá, nâng cao đời sống, tinh thần của nhân dân và nhận thức xã hội về bình đẳng giới.
Với số đông trong lực lượng lao động toàn ngành giáo dục, đội ngũ nữ giáo viên và cán bộ quản lý thi đua dạy tốt, học tốt, giỏi việc trường, đảm việc nhà, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu giáo dục quốc gia, chủ động, mạnh dạn đẩy mạnh công tác xã hội hoá giáo dục và đào tạo. Nữ trí thức tích cực vận dụng kiến thức tham gia phản biện xã hội, xây dựng chính sách về những vấn đề có liên quan đến phụ nữ và trẻ em; nhiều nhà khoa học nữ miệt mài, trăn trở ngày đêm với các công trình nghiên cứu khoa học thiết thực, hiệu quả. Sự nỗ lực của chị em đã góp phần tích cực phát triển nền giáo dục, khoa học công nghệ của Thủ đô...
Cùng với việc tham gia lao động sản xuất và hoạt động xã hội, phụ nữ Thủ đô luôn giữ vai trò quan trọng trong xây dựng gia đình văn minh, hạnh phúc. Với phẩm chất nhân hậu, vị tha, những người bà, người mẹ, người vợ trong mỗi gia đình đã không quản khó khăn vất vả chăm sóc người thân, nuôi dậy con cháu chăm chỉ học tập, phát triển năng khiếu, giữ gìn giá trị văn hoá gia đình truyền thống, ngăn chặn các tệ nạn xã hội xâm nhập vào gia đình. Hàng năm có trên 80% gia đình Thủ đô đạt tiêu chuẩn Gia đình văn hoá có sự đóng góp to lớn của mỗi người phụ nữ.
Từ thực tiễn phong trào đã xuất hiện nhiều tấm gương phụ nữ Hà Nội “Ba đảm đang” trong thời đại mới trên các lĩnh vực như: PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội Nữ trí thức Hà Nội; Nghệ nhân HàThị Vinh, Chủ tịch Hiệp hội Làng nghề và thủ công mỹ nghệ Hà Nội, Giám đốc Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh; Nghệ nhân Phan Thị Thuận, Giám đốc Công ty TTHH Dâu tằm tơ Mỹ Đức; bà Bùi Thị Hải Yến, Bí thư Đảng ủy, TGĐ Công ty cổ phần Hanel, Chủ tịch Hiệp Hội Nữ doanh nhân Hà Nội; Nghệ nhân Nhân dân Phan Thị Kim Dung; bà Đặng Thị Lợi, Phó Chủ tịch Hội Người khuyết tật huyện Phú Xuyên; bà Cao Thị Thủy, Giám đốc Hợp tác xã sản xuất kinh doanh nông nghiệp Đoàn Kết, xã Phương Tú, huyện Ứng Hòa; Trung tá Bùi Thị Hạnh, Đội phó Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an quận Đống Đa; bà Nguyễn Thị Hòe, Chủ tịch Hội LHPN thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm...
Tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, giáo dục, phát huy truyền thống “Ba đảm đang”
Thủ đô Hà Nội ngàn năm văn hiến, trái tim của cả nước, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và hội nhập quốc tế của đất nước; nơi lưu giữ, lan tỏa và cũng là nơi khởi nguồn hình thành những giá trị tinh hoa văn hóa truyền thống quý báu của dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sau 40 năm đổi mới, Thủ đô Hà Nội đã đạt được những thành tựu to lớn, tạo đà cho sự phát triển bứt phá trong giai đoạn tiếp theo. Trong lịch sử bảo vệ, xây dựng và phát triển Thủ đô, phụ nữ tự hào đã đóng góp xứng đáng, góp phần hun đúc nên những truyền thống quý báu, cần được tiếp tục trân trọng, giữ gìn, kế thừa, bồi đắp, phát huy trong xây dựng người phụ nữ Thủ đô thời đại mới có tri thức, có đạo đức, có sức khoẻ, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và đất nước, phấn đấu đạt chuẩn mực “Trung hậu - Sáng tạo - Đảm đang - Thanh lịch”.
