Trong những năm qua, Nhà nước ta đã tiến hành nhiều đợt đặc xá cho hàng vạn phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt được trở về với cộng đồng xã hội và gia đình, được nhân dân trong nước đồng tình, ủng hộ và dư luận quốc tế đánh giá cao, khẳng định tính ưu việt của chế độ xã hội chủ nghĩa.
Mặc dù số lượng người được đặc xá lớn, nhưng tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội vẫn được bảo đảm, không xảy ra phức tạp do người được đặc xá gây nên, phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống và làm ăn lương thiện.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình dự Lễ công bố Quyết định đặc xá tại Trại giam Phú Sơn 4 - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Năm 2025 là năm có nhiều sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, là năm bản lề của kỷ nguyên mới. Với ý nghĩa đặc biệt như vậy, Đảng và Nhà nước ta chủ trương thực hiện đặc xá năm 2025 trong 2 đợt: Đợt 1 vào dịp kỷ niệm 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và đợt 2 vào dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9 với phạm vi, quy mô, điều kiện, diện đối tượng được mở rộng hơn so với những năm trước theo quy định của pháp luật để có thêm nhiều người được đặc xá hơn.
Trong đợt 1, Chủ tịch nước đã quyết định đặc xá cho 8.055 người. Trong đợt 2 này, Chủ tịch nước Lương Cường đã ký, ban hành Quyết định đặc xá cho 13.915 phạm nhân đang chấp hành án phạt tù và 5 người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, có đủ điều kiện được hưởng đặc xá năm 2025 (đợt 2), trong đó tại Trại giam Phú Sơn 4 có 435 phạm nhân được đặc xá (316 phạm nhân nam và 119 phạm nhân nữ).
Tỉ lệ người được đặc xá tái phạm tội là rất thấp
Phát biểu tại buổi Lễ, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Hội đồng tư vấn đặc xá, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình gửi tới các đại biểu, cán bộ, chiến sĩ Trại giam Phú Sơn 4 lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công, chúc phạm nhân trại Phú Sơn 4 dồi dào sức khỏe, chúc hơn 14 nghìn phạm nhân được đặc xá hôm nay về đoàn tụ với gia đình trong niềm vui mong mỏi, sớm ổn định cuộc sống và mãi mãi là người lương thiện.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, kế thừa và phát huy truyền thống nhân đạo ngàn đời của dân tộc Việt Nam, nhiều năm qua, chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước ta đã được thể hiện nhất quán qua hàng chục lần đặc xá, trao cơ hội làm lại cuộc đời cho hàng chục vạn người lầm lỗi. Riêng từ năm 2009 đến nay đã có hơn 90 ngàn phạm nhân được hưởng niềm vui đoàn tụ với gia đình và cộng đồng.
Kết quả thực tiễn đã khẳng định đây là một chủ trương hoàn toàn đúng đắn. Tỷ lệ người được đặc xá tái phạm tội là rất thấp (tỷ lệ tái phạm tội của đợt đặc xá năm 2024 chỉ là 0,13%). Con số này là minh chứng sống động cho hiệu quả của công tác giáo dục, cải tạo trong các cơ sở giam giữ và sự thành công của các chính sách tái hòa nhập cộng đồng. Điều đó cho thấy, công tác đặc xá luôn được triển khai một cách thận trọng, chặt chẽ, công khai, minh bạch, đảm bảo chính sách nhân đạo được thực thi mà vẫn giữ vững an ninh trật tự, kỷ cương phép nước, được Nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao.
Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, từng hồ sơ đặc xá được xét duyệt kỹ lưỡng, thận trọng, đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ và đúng pháp luật - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, trong đợt đặc xá lần này, mặc dù thời gian gấp, khối lượng công việc rất lớn và phạm vi rà soát được mở rộng, Hội đồng tư vấn đặc xá, Bộ Công an cùng các bộ, ngành liên quan đã làm việc với tinh thần khẩn trương, trách nhiệm cao nhất. Từng hồ sơ đã được xét duyệt một cách kỹ lưỡng, thận trọng, đảm bảo công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ và đúng pháp luật.
