Mới đây, Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) xác nhận kỷ lục thế giới mới: tia "siêu sét" dài đến 829km. Cụ thể, tia "siêu sét" này xảy ra vào ngày 22/10/2017 trong một trận dông bão lớn. Sét trải dài từ miền đông bang Texas đến gần thành phố Kansas, bang Missouri của Mỹ, tương đương khoảng cách từ thủ đô Paris (Pháp) đến thành phố Venice (Ý). Một chiếc ô tô sẽ mất khoảng 8 - 9 giờ, và một chiếc máy bay thương mại sẽ mất ít nhất 90 phút để di chuyển qua khoảng cách này.
"Sét là một hiện tượng kỳ diệu, nhưng cũng là mối nguy hiểm lớn cướp đi sinh mạng của nhiều người trên thế giới hằng năm.
Những phát hiện mới này làm nổi bật lo ngại về an toàn công cộng liên quan đến các đám mây tích điện có thể tạo ra sét di chuyển trên khoảng cách cực lớn, và có tác động lớn đến ngành hàng không cũng như gây cháy rừng", Tổng thư ký WMO Celeste Saulo cho biết.
WMO đã ghi nhận kỷ lục mới này với sự trợ giúp của các công nghệ vệ tinh mới nhất. Có thể có sai số, dao động khoảng ±8km trong độ dài 829km của tia sét.
Đây là một trong những hiện tượng thiên nhiên kỳ thú và mạnh mẽ nhất từng xảy ra trên Trái Đất. Giờ đây, các nhà khoa học đã ghi nhận được tia sét dài nhất trong lịch sử.
Thông thường, sét hình thành khi các hạt mang điện trong khí quyển va chạm và tích tụ điện tích lớn đến mức phải giải phóng ra ngoài, tạo nên luồng điện hàng triệu vôn.
Phần lớn các trường hợp, tia sét có chiều dài không quá 16 km và di chuyển theo phương thẳng đứng từ mây xuống đất. Tuy nhiên, một số tia sét đặc biệt có thể lan theo chiều ngang giữa các đám mây.
Khi quy mô đám mây đủ lớn, hiện tượng này có thể tạo ra các tia sét khổng lồ. Theo các tiêu chuẩn hiện nay, bất kỳ tia sét nào có chiều dài vượt quá 100 km đều được phân loại là "siêu sét".
Điều đáng nói việc đo đạc và xác định một tia sét cực mạnh là công việc đòi hỏi độ chính xác rất cao. Các nhà khoa học cần phối hợp dữ liệu từ vệ tinh và các cảm biến mặt đất để tái tạo hiện tượng trong không gian 3 chiều.
Tia sét di chuyển gần như xuyên suốt toàn bộ đám mây lớn từ bang Texas đến bang Kansas, Mỹ (Ảnh: GTRI).
Phương pháp này giúp xác định rõ ràng tia sét là một luồng điện duy nhất và cho phép đo chính xác chiều dài của nó. Do sét thường bị mây che khuất một phần, các hiện tượng cực đoan như vậy có thể bị bỏ sót nếu không có công nghệ quan sát hiện đại.
Không phải ngẫu nhiên mà cả hai hiện tượng sét cực mạnh đều xảy ra tại vùng Đại Bình nguyên (một vùng rộng lớn của đồng bằng ở Bắc Mỹ, nằm ở phía tây của Sông Mississippi và phía đông của Dãy núi Rocky, phần lớn được bao phủ bởi đồng cỏ, thảo nguyên và đồng cỏ).
Đây là khu vực "điểm nóng" của các cơn giông bão quy mô trung bình. Chính điều kiện khí hậu đặc thù tại đây đã tạo ra môi trường lý tưởng cho siêu sét hình thành. Giới nghiên cứu nhận định, nếu kỷ lục này bị phá vỡ trong tương lai, rất có thể nó sẽ xuất hiện tại cùng khu vực.
Ông Randall Cerveny – Báo cáo viên chuyên trách về các hiện tượng thời tiết và khí hậu cực đoan của WMO – nói: "Kỷ lục mới này chứng minh sức mạnh đáng kinh ngạc của tự nhiên."
Ông nhận định thêm: "Các đánh giá của WMO về những hiện tượng cực đoan như kỷ lục chiều dài tia sét là minh chứng cho tiến bộ vượt bậc của khoa học trong việc quan sát và phân tích. Có khả năng những hiện tượng còn khủng khiếp hơn vẫn đang tồn tại và sẽ được ghi nhận trong tương lai".
Trúc Chi (t/h Dân Trí, Giáo dục và Thời Đại)