Để phát huy cao độ vai trò, nội lực, tinh thần làm chủ, tinh thần “Ba đảm đang” của phụ nữ trong giai đoạn mới, công tác tuyên truyền, giáo dục, phát huy truyền thống “Ba đảm đang” trong xây dựng người phụ nữ Thủ đô thời đại mới cần được Hội LHPN Thành phố và các tầng lớp phụ nữ Thủ đô tiếp tục quan tâm, thực hiện tốt. Trong đó, cần lưu ý một số vấn đề sau:
Thứ nhất, các cấp Hội luôn ý thức giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của phong trào “Ba đảm đang”, đề cao lòng tự hào, tự tôn dân tộc, phát huy những giá trị văn hóa tinh hoa của Thủ đô và của phụ nữ, xây dựng nét đẹp văn hóa người Hà Nội thanh lịch, văn minh. Quán triệt đầy đủ và vận động phụ nữ Thủ đô thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TU, ngày 19/2/2024 của Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng về xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh” và Chương trình số 06-CTr/TU, ngày 17/3/2021 của Thành ủy Hà Nội “Chương trình phát triển văn hóa; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021 - 2025”; gắn với việc “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Phụ nữ Thủ đô tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình văn minh hạnh phúc”; xây dựng người phụ nữ Thủ đô thời đại mới có tri thức, có đạo đức, có sức khoẻ, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và đất nước; phấn đấu đạt chuẩn mực phụ nữ Thủ đô “Trung hậu - Sáng tạo - Đảm đang - Thanh lịch”, rèn luyện phẩm chất đạo đức người phụ nữ Việt Nam “Tự tin - Tự trọng - Trung hậu - Đảm đang”.
Thứ hai, quan tâm bồi dưỡng về chính trị, tư tưởng, bản lĩnh của hội viên, phụ nữ; động viên, hỗ trợ phụ nữ vươn lên phát triển toàn diện về trí tuệ, thể chất, tinh thần, chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng nghề nghiệp, ứng dụng có hiệu quả những kiến thức mới trên các lĩnh vực, nhất là công nghệ thông tin, chuyển đổi số; động viên chị em phát huy nội lực, tinh thần hợp tác, tương thân tương ái, xây dựng các mối quan hệ xã hội giàu tính nhân văn, có lối sống trong sạch, làm mạnh, ứng xử Thanh lịch - Văn minh, phù hợp đạo lý, truyền thống tốt đẹp của dân tộc, của Thủ đô; Chủ động giải quyết những vấn đề đặt ra đối với bản thân và gia đình.
Thứ 3, nghiên cứu đổi mới phương thức tuyên truyền giáo dục truyền thống bằng nhiều hình thức hội thảo, tọa đàm, nói chuyện truyền thống, tri ân, tôn vinh những cá nhân, tập thể điển hình trong các phong trào thi đua, các cuộc vận động, xây dựng các thước phim tài liệu... Chú trọng đưa công nghệ thông tin vào công tác tuyên truyền giáo dục, lan tỏa các giá trị truyền thống; kết hợp giáo dục truyền thống với với kỹ năng sống giúp phụ nữ phát triển, hoàn thiện bản thân. Trong đó, đặc biệt quan tâm giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ.
Thứ 4, trong quá trình thực hiện công tác tuyên truyền, cần thường xuyên nghiên cứu nắm bắt thực tiễn những vấn đề đặt ra để tham mưu cấp ủy Đảng quan tâm lãnh đạo, chính quyền các cấp phối hợp, hỗ trợ, nhằm đảm bảo tính thiết thực, hiệu quả của công tác tuyên truyền, giáo dục truyền thống cho phụ nữ.
Thứ 5, bản thân mỗi phụ nữ Thủ đô phải luôn ý thức về vị trí, trách nhiệm trong gia đình và xã hội, phát huy vai trò của mình trong tuyên truyền giáo dục truyền thống tốt đẹp của phụ nữ. Mỗi chị em trong gia đình phải là người lưu giữ, trao truyền, lan tỏa giá trị tuyền thống tốt đẹp của gia đình, của dân tộc, của phụ nữ, gắn với sự sáng tạo, cải biến phù hợp hiện đại. Đồng thời mỗi chị em phải là một tấm gương sống cho con cháu, và các thế hệ tiếp nối noi theo. Chuẩn mực Phụ nữ Hà Nội “Trung hậu - Sáng tạo - Đảm đang - Thanh lịch” không chỉ là chuẩn mực riêng của người Phụ nữ Thủ đô, mà là chuẩn mực của mọi người Phụ nữ sống tại Thủ đô Hà Nội. Do đó, mỗi Phụ nữ đang sinh sống, làm việc ở Hà Nội, dù là quê quán ở đâu, đáng làm việc gì, cũng cần thấm nhuần và tự giác thực hiện chuẩn mực “Trung hậu - Sáng tạo - Đảm đang - Thanh lịch” của Phụ nữ Thủ đô để góp phần nhỏ bé của mình vào xây dựng hình ảnh con người Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế qua hình ảnh những người phụ nữ ở Hà Nội. Đó cũng chính là góp phần và công cuộc xây dựng Hà Nội ngàn năm văn hiến - Thành phố vì hòa bình.
(*) Lược ghi Tham luận Hội thảo phong trào phụ nữ “Ba đảm đang - giá trị lịch sử và thời đại”.