"Hôm nay, trong không khí trang nghiêm trên khắp cả nước, các quyết định đặc xá của Chủ tịch nước được long trọng công bố. Đây là sự khoan hồng của pháp luật, đồng thời còn là sự tin tưởng, là sự ghi nhận của Đảng, Nhà nước và Nhân dân dành cho những người đã thực sự nỗ lực học tập, cải tạo tiến bộ", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu và ghi nhận, biểu dương những nỗ lực lớn của các đồng chí trong Hội đồng tư vấn đặc xá, Bộ Công an và các cơ quan liên quan đã làm việc hết sức khẩn trương, trách nhiệm, kỹ lưỡng, thận trọng, công bằng và khách quan.
Hãy để quá khứ tội lỗi khép lại và không bao giờ tái phạm
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhắn nhủ tới những người được đặc xá: Hãy để quá khứ tội lỗi khép lại và không bao giờ tái phạm - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
"Giờ đây, có lẽ giây phút mà các anh, chị mong chờ nhất là thời khắc được trở về, đoàn tụ cùng gia đình, ôm lấy những người thân yêu, hòa nhập với xã hội; cánh cửa cuộc đời một lần nữa dang rộng trước mắt. Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và Hội đồng tư vấn đặc xá, tôi nhiệt liệt chúc mừng các anh, các chị phạm nhân của Trại giam Phú Sơn 4 được hưởng đặc xá trong đợt này", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu.
Nhấn mạnh, đặc xá mới chỉ là sự khởi đầu trên con đường mới. Con đường phía trước chắc chắn sẽ không chỉ có hoa hồng. Sẽ có những khó khăn, thách thức của cuộc sống mưu sinh, có thể có cả những ánh mắt e dè, định kiến đâu đó và cả những cám dỗ, lôi kéo của người xấu, nhưng Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình tin tưởng với những gì đã được học tập, rèn luyện và nghị lực đã được tôi luyện ở nơi này, các anh, chị được đặc xá có đủ bản lĩnh để vượt qua những khó khăn đó.
Đồng thời, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhắn nhủ tới những người được đặc xá: Hãy để quá khứ tội lỗi khép lại và không bao giờ tái phạm. Những năm tháng phải trả giá sau song sắt chắc chắn là một bài học đau xót và đắt giá, không chỉ của riêng anh, chị mà còn là nỗi dằn vặt của cha mẹ, vợ con, và của những người thân yêu. Từ hôm nay, hãy để những lỗi lầm đó mãi mãi ở lại phía sau cánh cổng trại giam, để vui vẻ, tự tin bước tiếp chặng đời còn lại.
Cùng với đó, hãy sống một cuộc đời có ích trong niềm tin yêu và yên tâm của gia đình. Phía trước là cơ hội để các anh, các chị sống một cuộc đời lương thiện, trở thành người con hiếu thảo, người chồng, người cha có trách nhiệm, người công dân tốt cho xã hội. Không có gì quý giá hơn niềm vui đoàn tụ gia đình, không có gì vui vẻ hơn việc nhìn thấy các anh, chị trở thành một người lương thiện, có ích. Đây chính là mong mỏi của Đảng, Nhà nước và người thân.
"Dân tộc ta đang tràn trề khí thế, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng vì hạnh phúc của nhân dân. Các anh chị cần và phải trở thành thành viên tích cực có trách nhiệm trong công cuộc chấn hưng đất nước, chứ không phải là những cản trở", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhắn nhủ.
Đối với các phạm nhân chưa được hưởng đặc xá lần này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình mong các anh, chị không nản lòng. Chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước luôn rộng mở cho những ai thực tâm hối cải. Cần tiếp tục nỗ lực phấn đấu, chấp hành nghiêm nội quy, tích cực học tập, cải tạo để sớm đến ngày được đoàn tụ.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Chủ tịch Hội đồng tư vấn đặc xá trao “Giấy chứng nhận đặc xá” cho người được đặc xá - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Tạo mọi điều kiện thuận lợi để những người được đặc xá nhanh chóng hòa nhập
Để công tác tái hòa nhập cộng đồng đạt hiệu quả cao, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đề nghị các cấp ủy, chính quyền địa phương phải có kế hoạch cụ thể, thực hiện hiệu quả Nghị định số 49 ngày 17/4/2020 của Chính phủ quy định chi tiết Luật Thi hành án hình sự về tái hòa nhập cộng đồng; Quyết định số 22 ngày 17/8/2023 của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với những người chấp hành xong án phạt tù (cho đến nay, khi thực hiện các Quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, đã có hơn 6.000 người chấp hành xong án phạt tù được vay vốn với số tiền trên 500 tỷ đồng để đầu tư phát triển sản xuất, phát triển kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống, đây là kết quả rất có ý nghĩa). Đồng thời kêu gọi các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và toàn thể Nhân dân luôn dang rộng vòng tay, không kỳ thị, tạo mọi điều kiện thuận lợi để những người được đặc xá nhanh chóng hòa nhập, cùng chung tay xây dựng cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cũng ghi nhận và biểu dương những cống hiến thầm lặng của cán bộ, chiến sĩ Cục Cảnh sát quản lý trại giam (C10) nói chung và Trại giam Phú Sơn 4 nói riêng; cho rằng các đồng chí chính là những người thầy trong một môi trường giáo dục đặc biệt, đã vượt qua muôn vàn khó khăn, vất vả để cảm hóa, giáo dục phạm nhân, giúp họ từ bỏ thói hư tật xấu, tích cực học tập, cải tạo, trở thành người lương thiện; mong muốn rằng thời gian tới các đồng chí tiếp tục phát huy, lập nhiều thành tích hơn nữa trong nhiệm vụ quản lý, giáo dục phạm nhân và xây dựng đơn vị trong sạch, vững mạnh để phát triển toàn diện.
"Một lần nữa, tôi chúc các vị đại biểu và toàn thể các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc và luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ trên cương vị công tác của mình. Chúc các anh, chị phạm nhân được đặc xá chân cứng đá mềm, vững bước trên con đường mới, nhanh chóng ổn định cuộc sống, xây dựng gia đình hạnh phúc, góp phần xây dựng quê hương giàu đẹp, đất nước phồn vinh. Chúc các anh, chị phạm nhân đang chấp hành án tại trại giam Phú Sơn 4 luôn giữ vững niềm tin và ý chí, nỗ lực thi đua, phấn đấu học tập, lao động, cải tạo tốt hơn nữa để sớm trở về đoàn tụ với gia đình và xã hội", Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu.
Trong đợt 2 đặc xá năm 2025, Trại giam Phú Sơn 4 có 435 phạm nhân được đặc xá (316 phạm nhân nam và 119 phạm nhân nữ) - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Vô cùng biết ơn Đảng và Nhà nước đã luôn bao dung độ lượng
Là phạm nhân được đặc xá đợt này, chị Hoàng Kim Oanh (sinh năm 1979, Thái Nguyên) chia sẻ niềm vinh dự được đại diện cho 435 anh chị phạm nhân Trại giam Phú Sơn 4 được đặc xá phát biểu cảm tưởng của mình.
Theo chị Hoàng Kim Oanh, bản thân vi phạm pháp luật từ năm 2020 khi do thiếu suy nghĩ, sự nhận thức hiểu biết về pháp luật còn hạn chế nên đã bị kết án phạt tù với mức án 8 năm 6 tháng. Quá trình cải tạo, tu dưỡng tại Trại giam Phú Sơn 4, chị đã được sống, học tập, lao động cải tạo trong một môi trường ổn định, được sự quan tâm dìu dắt của các cán bộ Trại giam Phú Sơn 4, đã luôn giúp đỡ, động viên giáo dục để các phạm nhân chấp hành tốt nội quy cơ sở giam giữ, thực hiện tốt các điều kiện, tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù. Từ đó bản thân chị đã nhận thấy được mình phải luôn cố gắng tu dưỡng, rèn luyện bản thân, yên tâm tư tưởng cải tạo để được hưởng những chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước.
Trong suốt thời gian chấp hành án phạt tù vừa qua, chị cho biết đã luôn cố gắng rèn luyện bản thân, tu dưỡng đạo đức, phấn đấu lao động cải tạo, hoàn thành mọi công việc lao động, tham gia nhiệt tình vào các phong trào thi đua cải tạo do Trại giam phát động, tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao. Chính sự nỗ lực của bản thân và sự khoan hồng của Đảng và Nhà nước, chị và các phạm nhân khác của Trại giam Phú Sơn 4 vinh dự được nhận quyết định đặc xá của Chủ tịch nước.
"Niềm hạnh phúc được trở về nhà, trở về mái ấm gia đình, tái hòa nhập cộng đồng là niềm vui khôn xiết với chúng tôi những phạm nhân được đặc xá năm nay. Chúng tôi vô cùng biết ơn Đảng và Nhà nước đã luôn bao dung độ lượng, có những chính sách khoan hồng đối với những người phạm tội như chúng tôi, để chúng tôi có được cơ hội sớm làm lại cuộc đời, hoàn lương và trở thành một công dân có ích cho xã hội", chị Hoàng Kim Oanh chia sẻ.
Chị cùng các phạm nhân được đặc xá ngày hôm nay hứa và quyết tâm khi trở về với gia đình, địa phương sẽ sớm ổn định cuộc sống, luôn chấp hành tốt mọi chủ trương đường lối chính sách Đảng, pháp luật của Nhà nước, các quy định của địa phương và đặc biệt trở thành một người công dân có ích cho xã hội, không tái phạm tội để không phụ lòng sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước, của các cán bộ đã luôn quan tâm, động viên giúp đỡ.
Phạm nhân được đặc xá này cũng muốn nhắn gửi đến tất cả các anh chị phạm nhân đang chấp hành án phạt tù chưa được hưởng đặc xá hãy luôn cố gắng tu dưỡng rèn luyện bản thân, luôn tin tưởng những đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, phấn đấu trong học tập, lao động cải tạo, chấp hành tốt các quy định, vì đó là con đường ngắn nhất để các anh chị phạm nhân sớm được trở về với gia đình và xã hội.
Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trịnh Mạnh Linh, Ủy viên Hội đồng tư vấn đặc xá trao “Giấy chứng nhận đặc xá” cho người được đặc xá - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
Cũng tại buổi lễ, phạm nhân Lỗ Mạnh Hùng là phạm nhân hiện đang chấp hành án phạt tù tại Đội 20, Phân trại số 1, Trại giam Phú Sơn 4 - đại diện cho những phạm nhân chưa được được đặc xá năm 2025, phát biểu cảm tưởng và đăng ký quyết tâm học tập, lao động cải tạo.
Gửi gắm đến những anh chị được đặc xá tha tù trong dịp này, phạm nhân Lỗ Mạnh Hùng mong muốn, qua những bài học đắt giá của cuộc đời, qua những năm tháng học tập, cải tạo trong trại giam và bằng khát vọng cháy bỏng được hoàn lương, các anh chị sẽ dần vững bước trên đường đời, sớm ổn định cuộc sống, góp phần công sức xây dựng quê hương đất nước ngày càng giàu mạnh và không vi phạm pháp luật.
Niềm vui vỡ òa ngày trở về với gia đình, người thân - Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng
"Còn chúng tôi, những phạm nhân tiếp tục chấp hành án phạt tù tại Trại giam sẽ luôn quyết tâm và xin hứa với Đảng và Nhà nước, xin hứa trước Ban Giám thị và Hội đồng cán bộ sẽ tiếp tục cố gắng không ngừng phấn đấu tu dưỡng rèn luyện bản thân, vươn lên trong học tập, lao động cải tạo. Luôn tin tưởng tuyệt đối với chủ trương đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, chấp hành tốt nội quy cơ sở giam giữ, các điều kiện tiêu chuẩn thi đua chấp hành án phạt tù, cùng nhau thi đua cải tạo tiến bộ, phấn đấu sớm được trở về với gia đình và cộng đồng xã hội, trở thành người công dân có ích", phạm nhân Lỗ Mạnh Hùng phát biểu.
Đặc xá là một trong những chế định pháp lý được quy định trong Hiến pháp, được thể chế hoá bằng Luật Đặc xá năm 2018 và các văn bản pháp luật liên quan, thể hiện truyền thống nhân đạo của dân tộc, chính sách khoan hồng của Đảng và Nhà nước, thực hiện tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù nhân dịp sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.
Đồng thời, đặc xá cũng là sự ghi nhận kết quả cải tạo, chấp hành tốt của phạm nhân; là kết quả của quá trình giáo dục, cải tạo phạm nhân, thể hiện sự phối hợp chặt chẽ giữa trại giam, các cơ quan có liên quan, gia đình và toàn xã hội trong việc thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước.
Trong 80 năm qua, Nhà nước có 40 lần đặc xá cho các phạm nhân và tính riêng từ năm 2009, Chủ tịch nước đã ký 11 lần đặc xá cho gần 100.000 phạm nhân đủ điều kiện theo quy định.
Nguyễn Hoàng
